Mavsum davomida barcha musobaqalarda yuzdan ortiq gol uradigan jamoalar Yevropada ko‘p bo‘lmaydi, «Manchester Siti» esa, oktabr oyi tugamasdanoq, 44 gol urib bo‘ldi. Jamoa qatorasiga 11 o‘yinda g‘alaba qozondi, ligada ta'qibchilarini 5 ochko ortda qoldirib ketmoqda, Yurgen Klopp ularni chempion deb e'lon qildi, Joze tili bilan zarba beraman deb qo‘shnilarining ojiz nuqtasini topa olmayapti, Venger esa, hozirdan Pep Gvardiola shogirdlari mavsumni mag‘lubiyatsiz yakunlay oladilarmi, yo‘qmi, shu mavzuda gapirib yotibdi.
Rostan ham Pepning «Manchester Siti»si Angliyadagi an'analarni buzgan holda, muddatidan avval berilgan taxminlarni ro‘yobga chiqarishga qodirmi? Nafaqat Angliya maydonlarida, balki Yevropada bugungi kunda eng chiroyli va sermahsul o‘yin ko‘rsatayotgan jamoaga kelajakda, Angliya va Yevropa maydonlarida nima xalaqit berishi mumkin? Keling, shu haqida gaplashamiz.
PASAYISh va JAROHATLAR
Pep Gvardiolaning o‘zi ham jamoasining mavsum oxirigacha xuddi shu tempda borishlariga ishonmayapti va albatta, barcha jamoa va barcha mavsumlardagi kabi, «Siti» o‘yinini ham bir muddat pasayishlar kutib turgan bo‘lishi mumkinligini, qachondir ular ham mag‘lubiyatga uchrashlari mumkinligini tan oldi. Jumladan, «Napoli»ga qarshi o‘yinning 2-bo‘limida mehmonlarning tashabbusga ega bo‘lganlarini ispaniyalik mutaxassis shogirdlarining charchab qolgani bilan izohlagandi.
Albatta, haftada ikki o‘yin rejimida to‘p suradigan jamoa butun mavsum mana shunday o‘ynashi qiyin. Chempionlar Ligasi hal qiluvchi bosqichlari o‘rtaga kiradigan bahor oylari, balki undan ham oldinroq, dekabrdagi zich taqvimda «Manchester Siti» ochko yo‘qotishi va ta'qibchilariga imkon berib qo‘yishi mumkin. Ochko zaxirasisiz esa, bugungi yengillik, ishonch va sehr yo‘qoladi – bu xislatlar bugungi «Siti»ning eng katta ustunligi bo‘lib turibdi.
Jyezus, Sane yoki Sterling har qanchalik foydali bo‘lmasinlar, jamoa o‘yini asosan uch futbolchiga, Kevin de Bryuyne – miya, Serxio Aguero – yakunlovchi va Fernandinoga – yurak, bog‘liqdir. Yuqorida sanalgan yosh futbolchilar bilan muhim o‘yinlarda yoki ma'lum masofada barqaror natijaga erishib borish ilojsizdek tuyuladi. Kevin De Bryuyne va Agueroning esa, jarohatlarga moyil ekanliklariga avvalgi mavsumlarda guvohi bo‘lganmiz. Menimcha, APLdagi hech qaysi klub o‘z futbolchisiga «Manchester Siti» De Bryuynega bog‘langanchalik muhtoj bo‘lmasa kerak.
HADDAN TAShQARI UZVIYLIK
«Manchester Siti» ijrochilariga e'tibor bersak, APL o‘yinlarida 6 futbolchi – Aguero (7+3), Sane (5+4), Sterling (6+2), Jyezus (6+1), De Bryuyne (1+6) va Silva (1+6) lar allaqachon APLda 6tadan ko‘p golda ishtirok etib ulgurishdi. Ta'qibchilar «Manchester Yunayted» va «Tottenhem» tarkibida bunday o‘yinchilar 3 nafardan xolos.
