Deyarli har kuni respublika bo‘ylab turli chegara-bojxona postlarida bojxona chegaralari orqali tovar-moddiy boyliklarning noqonuniy olib o‘tilishiga doir ko‘plab bojxona qoidabuzarliklari fosh qilinmoqda. Davlat bojxona qo‘mitasi axborot xizmati aniqlangan holatlarning ayrimlariga doir xronikani Kun.uz’ga taqdim qildi.
Toshkent xalqaro aeroporti. Respublikadagi barcha xalqaro aeroportlarda bo‘lgani kabi mamlakatning bosh havo darvozasida ham bojxonada joriy qilingan ikki yo‘lakli tizim qulayliklaridan kimdir oqilona foydalanayotgan bo‘lsa, yana kimdir...
“Toshkent-AERO” ixtisoslashtirilgan bojxona kompleksi Kontrabanda va bojxona qonunchiligi buzilishiga qarshi kurashish bo‘limi va “Toshkent xalqaro aeroporti” chegara-bojxona posti xodimlari naqd xorijiy valyutalar va zargarlik buyumlarining havo yo‘llari orqali noqonuniy olib o‘tilishiga doir navbatdagi qonunbuzarlik holatlarini fosh etishdi.
Jumladan, Istanbulga parvozi oldidan «Toshkent» xalqaro aeroportining umumiy uchib ketish zalidagi «qizil» yo‘lak orqali harakatlangan fuqaro P.A.ning qo‘l sumkasi bojxona ko‘rigidan o‘tkazilganida, unda ruxsat etilgan me'yor – 5 ming AQSh dollaridan ortiqcha bo‘lgan va yo‘lovchi bojxona deklaratsiyasida ko‘rsatilmagan, qolaversa bojxona xodimlarining og‘zaki so‘rovi paytida ham ma'lum qilinmagan 4625 AQSh dollari yashirilganligi aniqlandi.
Eslatma: O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, O‘zbekiston Respublikasida doimiy yashash joyiga ega bo‘lgan chet ellik fuqarolar va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga 5 000 AQSh dollariga teng yoki undan oshmaydigan miqdorda naqd xorijiy valyutani yo‘lovchi bojxona deklaratsiyasida ko‘rsatgan holda erkin olib chiqib ketishlariga ruxsat etiladi.
2000 AQSh dollari va undan ortiq bo‘lmagan ekvivalentdagi naqd xorijiy valyutalarni olib chiqishda esa ularni yo‘lovchi bojxona deklaratsiyasida ko‘rsatish talab etilmaydi. Belgilangan summadan ortiqcha naqd xorijiy valyutani olib chiqib ketish uchun tegishli bank ruxsatnomasi talab etiladi.
“Qizil” yo‘lak orqali harakatlanib, bojxona qoidabuzarligini sodir etgan shaxslardan yana biri – fuqaro M.S.dir. “Istanbul-Toshkent” aviareysi bilan uchib kelgan ushbu shaxs qo‘l yuki va bagajlariga yashirgan holda qiymati salkam 30 mln. so‘mlik, 1,9 kg.dan ortiq og‘irlikdagi kumushdan yasalgan taqinchoqlarni noqonuniy ravishda olib kirishga uringan paytda to‘xtatib qolindi.
Eslatma: Respublikamizga ayrim turdagi tovarlarni bojsiz olib kirishning cheklangan me'yorlariga ko‘ra, qimmatbaho metall va qimmatbaho toshlardan yasalgan zargarlik buyumlari – 65 gr.gacha olib kirishga ruxsati etiladi.
Samarqand xalqaro aeroporti. “Vnukovo-Samarqand” yo‘nalishidagi aviareys bilan uchib kelgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi N.M. bojxona nazoratidan o‘tishda “yashil yo‘lak” orqali harakatlanar ekan, bu bilan u bagaj va qo‘l yuklarida O‘zbekiston Respublikasiga olib kirish me'yorlaridan ortiqcha tovarlar yo‘qligini ma'lum qiladi.
