Европа иттифоқи саммити иштирокчилари газ нархининг юқори чегарасини белгиламади. Шу билан бирга, улар энергия нархининг ошишини жиловлаш учун муроса излашни давом эттиришга келишиб олди, бу аввалроқ Еврокомиссия томонидан эълон қилинган таклифлар асосида бўлади.
Пайшанба куни Брюсселда бошланган Европа иттифоқининг икки кунлик саммити иштирокчилари уй хўжаликлари ва корхоналар учун энергия нархининг ошишини чеклаш механизмлари устида ишлашни давом эттиришга келишиб олди. 21 октябр, жума куни эрталаб саммитга раислик қилган Европа кенгаши раҳбари Шарл Мишел Twitter'да «бирдамлик ва ҳамжиҳатлик ғалаба қозонди» деб ёзди. Энергия муаммоси муҳокамаси кечгача давом этди.
Саммитда батафсил муҳокама қилинган, Европа комиссияси (ЕК) томонидан шу ҳафта бошида эълон қилинган таклифлар асосида иш давом этади. Хусусан, Европа иттифоқи Европа давлатлари томонидан газ сотиб олишнинг ягона тизимини яратиш ва суюлтирилган газ учун адолатли нархни ҳисоблашнинг янги формуласини жорий этишни таклиф қилди, бунда Россиядан қувурлар орқали газ етказиб беришнинг кескин камайиши ҳисобга олинади.
Европа иттифоқи энергетика вазирлари шу ва бошқа эҳтимолий чораларни муҳокама қилишни давом эттириш учун келаси ҳафта учрашишга келишиб олди. «Олдинда жуда кўп иш бор, - деди Бельгия бош вазири Александр де Кроо. - Биз ҳали тажрибага эга бўлмаган янги, номаълум ҳудудга кирмоқдамиз».
Энергия юқори нархларини жиловлаш учун тезкор ечим топиш бўйича Европа иттифоқи давлат ва ҳукумат раҳбарлари муваффақиятсизликка учради. Бундай ечим сифатида Бельгия ва Франция каби баъзи давлатлар Европа компаниялари томонидан жаҳон бозорида сотиб олинган газ учун нарх чегарасини белгилашни таклиф қилди. Бироқ, Германия ва Венгрияни ўз ичига олган Европа иттифоқи мамлакатларининг яна бир гуруҳи бу ғояга шубҳа билан қаради, чунки импортчилар Европага газни сунъий чекланган нархда сотишдан шунчаки бош тортиши мумкин.
Франция президенти Эммануэл Макрон Германия канцлери Олаф Шолц билан можарони ҳал қилишда муваффақиятга эришиш учун «қаттиқ ишлаганини» айтди. Келаси ҳафта Франция ва Германия раҳбарлари Парижда бу масалани яна муҳокама қилади. «Франциянинг роли қарама-қаршиликларга қарамай, бирдамликка эришишдир», деди Макрон.
Ўз навбатида, Шолц баҳслар фақат усуллар бўйича кетаётганини ва исталган натижа ҳамма учун бир хил эканлигини таъкидлади. «Газ нархи, нефть нархи, кўмир нархи тушиши керак; электр нархи тушиши керак ва бу мақсадга эришиш Европадаги барчанинг биргаликдаги саъй-ҳаракатларини талаб қилади», - дея унинг сўзларини келтиради AP. У саммитнинг биринчи куни натижаларини Европа иттифоқидаги энергетика инқирозини ҳал қилишда «олға силжиш» деб баҳолади.
Германияда 2023 йил мартидан хусусий истеъмолчилар ва корхоналарга хоналарни иситиш, шунингдек, электр энергияси ишлаб чиқариш учун сотиладиган газнинг максимал нархига чеклов жорий этилиши мумкин. Ушбу режани молиялаштириш учун Германия ҳукумати кейинги икки йил ичида 200 миллиард евро кредит олишни мўлжалламоқда. Бироқ, Европа иттифоқининг нисбатан камбағалроқ давлатлари бу Европада рақобат шартларининг бузилишига олиб келишидан хавотирда.
Бундай давлатлар коронавирус пандемиясининг оқибатларига қарши кураш фонди мисолида бўлгани каби, юқори энергия харажатларини қоплаш учун Европа иттифоқи бюджетидан молиялаштириладиган умумевропа фондини яратишни талаб қилмоқда. Бироқ, бу амалга ошиши даргумон, дейди Брюсселдаги European Policy маркази эксперти Филипп Лаусберг. «Европадаги газ нархининг юқори чегарасини молиялаштириш жуда қийин. Айниқса, Германия каби бой давлатлар Европа иттифоқига янада кўпроқ пул ажратиш ниятида эмас», деди у DW нашрига.
