«Kurash hali tugagani yo‘q»: Puchdemon bayonoti Kataloniyadagi vaziyatga qanday ta'sir ko‘rsatadi?

Kataloniya rahbari lavozimidan chetlashtirilgan Karles Puchdemon Belgiyadan siyosiy boshpana so‘rash niyatida emas, aksincha, u mintaqa mustaqilligi uchun kurashni davom ettirmoqchi. Siyosatchi Barselonani tark etganidan so‘ng, Bryusselda o‘tkazilgan ilk matbuot anjumanida ishtirok etdi. U o‘zini Kataloniyaning qonuniy rahbari deb atadi va o‘z qarashini Yevropa jamoatchiligi e'tiboriga yetkazish niyatida ekanini bildirdi. 

Shunga qaramay, Ispaniya Oliy sudi mamlakat prokuraturasining muxtoriyat parlamenti rahbariyati ustidan bergan murojaatini qabul qildi. Siyosatchilar, o‘z navbatida, Kataloniyada bo‘lajak saylovlarda Puchdemon bloki ko‘p ovoz to‘plashiga shubha qilmoqda. RT voqealar rivoji qanday tus olishi mumkinligi haqida hikoya qiladi.

Kataloniyaning Ispaniya hukumati tomonidan lavozimidan chetlashtirilgan rahbari Karles Puchdemon Bryusselda jurnalistlar oldida qilgan ilk chiqishida muxtor o‘lka mustaqillikka tinch yo‘l bilan erishish bo‘yicha dastur qabul qilganini ma'lum qildi. U, shuningdek, Kataloniya mustaqilligi uchun siyosiy va tinch yo‘l bilan kurashni davom ettirishini ta'kidladi.

Bundan tashqari, Puchdemon Belgiyadan siyosiy boshpana so‘rash niyatida emasligini ta'kidladi.

«Men Belgiyaga, aynan Bryusselga kelishga qaror qildim, chunki u Yevropa markazi. Bu yerda erkinlik va xavfsizlik masalasida erkinroq harakatlanasiz. Ammo men siyosiy boshpana so‘rash uchun bu yerga kelganim yo‘q», — degan u. U o‘ziga ma'lum bir xavfsizlik kafolati taqdim etilsa, Kataloniyaga qaytishini aytdi. 

Shu o‘rinda, Belgiya bosh vaziri Sharl Mishel Kataloniya sobiq rahbarining Bryusselga kelishi uyushtirilmaganini qayd etdi. 

«Belgiya hukumati Puchdemonning kelishi uchun qanday harakatlarni amalga oshirgani yo‘q. Qirollik hukumati Ispaniyada siyosiy muammoga barham berish uchun tinch muzokaralar o‘tkazishga bir necha marotaba chaqirgan», — degan bosh vazir. 

Karles Puchdemon esa, Bryusselga «Yevropa bilan gaplashib olish uchun» kelganini ta'kidlamoqda.

«Men Kataloniyaning qonuniy rahbari sifatida Yevropa va dunyo bilan Kataloniyada nimalar bo‘layotgani haqida muloqot qilish niyatidaman. Madrid harakatlari adolat emas, qasos bilan yo‘g‘rilgan», — deya ta'kidlagan Puchdemon.

Agar Bryussel Ispaniyaning kuch ishlatish fikrini yoqlasa, bu Yevropa g‘oyalarining tamom bo‘lganini anglatadi, deb ishonch bildirmoqda Kataloniyaning sobiq rahbari. 

«Agar YeI Madridniing kuch ishlatishini, armiyadan foydalanishini va 30 yillik qamoq jazosini qo‘llash fikrini qo‘llab-quvatlasa, Yevropa barpo qilingan poydevorga putur yetibdi», — degan u.

Puchdemon Ispaniya hukumati tomonidan 21 dekabrga belgilangan saylov xususida fikr bildirar ekan, mintaqaning boshqaruvdan chetlatilgan ma'muriyati saylovning har qanday natijasini qabul qilishini ta'kidladi va Madridni ham shunday qilishga chaqirdi. 

Rossiya FA Xalqaro iqtisodiyot va halqaro munosabatlar instituti katta ilmiy xodimi Yekaterina Cherkasovaning fikricha, bo‘lg‘usi saylovlar natijasini oldindan taxmin qiliish mushkul, biroq har qanday holatdayam Kataloniyani bir necha partiyadan iborat blok boshqaradi.
 
