Jamiyat | 16:33 / 19.05.2016
29312
2 daqiqa o‘qiladi

Everest Yerning eng baland nuqtasi emasmi?..

Endilikda Everest cho‘qqisi (Jomolungma) dunyoning eng baland nuqtasi, deb hisoblanmaydi. Ekvadordagi Chimboraso vulqoni Yer yuzining eng baland nuqtasidir, deb yozmoqda Britaniyaning Daily Mail gazetasi. 

Aslida, Chimboraso vulqoni so‘nggi marotaba eramizning birinchi ming yilligida uyg‘ongan bo‘lib, XVI asrdan XIX asr boshlariga qadar dunyoning eng baland nuqtasi unvonini o‘zida saqlab turgan. 

Biroq 1852 yili hind matematik va topografi Radxanat Sikdar, trigonometrik hisob-kitoblar asosida Everestni dunyoning eng baland ustuni, deb isbotlagan edi. 

OAV esa yana XIX asr boshlariga "qaytish"ga va Chimborasoni eng baland qoya, deb atashga qaror qilishdi. Nashr o‘zining fikriga fransuz olimlarining bayonotini dalil sifatida keltirmoqda. Ularning so‘zlariga ko‘ra, Chimboraso cho‘qqisi Yer sathi markazidan eng uzoqda joylashgani hisobga olinadigan bo‘lsa, so‘ngan vulqon Everestdan baland hisoblanadi. 

«Agar shu jihatdan olinadigan bo‘lsa, Everest Yer yuzining eng baland tog‘lari yigirmataligiga ham kirolmaydi», — deb ta'kidlashmoqda fransuzlar.

Ammo olimlar bu masalada biroz ortda qolishdi. Chimboraso Yer sathi markazidan eng uzoqda joylashgan cho‘qqi ekani o‘tgan asrda ma'lum edi. Biroq o‘sha paytda hech kim 8848 metrlik Everest shu asosda dunyoning eng baland nuqtasi nomini boy berishi kerak, degan fikrni ilgari surmagandi.