ThePlayersTribune лойиҳасининг бу сафарги меҳмони «Ливерпул» яримҳимоячиси Фабиньо бўлди ва у ҳам футбол мухлислари учун қизиқ бўлган ўз ҳикоясини айтиб берди.
«Ливерпул»да ўйнаш қандай эканини сизларга айтиб бермоқчиман. Аммо аввал, бир нарсани тан олиб қўяй – Премьер Лигадаги илк бор қатнашган ўйинимни ўзим томоша қилмаганман. 2018/19 йиллар мавсумининг боши, август ойида «Вест Ҳэм»ни 4:0 ҳисобида ютдик. Захира ўриндиғида ўтирар эканман, менимча, бутун тўқсон дақиқани мухлисларга анграйиб ўтириш билан ўтказиб юборганман.
Англияга келишимдан олдин телевизорда АПЛ ўйинларини томоша қилардим, оз бўлса-да, «Энфилд»даги муҳитдан хабардорман, деб ўйлаганман. Стадионга келганимда, фанатларнинг You'll Never Walk Alone ва бошқа қўшиқларни ижро этишини, баланд овозда мухлислик қилишини, табиийки, кутганман, бу менга ёқарди.
Аммо ҳар неки билсангиз ҳам, ўша муҳитнинг ичида, жонли тарзда ҳис қилиш бошқа – умуман бошқача бўларкан. Майдондаги ҳар бир воқеа трибунада қандай акс этишини кузатиш... Ҳар бир подкат, тўп олиб қўйилиши, зарба, ҳар қандай ҳолат содир бўлиши билан фанатларга ўгириламан, улар жинни бўлаёзишарди. Мафтун бўлиб қолдим. Бу овоз, бу эҳтирос. Умримда бунақасини кўрмагандим.
Мухлислар – жамоанинг бир қисми. Улар бизга қандай ўйнашни кўрсатиб берадилар. Heavy metal football уларсиз ўхшамайди. Улар бизнинг ҳар бир одимимизга ундайди. Ҳеч қачон тўхтаб қолишимизга йўл қўймайдилар. Ҳатто тўп майдон марказидан қимирламаётганда, ҳаммаси биз режалаштиргандек кечмаётган омадсиз паллаларда ҳам уларни эшитамиз, гўёки кимдир «Олға, олға!» дея қичқираётгандек бўлади.
Бу биз каби футболчилар учун ажойиб, чунки, майдон марказидаги тўп учун оддий курашдаги ғалабани ҳам худди бир гол урилгандек нишонлайдилар. «Ливерпул»даги менга энг ёққан қисм, албатта,
Ливерпулга келишим футбол фаолиятимдаги энг зўр воқеа ҳисобланади. Баъзи пайтлар бўлганки, бу ерда бўлишимни тасаввур ҳам қилолмасдим. Кўпчилик учун ғалати туюлар, мен Бразилияда ҳеч қачон профессионал даражада футбол ўйнамай туриб, «Реал»да пайдо бўлиб қолдим. Худди бир неча поғонани босмасдан юқорига чиқиб олгандек, шу билан бирга, қандайдир вундеркинд ҳам эмасдим. Бу ёшда муваффақият қозонишим кутилмаган ҳолат эди.
«Флуминенсе»нинг ёшлар таркибида эканимда, қачондир катталар жамоасига қўшилишимни ҳам билмас, агар ростини тан оладиган бўлсам, қачондир юқори даражадаги футболчи бўла олишимга кўзим етмасди. Ёмон ўйнамасдим, аммо вазиятга реал қараш керак. Ҳатто эслайман, ўн саккиз ёш пайтимда клубга келган руҳшунос биздан «футболчи сифатидаги асосий мақсадингиз нима?» деб сўраганида, шунчаки, оилам учун молиявий томондан ёрдам бермоқчи эканимни айтгандим.
«Хўп, бунинг учун икки йўл бор» – деди у – «биринчиси, топ даражага эришиш ёки яхши иш топа оладиган бирор ерга бориб, оилани боқиш».
Мен иккинчи вариантни танладим, чунки ростдан ҳам шундай деб ўйлардим. Айниқса, Бразилияда аксарият футболчилар учун ҳақиқат шу. Кўпчиликнинг орзуси Чемпионлар Лигаси эмас, яшаш учун пул топиш. Мени нотўғри тушунманг, албатта, футбол ҳам доим қувонч олиб келарди менга.