Ammo bu omil jamoa tarkibi rotatsiyalar uchun kattaroq imkoniyat taqdim etishini anglatmaydi. Aksincha, bu jihatdan «Manchester Siti» Pepning «Barselona»siga o‘xshab ketadi – ya'ni, bu futbolchilar alohida emas, birgalikda katta kuchni hosil qiladilar. Bu bog‘lamlardan qaysi birlarini olib tashlash futbolchilarning individual ustunliklariga ham salbiy ta'sir qiladi. Bu omil murabbiyga muhim pozitsiyalarda rotatsiya qilish imkonini bermaydi. Gvardiola qanot va markaz himoyachilari yoki hujumchini almashtirib turish orqali ularning tetikligini nazorat qilishi mumkin, ammo eng muhim bo‘lak – yarim himoyaga kelganida, rotatsiyalar o‘yin sifatiga putur yetkazadi. Bunga misol qilib, kechagi «Vulverhempton»ga qarshi o‘yinni keltirish mumkin – yarim asosiy tarkibda tushgan jamoa mavsumda ilk marotaba raqib darvozasini ishg‘ol qila olmadi. Raqib Chempionship vakili bo‘lsa ham.
Bu shuni anglatadiki, taqvim yoki raqibning kimligi ahamiyatga ega emas, «Manchester Siti» mexanizmi vaqti vaqti bilan o‘ziga o‘zi yutqazib turishga mahkumdek. To‘g‘ri, rotatsiyalar va ba'zi futbolchilarsiz o‘ynashga majbur bo‘lish muammosi boshqa jamoalarda ham bo‘lib turadi. Ammo aytaylik, «Chelsi» yoki «MYu» o‘yin sifati juda yomon bo‘lgan o‘yinlarda ham ayrim individual o‘yinchilar yordamida kerakli ochko olish salohiyatiga ega va ularda bunday o‘yinlar ko‘p bo‘ladi. «Manchester Siti»ning bor kuchi va bor imkoniyati aynan mukammal jamoaviy o‘yinda ekani ko‘rinib turibdi. Jamoa o‘z potensialini to‘liq namoyish qila olmagan o‘yinlarda («Everton», «Bornmut», «Vulverhempton») muammolari kattaroq bo‘lishiga e'tibor qaratish kerak.
HIMOYaLANISh va «TURe EFFeKTI»
O‘tgan o‘yinlarga qarab, «Manchester Siti»ning himoyalanish uslubini ilg‘ash mumkin – jamoa Angliyadagi aksariyat raqiblariga nisbatan to‘p bilan himoyalanadi. Ya'ni, eski «Barselona»ning g‘oyasi – to‘p 70-80 foiz bizda ekan, raqib hujum qila olmaydi.
Okey. Ammo bugungi «Manchester Siti»ni «Real», «Bavariya» yoki «Barselona»ga qarshi o‘yinini tasavvur qila olasizmi? Mourinoning avtobusini yoki Kloppning tentakona hujumlarini tasavvur qilish osonroq, menimcha. Yevropa grandlari «Manchester Siti»ga 70 foiz to‘pni nazorat qilish imkonini berishmaydi, kamida ellik foiz to‘pni o‘zlarida saqlab turishadi – demak hujum qilishadi. Sterling, Sane, Jyezus, Silva kabi futbolchilar esa, shuncha vaqt to‘psiz o‘ynashlariga, pozitsion himoyalanishlariga to‘g‘ri keladi. Bu futbolchilar kerakli paytda haqiqiy himoyachi bo‘la olishlariga ishonish qiyin, Pep Mourino emaski, tarkibdagi har bir futbolchidan potensial himoyachi bo‘lishni talab qilsa.
Albatta, ba'zi vaziyatlarda ispaniyalik murabbiy hujumkor yarim himoyachilardan biri yoki bir nechtasidan voz kechishga qaror qiladi, u holda, yana o‘sha gap, «Siti» bugungi «sehri»dan ajralib, oddiy jamoaga aylanib qolishi mumkin. Buning ustiga o‘sha himoyaviy markaziy yarim himoyachilar ham ko‘p emas: Delf Manchesterda o‘tgan uch yilda muntazam maydonga tushgan davrga ega bo‘lmagan, Turening himoyalanishda qanday o‘ynashini hamma biladi, Gundo‘g‘an hali «so‘yilmagan qovun», faqat Fernandino qolyapti xolos.
