3D, panorama, avtofiltr, selfi formatidagi suratlar odatiy bo‘lib qolgan bugungi kunda qachondir obektni arang ilg‘ash mumkin bo‘lgan oq-qora suratlar bo‘lganini tasavvur qilish qiyin.
Insoniyat tarixida ilk suratning paydo bo‘lishi katta voqelik edi. Quyida eng birinchi fototasvirlar evolyutsiyasini taqdim etamiz.
Eng birinchi fotografiya
Dunyodagi eng birinchi surat fransuz fotografi Jozef Nisefor Neps tomonidan 1826 yilda tushirilgan. «Oynadan ko‘ringan Le Gra manzarasi» suratini tushirish uchun 8 soat talab etilgan.
Ilk rangli surat
1861 yilda ingliz fizigi Jyeyms Maksvell tomonidan tushirilgan «Tartan tasmasi» fotografiya tarixidagi ilk rangli surat hisoblanadi. Maksvell London qirollik institutida rangli ko‘rishning o‘ziga xosliklari haqida ma’ruza o‘qish chog‘ida rangli tartan tasmasining o‘zi tushirgan suratini namoyish qiladi.
Inson aks etgan ilk surat
1838 yilda fotografiya asoschilaridan biri Lui Dager Parijdagi dyu Tampl bulvarini suratga tushiradi. 10 daqiqa davomida tushirilgan bu suratda ko‘chadagi odam tasvirlangan (pastki chap burchakda).
Ilk fotomontaj
1858 yilda Genri Pich Robinson beshta negativdan foydalangan holda bemor qizning o‘pka silidan vafoti akslantirilgan suratni tushiradi. Bu fotomontaj qo‘llanilgan ilk surat hisoblanadi.
Ilk avtoportret
Amerikalik fotograf Mettyu Bred ilk avtoportret muallifi sanaladi. Fotograf 1875 yilda o‘zini o‘zi suratga tushirgan.
Havodan tushirilgan birinchi surat
Havodan tushirilgan ilk surat mualliflari – kabutarlardir. 1903 yilda Yulius Noybronner fotokamera va taymerni birlashtirib, kabutarlarning bo‘yniga o‘rnatadi. Keyinchalik bunday usuldan nemis armiyasida harbiy razvedka maqsadida ham foydalanilgan.
Suv ostida tushirilgan ilk surat
Ilk bor suv ostidagi rangli surat Meksika ko‘rfazida tushirilgan. Surat 1926 yilda doktor Uilyam Longli va National Geographic fotografi Charlz Martin tomonidan ishlangan.
Koinotdan tushirilgan birinchi tasvir
1946 yilda V-2 raketasiga o‘rnatilgan 35 millimetrli kamera Yer sayyorasini 105 km uzoqlikdan suratga tushirdi.
