Isroilning Livan bilan dengiz chegaralari va konlar huquqlari masalasida erishilgan kelishuvi tufayli Isroilning Yevropa ittifoqiga gaz yetkazib berishdagi roli oshishi mumkin.
AQSh vositachiligida Isroil va Livan mamlakatlar o‘rtasidagi dengiz chegarasi qayerda joylashgani va ulardan qaysi biri O‘rta Yer dengizidagi qator gaz konlarini o‘zlashtirish huquqiga ega ekanligi borasidagi bahsda murosaga erishdi. Bu haqda 11 oktyabr, seshanba kuni Isroil bosh vaziri Yair Lapid ma’lum qildi va bu kelishuvni «tarixiy yutuq» deb atadi.
Hujjat 12 oktabr kuni milliy xavfsizlik masalalari bo‘yicha vazirlar qo‘mitasiga taqdim etilishi kutilmoqda.
Livan bilan dengiz chegarasi va O‘rta Yer dengizidagi gaz konlarini o‘zlashtirish huquqi masalasida aniqlik Isroilning Yevropa ittifoqiga gaz yetkazib beruvchi sifatidagi ahamiyatini oshirishi mumkin. Livan tomoni ham erishilgan kelishuvdan mamnun ekaniga ishora qildi. Isroil bilan chegara bo‘yicha yakuniy kelishuv Livanning «talablarini qondiradi» va uning resurslarga bo‘lgan huquqlarini tasdiqlaydi, deb xabar berdi mamlakat prezidenti Mishel Aun idorasi Twitter’dagi sahifasida.
Bayrutdan kelishuvning rasmiy tasdig‘i hali olinmagan, biroq Livan muzokaralar delegatsiyasi rahbari Elias Bou Saab optimizm bildirib, kelishuvni «adolatli» deb ko‘rishini ta’kidladi.
Dpa agentligining Vashingtondagi yuqori martabali amerikalik mulozimga tayanib xabar berishicha, Qo‘shma Shtatlar Livan tomonidan Isroil bilan kelishuv shartlariga amal qilishini tasdiqlagan. Shu bilan birga, AQSh kelishuvni amalga oshirishda muammolar yuzaga kelsa, yana vositachi sifatida harakat qilishga tayyor.
Berlin, shuningdek, tomonlarning diplomatik sa’y-harakatlarini yuqori baholab, Isroil va Livan o‘rtasidagi chegarani qo‘riqlash mintaqaviy barqarorlik va xavfsizlik yo‘lidagi muhim qadam ekanini ta’kidladi.
Kelishuvning aniq tafsilotlari hozircha oshkor etilmagan. Shu bilan birga, Isroil OAV Livan Qana gaz maydonidagi gaz konini o‘zlashtirish huquqini qo‘lga kiritishi, Isroil esa Isroilning Hayfa port shahri shimoli-g‘arbida joylashgan Karish gaz koni atrofidagi hududni saqlab qolishi haqida xabar bermoqda.
Rasmiy ravishda Livan va Isroil hali ham urush holatida. Mamlakatlar o‘rtasidagi dengiz chegarasi bo‘yicha muzokaralar 2020 yilda boshlangan. Bu ularning o‘tgan o‘n yilliklardagi xavfsizlik masalasi ko‘tarilmagan birinchi aloqasi bo‘ldi.
