Jahon | 12:50 / 23.10.2022
20436
6 daqiqa o‘qiladi

Si Jinping Xitoy rahbarligiga qayta saylandi. Siyosiy byuroda faqat uning tarafdorlari qoldi

Si Jinping rasman Xitoy kompartiyasi rahbarligiga uchinchi muddatga qayta saylandi - bunaqasi hali bo‘lmagandi. Siyosiy byuro faqat u ilgari surgan nomzodlardan tarkib topdi, shu tariqa u Mao Jyedong davridan buyon eng qudratli davlat rahbari sifatidagi maqomini mustahkamladi.

Foto: Getty Images

Xitoy Kommunistik partiyasi markaziy qo‘mitasi dushanba kuni 69 yoshli Si Jinpingni uchinchi marta besh yillik muddatga partiya bosh kotibi lavozimiga sayladi. U shuningdek Xitoy kompartiyasi markaziy qo‘mitasi harbiy kengashi raisi lavozimini o‘zida saqlab qoldi.

Si Jinping partiya markaziy qo‘mitasining yangi tarkibi nomidan barchaga bildirilgan ishonch uchun minnatdorchilik bildirdi. O‘z chiqishi chog‘ida u shuningdek «yangi yo‘lda yangi chaqiriqlar va yangi sinovlar qarshisida ogoh bo‘lish darkorligi, doimo hushyorlik va ehtiyotkorlikni yo‘qotmaslik kerakligi»ni ta’kidladi.

Siga qadar, Den Syaopin davridan buyon Xitoyda bu lavozimni ikki martadan ortiq egallashga cheklov amal qilardi, ammo 2018 yilda hozirgi davlat rahbari tashabbusi bilan bu cheklov bekor qilingandi.

22 oktyabr kuni Xitoyda Kommunistik partiyaning XX milliy qurultoyi yakunlandi, unda partiya siyosiy byurosi (24 kishi) va siyosiy byuroning yetti kishidan iborat markaziy qo‘mitasi a’zolari saylandi. Markaziy qo‘mitaning yangi tarkibidan Siyosiy byuro doimiy qo‘mitasining to‘rt a’zosi o‘rin olmagan. Si Jinping, Li Ketsyan va Van Hunin o‘z o‘rnini saqlab qolishgan, Li Jangshu, Van Yan, Jao Letszi va Han Jeng siyosiy byuroni tark etishgan. Li Syan, Li Si, Say Si, Din Syuesyan yangi a’zolar bo‘lib kirishgan.

Siyosiy byuroning doimiy qo‘mitasi yangi tarkibining barcha a’zolari Si Jinpingning yaqin kishilari hisoblanadi.

«Karnegi fondi» katta tadqiqotchisi Aleksandr Gabuyev siyosiy byuroning yangi tarkibi hamma joyga o‘z odamlarini joylashtira olgan Sining qudratini namoyish etadi.

«Shu bilan birga bunday kuchlar nisbati zaiflik haqida ham darak beradi - Si faqat o‘zi nomzodini ilgari surgan odamlargagina ishona oladi, Jiang va Hu (mamlakatning oldingi rahbarlari - 1993-2002 yillarda raislik qilgan Jiang Jyemin va 2002-2012 yillardagi rais Hu Jintao) davrida karera qilgan malakali siyosatchilardan esa u «ishonchsiz odamlar» sifatida qutulishga shoshildi - holbuki so‘nggi o‘n yillikda ular yangi qoidalar bo‘yicha o‘ynashgan va «partiya yadrosi»ga to‘liq sodiq ekanliklarini namoyish etishgandi», deya yozadi Gabuyev o‘z telegram-kanalida.

Partiya qurultoyi yopilishi arafasida prezidiumda ishtirok etayotgan Xitoyning sobiq rahbari Hu Jintao zaldan qo‘ltiqlab olib chiqib ketilgandi.

