Cho‘ldagi kristallni eslatuvchi tashqi dizayn, 8 mingga yaqin arxeologik artefaktlar, 1,5 mln dollardan ham qimmat turuvchi dur-u javohirlar. Qatar milliy muzeyi nafaqat hudud aholisining uzoq yillik tarixi, balki bugungi kun hayot nafasini ham o‘zida jamlay olgan. Kun.uz muzeydan tayyorlagan fotojamlanmani taqdim etadi.
Qatar milliy muzeyi poytaxt shahar, Dohada joylashgan. U 2019 yildan beri ommaga qatarliklarning uzoq tarixi va bugungi kungacha erishgan yutuqlari haqida ma’lumot berib keladi.
Muzey dizayni o‘z vaqtida fransuz arxitektori Jan Nouvel tomonidan yaratilgan. Ma’lumotlarga ko‘ra, fransiyalik mutaxassis binoning fasadini yaratishda cho‘llarda uchraydigan kristalldan ilhomlangan. Kristall tashqi ko‘rishdan atirgulga o‘xshaydi, shu sabab ham uni “cho‘l atirguli” deb nomlashadi. Shundan kelib chiqib, muzey mehmonlari ham “cho‘l atirguli” bo‘ylab sayohat qilishlarini aytishadi.
Bino 11 ta bo‘limdan iborat bo‘lib, uning har biridan katta taassurotlar olish mumkin. Dastlabki 4 ta bo‘lim hududning flora va fauna olami haqida. Bu bo‘limni aylanish davomida Qatarning iqlim sharoiti, u yerda qanday hayvonlar yashab o‘tgan, hozirda ularning qanday turlari mavjudligi, qolaversa, qanday o‘simliklar o‘sishini ko‘rish mumkin. Bo‘limning interaktiv qurilgani uning o‘ziga xosligi hisoblanadi. U yerda nafaqat ko‘rish, balki dengiz, cho‘l, undagi hayvonlarning ovozini eshitish, his qilish ham mumkin. Zamonaviy texnologiyalar shunga imkoniyat yaratgan.
Qatar xalqi azaldan o‘troq emas, ko‘chmanchi xalq hisoblanib, asosan o‘tovlarga o‘xshash turar joylarda yashagani haqida ma’lumot keltiriladi. Dunyoda 3 ta ko‘chmanchi xalqning o‘tovi alohida ta’kidlanadi, ularga mo‘g‘ullar, afrikaliklar hamda qatarliklar kiritilgan.
Muzeyning beshinchi hamda oltinchi bo‘limlarida haqiqiy Qatar oilalari qanday bo‘lishini tasavvur qilish mumkin. Galereyada qatarliklarning ro‘zg‘orda qanday buyumlardan foydalangani, gilamlari, kiyimlarini tomosha qilish mumkin.
Hudud jihatdan uncha katta bo‘lmagan Qatarning boy davlatga aylanishi XX asr o‘rtalari neft topilishi bilan bog‘lanadi. 1971 yilga kelib esa Buyuk Britaniya protektoratligi tugab, Qatar amirligi tashkil topadi. Shu vaqtdan boshlab mamlakatning tuganmas-bitmas boyliklarga ega ekani yanayam ochiq manbalarda qayd etila boshlanadi.
Buni muzeyning 7-bo‘limida dur-u javohirlar, qimmatbaho liboslarni ham ko‘rish mumkin. Bunday libos, taqinchoqlardan asosan boylar turli xil bayram tadbirlarida foydalanishadi. Ma’lumotlarga ko‘ra, muzeyning bu galereyasiga qo‘yilgan jami marvaridlarning qiymati 1,5 mln dollardan ham oshadi.
Milliy muzeyning 8-bo‘limi Qatarning siyosiy o‘tmishi haqida ma’lumot beradi. Unda 1500–1913 yilgacha bo‘lgan tarixni turli qurol-aslahalar, ma’lum shaxslarning portretidan tashqari, ekranda namoyish etiladigan videolardan ham tomosha qilish mumkin.
Muzeyning so‘nggi bo‘limlariga o‘tishdan avval, yo‘l-yo‘lakay uchraydigan qiziq mashg‘ulotlar haqida ham aytib o‘tish lozim. Gap shundaki, muzeyda berilgan ma’lumotlarning barchasini eslab qolish mumkin emas, bu ayniqsa bolalarga qiyinchilik tug‘diradi. Ularga tarixni qiziqroq va samaraliroq yetkazish uchun ham alohida xona ajratilgan. Misol uchun, bu xonada bir nechta javonlar qilingan, o‘sha javonlardagi bir tortmaning tutqichi zamonaviy choynak shaklida yasalgan. Bola tortmani ochgach, uning ichida boshqa choynak turganini ko‘radi. Qizig‘i shuki, u tarixiy buyum bo‘ladi. Ya’ni keluvchi jajji mehmonlar avval foydalanilgan, hozirda esa u o‘zgargan buyumlarni javonlar orqali ham o‘rgana oladi.
Ana endi muzeyning so‘nggi, 9-10-11-bo‘limlariga kelsak. Qatar milliy muzeyining 9-galereyasidan boshlab neft topilishi va qatarliklarning hayoti tamomila ijobiy tomonga o‘zgarib ketishi – umuman olganda mamlakat boy davlatlar qatoriga qo‘shilishi haqida ma’lumot beriladi.
Muzeyda sayohat tugar ekan, Qatarning so‘nggi yillarda qanchalik rivojlanganiga ham amin bo‘lish mumkin. Mamlakat neft, yoqilg‘i mahsulotlari sabab tezkorlik bilan taraqqiyotga erisha olgan.
Dilshoda Shomirzayeva tayyorladi.
