O‘zbekiston Markaziy banki 22 avgustdan boshlab 50 ming so‘mlik banknotalar muomalaga kiritilishi haqida ma'lum qildi. Uz24.uz nashri moliyashunos Aleksandr Davletov bilan bunday qarordan ko‘zlangan maqsad va u mamlakat iqtisodiyotiga qanday ta'sir ko‘rsatishi bo‘yicha qisqa intervyu o‘tkazdi.
- 50 ming so‘mlik kupyuralar nima maqsadda joriy etilmoqda? Nega aynan shu qiymat, 20 yoki 100 minglik emas?
- Aholining hisob-kitob qilishini optimallashtirish va tezlashtirish. 50 minglik kupyura matematik jihatlar bo‘yicha 20 minglikdan ancha qulaydir. Bu yerdagi bosh vazifa – so‘mga jamg‘arish funksiyasini qaytarish.
- Yangi kupyuraning joriy etilishida plyuslar bormi?
- To‘g‘ridan to‘g‘ri plyuslar yo‘q, faqatgina bilvosita. Masalan, savdo sub'yektlari, pullik xizmatlar va banklarning tranzaksiya xarajatlari kamayadi.
- Oziq-ovqat mahsulotlari va umuman tovarlar hamda xizmatlarning iste'mol bozori qimmatlashadimi?
- Yo‘q, qimmatlashmaydi. Katta qiymatga ega yangi kupyura pullar emissiyasini anglatmaydi, muomalaga 10 va 5 minglik kupyuralar o‘rniga 50 ming kupyuralar kiritilmoqda, bo‘ldi. Pul massasi o‘zgarmayapti.
- Bu banklardagi naqd pullar harakatiga qanday ta'sir ko‘rsatadi? Bu ish haqining plastik kartalarga o‘tkazish foizini kamaytirishga yordam beradimi?
- To‘g‘ridan to‘g‘ri yo‘q, ta'sir ko‘rsatmaydi. Kartochkalarga o‘tkazish foizi asta-sekin ko‘ngilli ishga aylanadi. 5 va 50 minglik kupyuralar – bu jarayonda hech qanday ahamiyat kasb etmaydi.
- Bu dollarning «qora» bozordagi kursiga ta'sir ko‘rsatadimi?
- Yo‘q, ta'sir ko‘rsatmaydi. Dollarning «qora» bozordagi kursini umuman boshqa omillar aniqlaydi, kupyura qiymati emas.