Аслида, менинг ҳаётдаги илк хотираларим ҳам футбол билан боғлиқ – «Сан Паулу» либосини кийиб олиб, оёқяланг, Кампинесдаги уйимизнинг орқа тарафида тўп тепаётганим. У ерда на майдон, на дарвоза бўлган, аммо нима аҳамияти бор? Гаражнинг эшиги, бу биринчи дарвоза, иккинчиси девор билан дарахтнинг ораси. Баъзида агар одам етмай қолса, ўртоқларимиздан опа-сингилларини ҳам чақириб келишни илтимос қилардик.
Ажойиб даврлар. Улғайган сари, профессионал футболчи бўлишим мумкинлигига ишонч пайдо бўла бошлаган, аниқ эслайман, «Флуминенсе»нинг асосий таркибига чақирилган кунимда кийим алмаштириш хонасига кирганим, у ерда «Фабиньо 38» деб ёзилган футболка.
Дарвоқе, «Фабиньо» учун «Флуминенсе»дан миннатдор бўлишим керак. Ёшлар таркибида икки нафар Фабио бор эди – мен ва Фабио Брага. Бир куни мураббийимиз Марсело Вега менга «доим Фабио деб чақирсам, иккингиз ҳам қарайсиз, бугундан бошлаб, сенинг исминг Фабиньо» деганди. Шу кундан бошлаб, Фабиньога айландим.
Футболкага ёзилган исмимни кўрганимда, ўзимни профессионал футболчидек ҳис қилишни бошладим. Майдонга тушаманми, йўқми, қизиқтирмасди, агар ўша ўйин лавҳаларини кўрсангиз, кадрда мени ҳам кўрсатишади – жамоамиз урган голни нишонлаётган пайтимни. Мана шу «Флуминенсе»даги бутун фаолиятим – бир сониялик кадр. Тамом.
Ўша пайтларда асосий таркиб ўйинчиси бўламанми, ёки йўқ, аниқ айта олмасдим. Клубда Сан Паулудаги иккинчи дивизион жамоаси мен билан қизиқаётгани ҳақида гап-сўзлар юрарди, агар ўшанда шундай таклиф бўлганида, менимча, қабул қилардим ҳам. Шунинг учун ҳам, Португалиядан таклиф тушганида ўйланиб ўтирмай рози бўлдим. Уёғи тезлашиб кетди. Мен Бразилиянинг 20 ёшгача бўлган таркиби билан Жанубий Африкадаги турнирга бордим. Биз ҳақиқатан яхши футбол кўрсатдик, кўп клублар бизни кузатаётганди.
Қайтгач, бир неча кунга Кампинасга, уйимга кетдим. Бир пайт клуб президенти келди ва мен учун қилинган таклиф қабул қилинганини айтди.
— Нима? Менга бу ҳақида ҳеч ким индамади.
— Ҳа, клуб Португалиядаги «Риу Аве»дан икки таклиф олди ва иккинчисини қабул қилди. Аммо агар истасанг, яна шу ерда қолишинг мумкин.
—Йўқ, мен розиман.
Онам кўп йиғлади. Эртасига жамоадошларим билан хайрлашгани бордим. Жуда асабий эдим. Ҳеч нарсани билмайман, эндигина 18 ёшдаман ва Европага биринчи марта чиқяпман. Яхшиямки, ўша пайтларда «Флуминенсе»да бўлган Деку менга Португалия, у ердаги ҳаёт ҳақида кўп нарсаларни айтиб берди. Етиб борганимда жамоа мураббийи Нуно Эшпириту Санту яхши кайфият билан мени кутиб олди, квартира топдим, мавсумолди йиғинларни бошлаб олдик. Аммо кейин яна ҳаммаси ўзгариб кетди.
Португалияга келганимдан 20 кун ўтиб, агентим келди ва нарсаларимни йиғиштириб, у билан кетишим кераклигини айтди. Бошида у қаерга кетаётганимиз ҳақида ҳам индамади. Мен индамай рози бўлдим. Машинага ўтиришимиз билан гапира бошлади:
«Менга қара, бир таклиф бор. Биламан, бу ерга эндигина келдинг, аммо ҳаммасидан воз кечиб юборасан ҳали. Бу «Реал»! Улар сен «Реал»нинг резерв жамоасида ўйнашингни исташмоқда».
Кейин менга телефон тутқазди ва онам билан гаплашишимни сўради. Онам яна йиғлади, бу сафар мен ҳам қўшилдим. Бир ой ичида «Флумененсе»нинг асосий таркибини орзу қилиб турган мен Мадрид клуби билан шартнома имзолашга яқин тургандим. Айнан шунақа пайтларда худдики Худо сизга ёрдам бераётгандек ҳис қиласиз.