Aslida-chi? Bojxonachilar tomonidan to‘xtatilib, xolislar ishtirokida ko‘zdan kechirilganida, ushbu shaxs “yashil” yo‘lak bergan imkoniyatlarni suiiste'mol qilgani ma'lum bo‘ldi.
Ya'ni, unga tegishli sumkada bojxona nazoratidan yashirincha olib o‘tish mo‘ljallangan, qiymati dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra taxminan 5 mln. so‘mlik 10 turdagi atirlar borligi ma'lum bo‘ldi.
Raqamlar: Joriy yil boshidan buyon “Samarqand aeroporti” chegara bojxona postida qiymati 14,1 mln. so‘mlik 1194 dona parfyumeriya vositalarining noqonuniy olib kirilishining oldi olingan.
Eslatma: Amaldagi tartiblarga ko‘ra jismoniy shaxslar tomonidan respublikamizga bojxona chegarasi orqali 3 donagacha atir va atirsimon suyuqliklarni bojsiz olib kirishga ruxsat etiladi.
Toshkent viloyati bojxona boshqarmasi. Boshqarmaning Kontrabanda va bojxona qonunchiligi buzilishiga qarshi kurashish bo‘limi tezkor xodimlari tomonidan olingan ma'lumot asosida Toshkent viloyati IIB YXXB vakillari bilan hamkorlikda olib borilgan tezkor-qidiruv tadbiri davomida quyidagi holat bartaraf etildi.
G‘ishtko‘prik YPX maskanida fuqaro T. A. ga tegishli bo‘lgan qo‘l yuklari to‘xtatilib, xolislar ishtirokida ko‘zdan kechirilganida, qora rangli paketlarga solingan xorijiy davlatlarda ishlab chiqarilgan, hech qanday hujjatlari bo‘lmagan 3 turdagi umumiy qiymati salkam 2,7 mln. so‘mlik 185 dona pivo ichimliklari borligi aniqlandi. Ushbu mahsulotlar muqaddam tashmachilar yordamida mayda-mayda miqdorlarda qayta sotish maqsadida olib kirilgan ekan.
Raqamlar: 2018 yilning o‘tgan davri mobaynida Toshkent viloyati bojxona boshqarmasi xodimlari tomonidan huquqni muhofaza qiluvchi boshqa idoralar vakillari bilan hamkorlikda aniqlangan 23ta bojxona qoidabuzarliklari natijasida qiymati salkam 76 mln. bo‘lgan salkam 4475 litr spirt va alkogolli ichimliklarning noqonuniy olib o‘tilishiga chek qo‘yilgan.
Eslatma: Amaldagi tartiblarga ko‘ra respublikamizga bojxona chegara postlari orqali 2 litrdan oshmagan miqdorda alkogol mahsulotlari, shu jumladan pivo olib kirishga ruxsat etiladi.
Namangan viloyati bojxona boshqarmasi. “Kosonsoy” chegara bojxona postida Qirg‘iziston Respublikasidan yurtimizga kirib kelgan fuqaro S.D.ning bezovtalanishi bojxona xodimlarida bejiz shubha uyg‘otmagan ekan.
Belgilangan tartibda va xolislar ishtirokida ushbu shaxsning qo‘l sumkasi ko‘zdan kechirilganida, unda bojxona xodimlarining og‘zaki so‘rovida ham, yo‘lovchi bojxona deklaratsiyasida ham ma'lum qilinmagan, qiymati 5,5 mln. so‘mlik, xorijda ishlab chiqarilgan 6 dona uyali aloqa vositalari borligi aniqlandi.
Eslatma: 2018 yilning 1 iyulidan boshlab, qo‘shni davlatlardan telefon apparati, shu jumladan qo‘l telefonlarini bojxona to‘lovlarini to‘lamay, 1 kalendar oyida chegarani birinchi marotaba kesib o‘tayotganda faqat 1 donadan olib o‘tilishi mumkin.
