O‘zbekistonda sudlanganlik sababli ishga qabul qilmaslik taqiqlanadi

Adliya vazirligi “O‘zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksiga qo‘shimcha va o‘zgartish kiritish haqidagi” Qonun loyihasini jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlarini tahlil qilish natijalariga ko‘ra ishlab chiqdi.

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 37-moddasida, har bir shaxs mehnat qilish, erkin kasb tanlash, adolatli mehnat sharoitlarida ishlash va qonunda ko‘rsatilgan tartibda ishsizlikdan himoyalanish huquqiga egaligi belgilangan.

Mehnat kodeksining 6-moddasida, mehnatga oid munosabatlarda kamsitishning taqiqlanishi ko‘rsatilgan.

Biroq, amaldagi qonunchilikda shaxsning o‘zini yoki yaqin qarindoshlarini muqaddam sudlanganligi munosabati bilan ishga qabul qilishni rad etilishi tartiblari aniq belgilanmaganligi, fuqarolarning mehnat qilish va erkin kasb tanlash huquqini to‘liq amalga oshirilishiga to‘sqinlik qilmoqda.

Vaholanki, amaliyotda shaxsni yaqin qarindoshlarining yoki o‘zining sudlanganligi munosabati bilan ishga qabul qilishni rad etish holatlari kuzatilmoqda.

O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 42-moddasida, jazo mahkumni axloqan tuzatish, uning jinoiy faoliyatni davom ettirishiga to‘sqinlik qilish hamda mahkum, shuningdek boshqa shaxslar yangi jinoyat sodir etishining oldini olish maqsadida qo‘llanilishi belgilangan.

Qonunda ko‘zlangan maqsadni amalga oshirish uchun esa, muqaddam sudlangan, jazoni to‘liq o‘tab kelgan shaxslarni ahloqan tuzatish, yangi jinoyat sodir etishining oldini olish, ishga joylashtirish va normal hayotga moslashtirish masalalarini hal etish lozim bo‘ladi.

Loyihada Mehnat kodeksiga qo‘shimcha va o‘zgartish kiritilib, shaxsning muqaddam sudlanganligi, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollar bundan mustasno yoxud yaqin qarindoshlarining sudlanganligi munosabati bilan ishga qabul qilishni rad etilishini ta'qiqlovchi normani o‘rnatish nazarda tutilmoqda.

Mazkur masala yuzasidan xorijiy davlatlarning qonunchiligi o‘rganildi.

Xususan, Fransiya Respublikasi Mehnat to‘g‘risidagi Kodeksining L1132-1 L1132-4-moddalarida, Latviya Respublikasi Mehnat huquqining 7-bo‘limida, shaxsning sudlanganligi munosabati bilan kamsitish ta'qiqlanishi belgilangan.

Shu kabi, AQSh, Buyuk Britaniya davlatlarining qonunchiligida shaxsning sudlanganligi munosabati bilan kamsitishga yo‘l qo‘yilmasligi belgilangan.

Fransiya va Italiya qonunlarida ishga kiruvchi shaxsning kasbiy sifatlari va mahoratlariga taalluqli bo‘lmagan ma'lumotlarni yig‘ish ta'qiqlanishi belgilangan.

Ispaniyaning Mehnatkashlar Statusida, xodimning shaxsiy hayotiga aralashmaslik va ularning sha'ni va qadr-qimmatini hurmat qilish xodimlarning asosiy huquqlari sifatida ko‘rsatilgan.

Taklif etilayotgan qo‘shimcha va o‘zgartish, vatanparvar, tashabbuskor, bilimli, intiluvchan kadrlarni boshqaruvga jalb qilish, shaxsni mehnat qilish va erkin kasb tanlash huquqini to‘liq amalga oshirilishini ta'minlashga xizmat qiladi. Loyiha belgilangan tartibda ko‘rib chiqish uchun Vazirlar Mahkamasiga kiritildi.