Ўша куниёқ Мадриддаги меҳмонхонадаман. Ҳаяжондан уйқу йўқ. Жуда иссиқ, лекин кондиционерни қандай ишлатишни билмасдим. Туни билан шунчаки шифтга тикилиб ётдим.
Тонгда эшик тақиллади. Мен ҳали ўзимга келганим йўқ, тирқишдан қарасам... Жозе Моуриньо агентим билан турибди. Нима?! Нималар бўляпти ўзи? Жозе Моуриньо эшигим тагида турибдими?
Шу қадар шокда эдимки, ҳатто шимни ҳам кийиш хаёлимга келмабди. Моуриньо кира солиб, мени «Реал»да кўришдан хурсанд экани ҳақида гапира кетди. У мени қайси позицияда кўраётгани, иккинчи таркибга қўшилмасдан аввал асосий таркиб йиғинларида синаб кўрмоқчи эканини айтди.
«Бу ер роса иссиқми?» – деб сўради охирида, менинг туришимга ишора қилиб.
«Ҳа, шунақа, ҳа», – дея олдим холос.
Мадридда «Кастилья»да ўйнадим, аммо кўпинча биринчи жамоа билан машғулотларда қатнашардим. Қаердандир келиб, дунёнинг энг яхши футболчилари билан бир сафда эдим. Роналду, Ди Мария, Игуаин – улар, худдики, ҳеч қачон хато қилмайдигандек тасаввур уйғотишарди. Ласс Диарра ҳам катта таассурот қолдирди. «Жин урсин, булар умуман бошқа даража-ку?» деган фикр кечарди хаёлимдан. Кўп нарса ўргандим.
Бир йил ўтиб Мадридни тарк этиш қарори осон бўлмаган. «Кастилья» мураббийи агар қолсам, асосий таркибга кириш учун имкониятим бўлишини айтди, аммо «Монако»да доим майдонга тушишга имконият бор эди. Европанинг машҳур клуби. Янги синов учун тайёр эдим.
2013/14 йилги мавсум олдидан Монакода бир қатор янги футболчилар пайдо бўлди – Хамес Родригес, Фалкао, Моутиньо, Абидал ва мен. Ёшлар ҳам кўп эди. Илк мавсумимда Чемпионлар Лигаси йўлланмасини қўлга киритдик.
Тўртинчи мавсумимда «Монако» орзулар жамоасига айланганди. Бакайоко, Бернарду Силва, Фалкао, Лемар, кейин Мбаппе пайдо бўлди. 16 ёшидаёқ бу йигит бошқача эканини сезганмиз. У жуда тез ўсди, тўртинчи ҳужумчи бўлганидан ҳеч қанча вақт ўтмай алмаштириб бўлмайдиган футболчига айлана олди. Унинг ўсишини яқиндан кузатган инсон сифатида ҳозир кўрсатаётган ўйинлари учун хурсанд бўламан.
Мен ҳам ўсдим. Бразилия терма жамоасида дебют қилдим. Менталитетим туб маънода ўзгарди. Эсимда, спорт директоримиз Луис Кампос айтганди:
«Менга қара, сен энди шунчаки Фабиньо эмассан. Оддий «Монако» футболчиси Фабиньо ҳам эмассан. Сен Бразилия терма жамоасидаги Фабиньосан. Ҳаммаси бошқача!»
Бу сўзлар қалбимга муҳрланиб қолган. Энди шунчаки нон топиш учун, пул учун ўйнаётган футболчидек ҳис қилмасдим ўзимни. Мен шу даражага етдимми, демак, бунга лойиқман, мос бўлишим керак.
2016/17 йиллар мавсумида Франция чемпиони бўлганимиздан сўнг, бир қатор катта клублар менга оғиз солишди. Кўп йигитлар тарқалиб кетишди ва табиийки, мен ҳам кетишга тайёр эдим. Аммо клублар келиша олмади ва мен қолдим. Бунинг учун худога шукр қиламан доим, ахир мен қолдим, бир йил ўтиб эса, бошқа бир жамоа менга таклиф билан чиқди...
«Ливерпул»
Ўша ёзда «Ливерпул» мени сотиб олмоқчи бўлган ягона клуб эмасди. Англиядаги бошқа бир клубга ҳам ўтишим мумкин эди. Аммо Юрген Клопп билан бир марта гаплашсанг, тамом, бошқаларни тинглашни истамай қоласан.
«Ҳа, яхши, раҳмат, аммо мен «Ливерпул»ни танладим», – дея оласан, шу.
