O‘zbekiston – Tojikiston hamkorligining istiqbolli yo‘nalishi qanday?

Yaqin qo‘shnilar bo‘lgan o‘zbek va tojik xalqlari qadim zamonlardan do‘stlik va hamjihatlikda yashab kelgan. Bugun prezidentlar Shavkat Mirziyoyev va Imomali Rahmonning siyosiy irodasi tufayli mamlakatlar o‘rtasidagi munosabatlar ijobiy rivojlanmoqda, deb yozadi “Jahon” AA.

Qisqa vaqt ichida ikki davlat rahbarining davlatlararo munosabatlardagi konstruktivizmga bo‘lgan sa'y-harakati natijasida hamkorlikning ko‘plab sohalarida yutuqlarga erishildi. Bosh vazir Kohir Rasulzoda boshchiligida Tojikiston hukumat delegatsiyasining yaqinda Farg‘onaga amalga oshirgan tashrifi, davlat chegarasini delimitatsiya va demarkatsiya qilish masalalari bo‘yicha Hukumatlararo komissiya yig‘ilishi hamda yangi nazorat-o‘tkazish punktlarining ochilishi va amaldagilari modernizatsiyasi Toshkent va Dushanbe pragmatizm va o‘zaro manfaat asosida aloqalarni yo‘lga qo‘yish bo‘yicha qat'iy pozitsiyada ekanini yana bir bor ko‘rsatdi.

Sir emaski, ushbu qadamlar ikki xalq, oddiy fuqarolar o‘rtasida aloqalarni rivojlantirishga yordam beradi (people-to-people exchanges). Bu, o‘z navbatida, har ikki davlat hali amalga oshirilmagan ulkan salohiyatga ega bo‘lgan, turizm kabi muhim sohalarni rivojlantirishga yaxshi turtki berishi mumkin. 

Tarixning o‘zi va geografiya O‘zbekiston hamda Tojikistonning dam olish va sayohat sohasida yaqin hamkorlikka ehtiyoji borligini nazarda tutadi. Tarixan bu hududlar orqali Buyuk Ipak yo‘li o‘tgan. Afsonaviy shaharlarda hayot qaynagan, qurilish, savdo va hunarmandchilik rivojlangan, ilm-fan yuqori darajada bo‘lgan. Tovarlar va xizmatlar faol ravishda almashilgan, o‘zaro boyish kuzatilgan, hattoki shuni aytish mumkinki, o‘zbek va tojik madaniyati o‘zaro bog‘langan.
 
Bugungi kunda sayyohlik sohasi orqali tarixiy aloqalarni qayta tiklash va mustahkamlash uchun imkoniyatlar yaratilmoqda. Ikki davlat hamkorlik ko‘priklarini qurmoqda, chegaradan kesib o‘tish rejimini yengillashtirish uchun faol harakat qilmoqda. Bu yo‘nalishda ikkala mamlakatda yaqin kelajakda qiladigan ishlar yetarli. Bu, birinchi navbatda, turizm sohasida hamkorlik qilishi bo‘yicha normativ-huquqiy baza, uni ishlab chiqish va muvofiqlashtirish lozim. 2017 yilda Toshkent va Dushanbe o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri parvozlarning qayta tiklanishi bu masala bo‘yicha birinchi «qaldirg‘och» bo‘ldi.

Aloqalarni kengaytirishga biznes-sub'yektlar ham o‘z hissasini qo‘shmoqda: yaqinda ikki mamlakatning sayyohlik operatorlari o‘rtasida hamkorlik to‘g‘risida memorandum imzolandi. Xususan, O‘zbekistonning Dream Star Group, Sogdians Travel, Golden Trip kompaniyalari Jahon Gard Visa Center Tajikinturservis hamda Canon Holding LLC’ga hamkor bo‘ldi. Tomonlar milliy sayyohlik brendlari shakllantirishni va xalqaro bozorlarda Buyuk ipak yo‘li bo‘ylab transchegaraviy yo‘nalishni birgalikda targ‘ib qilishni rejalashtirmoqdalar.

Ikki mamlakat sayyohlik salohiyatiga oid muntazam axborot almashish O‘zbekiston Respublikasi Davlat turizm qo‘mitasi huzuridagi Milliy turizm mahsulotini ilgari surish markazi va Tojikistonning Orient-Adventour, Sky-Tour hamda Rohat-Tour turoperatorlari o‘rtasida imzolangan kelishuvni nazarda tutadi. Yangi shartnomalarni tuzish bo‘yicha muzokaralar olib borilmoqda, natijalar tez orada aniqlanadi.

Ikki birodar davlatning aloqalarni chuqurlashtirishga bo‘lgan o‘zaro intilishi o‘zining ijobiy natijalarini bermoqda. Davlat bojxona qo‘mitasi tomonidan taqdim etilgan ma'lumotlar bu fikrni tasdiqlaydi. Xususan, 2017 yil yakunlariga ko‘ra, Tojikistonning 10 015 nafar fuqarosi sayyohlik maqsadida O‘zbekistonga kirib keldi, bu 2016 yilga nisbatan ikki baravar yuqori. Va bu chegara emas: 2018 yil ikki mamlakat fuqarolarining o‘zaro safarlari nuqtai nazaridan yanada boy bo‘lishi kutilmoqda.

Umuman olganda, ekspertlarning fikricha, sayyohlar almashinuvidan ikki tomon faqat yutadi: transchegaraviy hamkorlik kengayadi, bu chegaraoldi tumanlarini iqtisodiy jihatdan yaxshilashga, o‘zaro tovar ayirboshlashni ko‘paytirish, tovarlar va xizmatlarni tashqi bozorlarga o‘tkazish uchun qulay shart-sharoitlar yaratishga olib keladi.