Angliya Premer Ligasi tarixidagi barcha chempionlarni tahlil qilish mumkin, uzoq masofada barqaror ochko olishda markaziy yarim himoyachilarning o‘rni beqiyosdir. Fernandino bugungi «Manchester Siti» tarkibida muvozanatni saqlashda muhim futbolchi, lekin uning o‘zi yarim himoyaning «himoya» bo‘limi uchun yetarli bo‘lmasligi mumkin. «Siti»ning bugungacha raqiblarining tarkibi aniq xulosa uchun ertaligini ko‘rsatadi: mana shu ajoyib statistikani hosil qilgan o‘yinlar ichida faqat «Chelsi» bilan safardagi o‘yinga yuqori baho berish mumkin. «Liverpul» qariyb butun o‘yinni kamchilikda o‘tkazdi, «Everton» biroz intizomli o‘ynab, «Ittihod»dan ochko olib ketdi, «Napoli» ham buni uddalashga yaqin edi.
Ya'ni «Manchester Siti» hozircha himoyalanishda jiddiy bosimga duch kelmadi. «Vest Hem», «Lester», «Vest Bromvich» kabi g‘irt teskari falsafa egalari Pep Gvardiolaga muammo tug‘dirishlari mumkin.
BOShQAChA HUJUMChI
Qachondir «Manchester Siti»ga qarshi dadilroq va qattiqroq o‘ynashni boshlashadi yoki mana shunday raqiblar ko‘payib boradi. O‘shanda «Manchester Siti» bugungidek ko‘p imkoniyatga ega bo‘lmasligi, hujumdagi rang-barang kombinatsiyalar ish bermay qolishi mumkin. «Manchester Siti»ga qarshi zichroq va tartibliroq himoyalanilganda, Pep boshqacha uslub, masalan, raqibning kuchini kesadigan rejani maydonga tashlashi mumkinmi?
Masalan, baland bo‘yli, yuqori qavatda bosh bilan yaxshi o‘ynay oladigan taran hujumchi haqida gap bormoqda. Jarima maydoniga uzun paslar orqali raqib himoyasida «xaos» paydo qilish orqali tartibni buzib yuborish uchun qurol Pepda yo‘qdek. Jyezus va Aguero bir biriga yaqin uslubda harakat qiladigan hujumchilar sanaladi, yarim himoyachilar ham o‘rta bo‘yli, yuqori qavatda u qadar ustun emaslar.
«Manchester Siti»ning chempionlik mavsumlarida Balotelli, Tevez, Negredo kabi umuman boshqa uslubdagi hujumchilar mavjud bo‘lgan va ular kerakli pallalarda katta sahnaga chiqa olishgan. Nafaqat yuqori qavatda hujum qilish, balki raqibning standart vaziyatlarini qaytarishda ham, ayniqsa Angliyada, boshqacha futbolchilar kerak bo‘ladi.
BOShQA JAMOALAR
O‘tgan mavsumning 6 turidan so‘ng, «Manchester Siti» yuz foizlik natija ko‘rsatgan holda, yaqin ta'qibchisidan 6 ochko ilgarilab ketgan va go‘yoki hech qachon yutqazmaydigandek ko‘ringandi. Ammo boshqa bir jamoa – «Chelsi» mavsum o‘rtasida undanam yaxshiroq seriyani qayd etdi va qatorasiga 13 o‘yinda g‘alaba qozonib, muhim pallada turnir jadvalida karvonboshi bo‘lib olgandi.
Ya'ni, albatta, «Manchester Siti» ochko yo‘qotadi, bu holatning turnir jadvaliga ta'sir qilishi uchun boshqa bir jamoa ham barqaror g‘alaba qozonishni boshlashi kerak. Masalan, «Tottenhem» so‘nggi 6 o‘yinning 5tasida g‘alaba qozongan holda, ochkolar bo‘yicha 2-o‘ringa ko‘tarilib oldi. Pochettino shogirdlaridan ko‘prog‘ini ham kutish mumkin.
Qahramon Aslanov