Биз Юрген билан Англияда учрашдик. У менга жамоасини тушунтириб берди, менинг қанчалик муҳим эканимни айтди. Аслида нима ҳақида гапираётганини унча тушунмасдим ҳам. Инглизчани билмасдим, яхшиямки, у таржимон билан келган. Аммо биласизми, бунинг ҳам аҳамияти йўқ. Уни тинглар экансан, таралаётган ижобий ҳиссиётни сезмай қолмайсан. Мен шунчаки бошимни силкитар, ҳали унинг сўзларини таржима қилиб улгурмасларидан, «Хўп, босс» дердим холос.
У жуда кўп ишлар қилди, лекин ростини айтсам, мен унинг даражасини тушунтириб бера олмайман, чунки унинг қўл остидаги биз каби футболчилар учун ҳаммаси нормага айланиб бўлган. Унинг услуби, тайёргарлиги, маслаҳатлари, қарорлари, ҳаммаси шунчалик юқори даражаки, биз ундан буни кутиб ўрганиб ҳам қолганмиз. Бизда бошқа Клопп йўқ ахир.
Бошида «Ливерпул» қандайдир ўзига хос даврнинг дебочасида турганини ҳис қилардим. Бу палла учун узоқ меҳнат қилинган, энди ҳосилни йиғиш пайти келганди. Ўртамиздаги муносабатлар ҳам худди бир оила каби. Ўзига хос яқинлик бор. Шу билан бирга клуб жуда катта. Ҳар куни шаҳардаги ва унинг ташқарисидаги одамлар учун «Ливерпул» қанчалик муҳим эканини сезасан. Қаерда бўлсак ҳам, тўла стадионлар, бизни кутиб турган одамлар, ўйинимизни томоша қилиш учун дунёнинг у четидан келган мухлислар. Бу муҳаббат ва қўллов ажойиб. Ҳа, яна «Энфилд» бор.
Нотўғри тушунманг, қаерда ўйнамайин, мухлисларни доим яхши кўрганман. Аммо ростини айтганда, «Ливерпул»га келгунимча, мендан фанатларнинг ўйинга таъсири ҳақида сўрашса, «у қадар эмас» деб жавоб берардим. Энди-чи? «Энфилд»да ўйнаб, фарқни кўрасан. Ҳис қиласан.
«Барселона»га қарши ўша машҳур ўйин гапимнинг исботи. Стадиондаги бирор мухлис ўша куни ўриндиқда ўтирганига ишонмайман. Оиламдагиларнинг айтишича, ҳатто стюардлар ҳам маълум вақт ўтгач, томошабинларга ўз ўрнига ўтиб олишни айтмай ҳам қўйишибди. Бундай муҳитни ҳеч қачон кўришмаган экан.
Эй, Худо, ўша ўйин... Биринчи ўйиндан кейин ҳиссиётлар ғалати эди – ёмон ўйнамаган бўлсак-да, 0:3 ҳисобида ютқазгандик. Кўп вазиятлар яратиб, гол ура олмагандик. Эслайман, Месси бутун ўйин давомида у қадар фаол эмасди, аммо кейин икки гол урди. Жаримадан урилган учинчи голда эса, айбдор мен эдим – қоидани мен бузгандим. Ўша паллада ҳаммасини тўғри қилганимга амин эдим, чунки анча узоқ эди. Бу ердан гол уриб бўлмайди.
Аммо бу Месси. Уни тушуниб бўлмайди. Юқори бурчакка тўпни жойлаб қўйди.
Ўйин тугагач, кийим алмаштириш хонасида табиийки, ҳаммамиз қаттиқ чарчаган, аммо кайфиятимиз у қадар тушкун эмасди. Хонада фақат Клопп, Мане ва мен қолдик ва бир-биримизга гапира бошладик – «Қандай қилиб 0:3 ютқаздик бу ўйинда?»
«Лекин жавоб ўйинини ютиб, финалга чиқишимизга ишонасизлар, тўғрими?» – деб сўради Клопп.
«Ҳа, шунақа деб ўйлайман», – деб жавоб бердим мен.
«Мен ҳам ишонаман», – деди Садио.
«Яхши. Чунки мен ҳам шундай ўйлайман», – деди Юрген.
Ўйин олдидан ишончимиз орта бошлади. Ҳатто Салоҳ ва Бобби жароҳатланиб, ўйнай олмасликларини ҳам «унутдик». Шунчаки, биз қандай бўлиш кераклиги ва нима қилишимиз лозимлигини аниқ билиб турардик.
