Don mahsulotlari iqlimning shiddat bilan o‘zgarishiga chidamsiz bo‘lib chiqdi, shu bois ular kelajakda Yer yuzidan yo‘qolishi mumkin.
Global isish don mahsulotlarining unga moslashishiga nisbatan bir necha ming karra tez rivojlanmoqda. Bu esa insonlarni yegulik bilan ta'minlovchi o‘simliklarning yo‘qolish xavfini paydo qiladi. Biology Letters jurnalida chop etilgan maqola mualliflari ana shunday xulosaga kelishgan.
Tadqiqot mualliflari bu jarayonlarni aynan don mahsulotlariga nisbatan o‘rganib chiqishdi, zero ular insonlar iste'mol qiluvchi taomlarning asosi bo‘lib xizmat qiladi. Don mahsulotlariga bug‘doy, guruch, makkajo‘xori, arpa, suli va shakar qamish kiradi. Inson iste'mol qiluvchi kaloriyalarning yarmidan ko‘pini aynan don mahsulotlari tashkil qiladi.
Vens va uning hamkasblari 236 xil don mahsulotini o‘rganib chiqishdi hamda ularning o‘zgarishlarga chidamliligini baholashdi. Olimlar bugungi kundagi iqlimning o‘zgarish sur'ati don mahsulotlarining ekologik moslashuvi sur'atidan 5000 karra tez ekanligi haqidagi xulosaga kelishdi.
Bir necha o‘n yillardan keyin ular yangi sharoitga mutlaqo chidamsiz bo‘lib, yo‘qolib ketishi mumkin. Mualliflar bu jarayonlarning istiqbollarini qishloq xo‘jaligi va insoniyatni yegulik bilan ta'minlash nuqtai nazaridan ko‘rib chiqishmadi, biroq bu butun biosfera uchun "dahshatli asoratlar"ga olib kelishi mumkin.