Toshkent shahar bojxona boshqarmasi. “Bosh pochtamt” tashqi iqtisodiy faoliyat bojxona posti xodimlari Rossiya Federatsiyasidan poytaxtimizda istiqomat qiluvchi fuqaro nomiga yuborilgan pochta jo‘natmasini bojxona ko‘rigidan o‘tkazishganida, jo‘natmada deklaratsiyada ko‘rsatilmagan 99 dona zanglagan qadimiy tangalar borligi aniqlandi.
O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi Badiiy ekspertiza boshqarmasining ekspertiza xulosasiga ko‘ra mazkur tangalar madaniy boylik ekanligi ma'lum bo‘ldi. Mirobod tumani ma'muriy ishlar bo‘yicha sudi qaroriga asosan bo‘yicha madaniy boylik deb topilgan mazkur tangalar davlat egaligiga o‘tkazildi.
Eslatma: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasidan madaniy boyliklarni olib chiqish va olib kirishni tartibga solish to‘g‘risida” 1999 yil 23 martdagi 131-sonli qarori bilan tasdiqlangan Nizomga ko‘ra, numizmatika ashyolari, ya'ni tarixiy tangalar ham madaniy boyliklarga taalluqli ashyolar toifasiga kiritilgan. Ushbu hujjatga ko‘ra, xorijiy fuqarolar va boshqa shaxslar tomonidan O‘zbekiston Respublikasiga olib kiriladigan madaniy boyliklar tegishli bojxona hujjatlarida ko‘rsatilishi kerak.
Shuningdek, mazkur post xodimlari poytaxtimizda istiqomat qiluvchi fuqaro nomiga Rossiya Federatsiyasidan yuborilgan pochta jo‘natmasini belgilangan tartibda bojxona ko‘rigidan o‘tkazishganda, bojxona deklaratsiyasida ko‘rsatilmagan, ov qurollari uchun mo‘ljallangan salkam 10 kg. og‘irlikdagi 1315 dona bo‘sh gilzalar yuborilganligi aniqlandi.
Hozirda yuqoridagi barcha holatlar yuzasidan tekshiruv harakatlari davom ettirilmoqda.
Davlat bojxona qo‘mitasi. Kontrabanda va bojxona qonunbuzilishiga qarshi kurashish boshqarmasi xodimlari tomonidan huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organlar bilan hamkorlikda tezkor tadbir o‘tkazildi. Unga ko‘ra, joriy yilning iyun-iyul oylarida Toshkent shahar bojxona boshqarmasi “Bosh pochtamt” TIF bojxona posti “Xalqaro pochtamt” filialiga Buyuk Britaniya va Gollandiya davlatlaridan Samarqand shahrida istiqomat qiluvchi fuqaro L.D. nomiga giyohvandlik vositalari kelgani aniqlandi.
Bojxona xodimlari kalavaning uchini topish maqsadida arqonni uzun tashlashdi hamda tegishli pochta jo‘natmalarini Samarqand shahar pochta xizmatiga topshirib, fuqaro L.D.ni tezkor kuzatuvga olishdi. Natijada, fuqaro L.D. pochta xizmatidan o‘zining “sovg‘a”larini qabul qilib olayotganida bojxonachilar tomonidan uyushtirilgan kutilmagan “sovg‘a”ga duch kelib qoldi.
Shundan so‘ng fuqaro L.D.ning uyi xolislar ishtirokida ko‘zdan kechirilganda, ushbu xonadonda umumiy miqdori 84,4 gramm bo‘lgan har xil turdagi giyohvandlik moddalari va gul tuvakka ekilgan “marixuana” o‘simligi borligi aniqlandi.
Buzoqning yugurgani somonxonagacha, deganlaridek fuqaro L.D.ning kirdikorlariga bojxonachilar tomonidan o‘z vaqtida chek qo‘yildi.
Hozirgi kunda ushbu holat yuzasidan jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, tergov harakatlari amalga oshirilyapti.