Keyinroq bu uning sog‘ligi yomonlashgani bilan izohlandi.

Shu kuni qurultoy delegatlari partiya markaziy qo‘mitasining 205 kishidan iborat yangi tarkibini saylashdi va Si tomonidan Kommunistik partiya nizomiga Xitoyga xos sotsializm to‘g‘risida taklif qilingan tuzatishlarni ma’qullashdi.

Qurultoy delegatlari ovoz berishda yakdil. Foto: EPA

Bu tuzatishlar, xususan, Si Jinpingning shaxsan Markaziy qo‘mita va umuman partiyadagi markaziy rolini ta’kidlaydi. Partiya a’zolari, qurultoy qaroriga ko‘ra, bu rolni chuqur anglashi kerak va uni qo‘llab-quvvatlash hamda mustahkamlash uchun barcha imkoniyatlarni ishga solishi kerak.

Bundan tashqari, qurultoy qarorlarida nizomga ilgari kiritilgan «Si Jinpingning yangi davrda xitoycha xususiyatga ega sotsializm haqidagi g‘oyalari»ning yetakchi va yo‘naltiruvchi roli tasdiqlangan.

Kompartiya qurultoyi Tayvan bo‘yicha siyosat formulirovkasini ancha qat’iylashtirdi. Shu vaqtga qadar amalda bo‘lgan nizom tahririda «Xitoy xalqi, jumladan Tayvandagi vatandoshlar birligini mustahkamlash» haqida gap ketgan bo‘lsa, yangi variantda «ayirmachilar» va «Tayvan mustaqilligini e’lon qilishga urinishlar»ni qat’iy rad etish va qarshi kurash olib borish zarurligi haqida gap boradi.

Shavkat Mirziyoyev Sini birinchilardan bo‘lib tabrikladi

O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev Xitoy Xalq Respublikasi raisi Si Jinpingga Xitoy Kommunistik partiyasining XX qurultoyi muvaffaqiyatli o‘tkazilgani hamda u partiyaning Markaziy qo‘mitasi Bosh kotibi lavozimiga qayta saylangani munosabati bilan tabrik yo‘lladi.

«Xitoy Xalq Respublikasi sizning rahbarligingiz ostida misli ko‘rilmagan yutuqlarga erishib kelmoqda. Uzoqni ko‘zlagan dono siyosatingiz, olib borayotgan keng ko‘lamli islohotlaringiz, avvalo, Xitoy xalqining turmush tarzini tubdan yaxshilashga va mamlakatning bardavom taraqqiyotini mustahkamlashga xizmat qilmoqda», deyiladi jumladan maktubda.

Davlat rahbari Si Jinping tomonidan e’lon qilingan yangi rejalar va olg‘a surilgan barcha tashabbuslar Xitoy davlatining gullab-yashnashiga munosib hissa qo‘shishi va uning xalqaro nufuzini yanada yuksaltirishiga ishonch bildirgan.

Bugungi kunda Xitoy O‘zbekistonning yetakchi savdo hamkoriga aylangani, mamlakatlarimiz o‘rtasidagi ko‘p qirrali hamkorlik barcha sohalarda jadal rivojlanib borayotgani alohida qayd etilgan.

«Siz, aziz birodarim bilan bundan keyin ham do‘stona va ochiq muloqotlarni davom ettirishga tayyorligimni bildiraman. Ishonchim komilki, kelajakda O‘zbekiston-Xitoy o‘zaro manfaatli aloqalarini birgalikdagi sa’y-harakatlarimiz bilan yanada yuqori cho‘qqilarga albatta olib chiqamiz», deyiladi maktubda. 

O‘zbekiston rahbari Si Jinpingga sihat-salomatlik, oilaviy baxt-saodat va mas’uliyatli davlatchilik faoliyatida yangi zafarlar, do‘st Xitoy xalqiga esa tinchlik va davomiy ravnaq tilagan.

Mavzuga oid