«Kataloniya siyosiy tizimi juda ham parchalanib ketgan. U yerda partiyalar juda ham ko‘p. Ularning hech biri voqealar rivoji qanday bo‘lishidan qat'i nazar mutlaq ustunlikni qo‘lga kirita olmaydi. Bu esa, saylov natijasi qanday bo‘lmasin, saylov bloki tashkil etilishini anglatadi. U Puchdemon yetakchilik qilgan blok bilan bo‘lgani kabi millatchilardan, yoxud yurionistlar partiyadan tashkil topishi mumkin», — deb qayd etgan ekspert.

Siyosatshunosning taxminlariga ko‘ra, Puchdemon bloki ko‘p ovozni yo‘qotadi, so‘l respublikachi-radikallar va yunionistlar tarafdorlari ortadi. 

Ispaniya Oliy sudi ayni vaqtda mamlakat bosh prokuraturasining Kataloniya parlamenti rahbari Karme Forkadel va boshqaruv idorasining a'zolariga nisbatan arizasini ko‘rib chiqa boshladi. Ular muxtoriyat mustaqilligini e'lon qilishda aybdor hisoblanmoqda, deb yozadi El Pais. Prokuratura qator deputatlarni isyon, rastrata va norozilikda ayblamoqda.

Puchdemon va mintaqa ma'muriyatining boshqa sobiq a'zolari ko‘rsatma berish uchun 2 va 3 noyabrga chaqirilgan. Ular kelishdan bosh tortsa, prokuratura ularni ushlashni talab qilishi mumkin. Bosh prokuratura Milliy sud hay'atiga ham Kataloniya hukumatining vazifasidan chetlashtirilgan a'zolariga nisbatan ariza kiritgan.
 
Ta'kidlanishicha, prokuratura o‘z arizasida 6,2 mln yevro miqdorida tovon puli so‘ramoqda — Kataloniya mustaqilligi bo‘yicha referendumni o‘tkazishga shuncha mablag‘ ajratilgan edi.

Pullarni mintaqaning sobiq rahbari Karles Puchdemon va Kataloniya ma'muriyatining vazifasidan ozod etilgan a'zolari to‘lashi lozim. 

Bundan tashqari, 31 oktabr kuni Ispaniya Konstitutsiyaviy sudi Kataloniya parlamenti tomonidan 27 oktabr kuni ma'qullangan Mustaqillik to‘g‘risidagi rezolyutsiyani to‘xtatdi.
 
Mehnat faoliyati tugadi, ammo kurash davom etadi

Aytish joizki, Kataloniya mustaqilligi uchun kurash tugagani yo‘q, deydi Lafboro universiteti siyosatshunoslik bo‘yicha professori Paolo Kossarini.

«Bu Kataloniya mustaqilligi uchun harakatning tugagani emas. Muxtoriyatdagi kamida 2 ta siyosiy kuch uni qo‘llab-quvvatlamoqda. Shu boisdan ham bu hikoyaning tugagani haqida gapirishga hali erta», — degan ekspert RT telekanaliga bergan intervyusida.

Siyosatshunos Yekaterina Cherkasovaga ko‘ra, Puchdemonning keyingi harakatlariga qaramay, uning siyosiy faoliyati tugadi, deyish mumkin. 

«Uning Bryusselda xayoliy rejalari bo‘lishi mumkin — aytaylik, quvg‘indagi Kataloniya hukumatini tashkil etishi ehtimol. Aniqroq aytadigan bo‘lsak, barchasi uning harakatlariga bog‘liq. Agar u Barselonaga qaytib, o‘z vazifalarini bajarishni davom ettirishga urinsa, Bosh prokuratura uni hibsga olishga order beradi. Ammo u bo‘ysunib, navbatdan tashqari saylovlarga tayyorgarlik ko‘radigan bo‘lsa, ehtimol u ozodlikda qolar. Biroq, menimcha, voqealar qanday rivojlanmasin, uning siyosatdagi faoliyati tugadi», — deydi Cherkasova.

Kataloniya fuqarolarining o‘zlari yuzaga kelgan vaziyatni turlicha baholamoqda. Ko‘pchilik Puchdemonning qaytishiga umid qilmoqda va uni Kataloniya rahbari deb hisoblamoqda. 

RT bilan muloqotda Barselona aholisi Kataloniya jyeneraliteti sobiq rahbarining hatti-harakatlarini qochish deb baholashmadi. 

«U qochib ketdi, deb o‘ylamayman. Fikrimcha, u shu yerda, uni qo‘llab-quvvatlagan boshqa kataloniyaliklar singari Kataloniyada bo‘lishi lozim», — degan shahar fuqarolaridan biri. 

«U prezident va u shu yerda bo‘lishi kerak. U odamlarni Belgiyada emas, shu yerda tinglashi kerak», — deydi yana biri.