Биласизми, шундай оқшомлар бўладики, сўзлар билан тушунтириб бера олмайсан. Дивокнинг ўйини, захирадан асосий ўйинчига айланиб, икки гол урган Вейналдум, Трентнинг бурчак тўпи... Бу тақдир. Бошқача қилиб буни тушунтириб бўлмайди.
Эслайман, биринчи голни урганимиздан сўнг, Суаресга нисбатан ўша тентакона подкатни амалга оширдим. Ҳакам сариқ карточка кўрсатди, лекин менга фарқи йўқ эди. Мен мухлисларнинг эҳтиросига жавоб бердим, улар бизникига. Ҳамма олов ичида эди. Ҳар бир футболчи. Ҳар бир мухлис.
Иккинчи голдан кейингина «Барселона» нимадир нотўғри кетаётганини ҳис қила бошлади. Учинчи гол эса, дарҳол содир бўлди. Соатга қарадим ва хаёлимдан «оҳ, биз ҳисобни жуда эрта тенглаштирдик, энди улар ҳужумга ўтади» деган фикр кечди.
Тўртинчи голда эса, аслида бошида эътибор бермадим. Мен орқада қолгандим. Ҳаммаси жуда тез содир бўлди. Дивокнинг нишонлаши, бошқаларнинг нима бўлаётганини тушунмай қолганини кўрдим. Ҳакам ёки лайнсмен нимадир қилади деб кутдим, лекин ҳеч нарса содир бўлмади. Ҳамма негадир кулар, тузукроқ нишонлай олмадик ҳам. Бунақа алфозда гол урганимизга ишонмаётгандик. Шундан сўнг майдон марказида шерикларимга қарадим ва дедим: «Энди уларнинг ҳеч қандай ҳужуми ўтмайди».
Бразилияда шунақа гап бор – «эшиклар ёпилади».
Охирги дақиқаларда майдоннинг биз томонида Мессига тўпни оширишди. Миямда битта ўй айланарди – «йўқ, илтимос, ким бўлсаям, бу сафар Месси бўлмасин». Аммо бу сафар мен оёғимни қўйдим ва тўпни эгалладим. Орқамдан оёғимни босиб олганини ҳис қилдим, лекин тамом, ҳакам ҳуштакни чалди. Биз уддаладик.
Финалдан сўнг, барчасини тўлиқ ҳис қилиш учун бироз вақт ҳам керак бўлди. Ҳатто Чемпионлар Лигаси медалини Бразилияга олиб бориб ҳаммага мақтанаётган пайтимда ҳам барчаси чиндан ҳам содир бўлганига ишонқирамаётгандим. Бу соврин ҳамма учун жуда муҳим эди. Таркибдаги футболчилар, клубнинг ўзи ҳам анчадан бери катта соврин юта олмаётганди. Бир йил олдин «Реал»дан учралган мағлубиятдан сўнг, клуб ва мухлислар учун бу энг аҳамиятли ғалаба эди.
Клубга келганимда жамоа 28 йилдан буён Англияда чемпион бўла олмаётган, 13 йилдан бери эса Чемпионлар Лигаси ғолиблигини қўлга киритмаганди. Олти йилдан буён умуман ҳеч қандай соврин ютилмаганди. Буларнинг барчасини ўзгартирган тарихий жамоанинг бир парчаси бўлиш – жуда муҳим ҳис.
Чемпионлар Лигасидаги ғалабани бутун шаҳар шундай нишонлагандики, оғзим очилиб қолган. «Бу ҳали ҳолваси, агар Премьер Лигани ютсангиз, бундан бадтар бўлади» дейишди менга. Афсуски, ковид туфайли, Англиядаги ғалабамизни кўнгилдагидек нишонлай олмадик.
Бу мавсум муваффақиятсиз кечди, аммо сўнгги йилларда ҳаммамиз биргаликда бир тарих ёздик. Бундан фахрланаман.
Энди мен отаман. Уйимда кичик «скаузер» улғаймоқда. Уни бир кун келиб «Энфилд»га олиб боришни, бир вақтлар менда бўлган ҳайронлик ҳислари билан трибунани кузатишини сабрсизлик билан кутяпман.
Мухлислардан миннатдорман.
Энг қийин пайтларда ҳам ёнимиздасиз.
Сизларни эшитамиз. Сизларни ҳис қиламиз.
Биз олдинга боришда давом этамиз, зеро бу йўлда бизни қувватлашингизни билиб турамиз.
Биз то ўша кунгача, яна бутун шаҳарни бахтга тўлдирадиган кунгача, ўша кун учун курашишда давом этамиз.
Фабиньо
