Ukraina prezidenti so‘zlariga ko‘ra, Ottavaning turbinani Germaniyaga qaytarish haqidagi qarori «aslida sanksiyalar rejimini buzgan holda» qabul qilingan. Zelenskiy Kanada bosh vaziri bilan telefon orqali muloqot qildi.
Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy Kanadaning «Shimoliy oqim» gaz quvuriga xizmat ko‘rsatish uchun turbinani Germaniyaga qaytarish haqidagi qarorini keskin tanqid qildi. Ukraina rahbari shaxsan Kanada bosh vaziri Jastin Tryudoga noroziligini bildirdi. Ukraina davlati rahbarining so‘zlariga ko‘ra, 17 iyul, yakshanba kuni u Tryudo bilan telefon orqali muloqot qilgan.
Zelenskiyning so‘zlariga ko‘ra, siyosatchilar Kiyev va Ottava o‘rtasidagi hamkorlikni muhokama qilgan. Ukraina rahbari alohida e’tiborni o‘z mamlakati fuqarolari Kanadaning «Germaniyaga o‘tkazishga qaror qilingan «Shimoliy oqim uchun turbina bo‘yicha» qarorini qabul qilmasligiga qaratdi. «Aslida - sanksiyalar rejimini buzgan holda», — deya qo‘shimcha qildi Zelenskiy.
Telefon qo‘ng‘irog‘i Kanada tabiiy resurslar vaziri Jonatan Uilkinson Germaniyaning Siemens kompaniyasiga tegishli Kanada obektida texnik xizmat ko‘rsatilayotgan turbinalarni qaytarishga uchun o‘tgan hafta ruxsat berganidan beri Volodimir Zelenskiy va Jastin Tryudo o‘rtasidagi birinchi fikr almashuvi bo‘ldi. Ukraina davlat rahbari fikricha, agar u Rossiyaga qarshi sanksiyalarning buzilishi deb atagan narsa hozir ro‘y berayotgan bo‘lsa, cheklov choralari rejimi bo‘yicha boshqa qadamlarni kutish ham uzoq vaqt talab qilmaydi. Ukrainalik siyosatchi Rossiya Federatsiyasini gaz shantajida aybladi.
Keyinchalik Zelenskiy Twitter’da yanada keskin tarzda gapirib, sanksiyalar bo‘yicha xalqaro pozitsiya prinsipial bo‘lishi kerakligini yozdi. «Vinnitsa, Nikolayev, Chasov Yar shahri va hokazolarda sodir etilgan teraktlardan so‘ng bosimni susaytirish emas, kuchaytirish kerak», - dedi Ukraina rahbari. Prezident, shuningdek, Kanadaga Kiyevga «doimiy kuchli harbiy yordam» uchun minnatdorchilik bildirdi.
Suhbat chog‘ida Kanada bosh vazirining o‘zi Ottava «Rossiya harbiy agressiyasiga qarshi» Ukrainaga yordam ko‘rsatishda davom etayotganini tasdiqladi», — deya ma’lum qildi Tryudo matbuot xizmati. Ukrainaning ittifoqchilari birdam bo‘lishi va Rossiyani «Ukrainaga noqonuniy va asossiz bostirib kirishi» uchun katta to‘lov to‘lashiga majburlashi kerak, deb hisoblaydi kanadalik siyosatchi. Kanada tomoni bayonotida turbinalarni Germaniyaga o‘tkazish bilan bog‘liq masalalar tilga olinmagan.
17 iyul, yakshanba kuni Kanadaning Ottava va Monreal shaharlarida Germaniyaga uskunalar topshirilishiga qarshi norozilik namoyishlari bo‘lib o‘tdi. Monrealda o‘nlab namoyishchilar markaziy maydonga to‘planishdi. Ular Ukraina bayroqlari va bannerlarini ushlab turishgan, ulardan birida «Rossiya gazi uchun pul ukrainaliklarni o‘ldiradi» degan yozuvni o‘qish mumkin edi. AFP agentligining eslatishicha, Kanadada ukrainaliklar katta diasporasi yashaydi.
«Shimoliy oqim» gaz quvuri uchun Siemens turbinasini Rossiyaga o‘tkazish Yevropa ittifoqi sanksiyalariga taalluqli emas, chunki ular gaz ta’minotiga tegishli emas, deya ma’lum qildi Germaniya hukumati vakili 11 iyul kuni.
Sanksiyalarni joriy qilishda Yevropa ittifoqi ular YeI va Germaniyaga Rossiyaga qaraganda ko‘proq zarar keltirmasligi kerakligidan kelib chiqadi, dedi u.
Kanada turbinani Germaniyaga jo‘natish imkoniyatiga ega bo‘lishi uchun sanksiyalardan vaqtinchalik istisno qilindi. Germaniya hukumati «agar bu kanadaliklar uchun qonuniy ma’noda qaror qabul qilishni osonlashtirsa», Berlin uskunalarni Moskvaga emas, nemis hamkorlariga topshirishni qo‘llab-quvvatlashini ta’kidladi. Turbinaning qaytishi Rossiyani gazni standartdan ancha past darajada yetkazib berish bahonasidan mahrum qiladi, deya hisoblamoqda rasmiy Berlin.
Iyun oyining o‘rtalaridan boshlab Rossiya «Shimoliy oqim» orqali gaz yetkazib berish hajmini keskin qisqartirdi - loyiha quvvatining 40 foizigacha, mamlakat buni turbinaning yo‘qligi bilan izohladi. Keyin Berlin ta’minotning qisqarishiga siyosiy sabablarni asosiy sabab deb bilishini ta’kidladi.
Bugun biz Rossiya energiyadan qurol sifatida foydalanayotganini tan olishga majburmiz. Rossiya gaz yetkazib berishni faqat texnik sabablarga ko‘ra qisqartirayotganiga hech kim ishonmaydi», - dedi Germaniya kansleri Olaf Shols.
11 iyuldan 21 iyulgacha «Shimoliy oqim» gaz quvurining ikkala tarmog‘i ham vaqtincha to‘xtatildi. Nord Stream AG operator kompaniyasi buni «rejalashtirilgan texnik ishlar» bilan izohladi.
Federal tarmoq agentligi (Bundesnetzagentur, BNetzA) rahbari Klaus Myuller «Shimoliy oqim»dagi profilaktika ishlari siyosiy sabablarga ko‘ra «to‘xtovsiz texnik xizmat ko‘rsatish»ga aylanishi xavfi haqida ogohlantirdi. «Shimoliy oqim» orqali yiliga 55 milliard kubometr gaz o‘tadi. 2021 yilda Germaniya 100 milliard kubometr gaz iste’mol qildi, deya eslatadi Reuters.
