Yaponiya bosh vaziri iste’foga chiqmoqda

Jurnalistlarning yozishicha, Isibaning qarori hukmron Liberal-demokratik partiyada bo‘linishga yo‘l qo‘ymaslik istagi bilan bog‘liq.

Bosh vazir yakshanba kuni bo‘lib o‘tgan matbuot anjumanida Yaponiya AQSh prezidenti Donald Tramp ma’muriyati bilan muzokaralarni muvaffaqiyatli yakunlaganidan so‘ng ketayotganini aytdi.

Yozda Tramp Tokioga bosim o‘tkazib, uni 1 avgustgacha savdo bitimi tuzishga ko‘ndirdi, uning eng yirik eksport bozorida 25 foizlik bojlar joriy etish bilan tahdid qildi.

Isibaning ta’kidlashicha, u Yaponiya-Amerika savdosini tartibga solishni o‘zining asosiy vazifasi deb bilgan va o‘tgan hafta Vashington bilan o‘zaro anglashuv memorandumi imzolanganidan keyin u ketishi mumkin.

«Men doimo o‘z lavozimimda qolishga urinmayotganimni va tegishli vaqtda qaror qabul qilishimni aytganman – dedi bosh vazir jurnalistlarga. – Endi, Amerika tariflari bo‘yicha muzokaralar masalasi hal qilinganidan so‘ng, aynan shu vaqt keldi, deb hisoblayman. Shuning uchun ketishga va yangi avlodga yo‘l berishga qaror qildim».

Iyul oyida bo‘lib o‘tgan saylovlardan so‘ng Isiba boshchiligidagi koalitsiya Yaponiya parlamentining yuqori palatasida ko‘pchilikni yo‘qotgandi. Bu partiyaning 70 yillik tarixida ilk bor ro‘y bergandi.

Asahi Shimbun gazetasi yozishicha, ko‘plab yapon siyosatchilari Isibani lavozimidan ketishga chaqirgan.

Isiba 2024 yil oktyabrida Yaponiya bosh vaziri bo‘lgandi: u avvalgi hukumat rahbari Fumio Kisida qayta saylanish niyatidan voz kechganidan keyin partiya ichidagi saylovlarda g‘alaba qozongandi.

U Yaponiyada inflatsiyaga qarshi kurashishga, shuningdek, Liberal-demokratik partiyani isloh qilishga va’da berib, hukumat rahbari lavozimiga kirishgan edi. Biroq, ko‘p o‘tmay, partiya mablag‘ yig‘ish bilan bog‘liq bir qator mojarolarga aralashib qoldi, deya ta’kidlaydi NHK.

Joriy yil iyul oyida Yaponiya parlamenti yuqori palatasining bir qismiga bo‘lib o‘tgan saylovlarda 248 o‘rinning yarmi ovozga qo‘yilgan, biroq hukmron koalitsiya atigi 47 mandatga ega bo‘lgan.

Shu tariqa, Liberal-demokratik partiya yuqori palatada ko‘pchilikni yo‘qotdi, biroq Isiba iste’foga chiqishni rejalashtirmayotganini ma’lum qilgandi.

O‘tgan yilgi parlament quyi palatasiga saylovlarda koalitsiya ko‘pchilik o‘rinni qo‘lga kirita olmaganidan so‘ng, LDP ish haqi turg‘unligi va inflatsiya barqaror o‘sishidan norozi bo‘lgan saylovchilarning ishonchini qayta tiklay olmadi.

O‘ng markazchi Liberal-demokratik partiya garchi rahbarlari tez-tez o‘zgarib tursa ham 1955 yildan beri Yaponiyani deyarli uzluksiz boshqarib kelmoqda.