Фридман Люксембургдан 16 млрд доллар талаб қиляпти

Россиялик миллиардер, "Альфа-Групп" эгаларидан бири Михаил Фридман Ҳонгконг халқаро арбитраж марказига (HKIAC) Люксембург ҳолдинг компаниялари орқали унга тегишли бўлган турли мамлакатлардаги активлари музлатилганлиги муносабати билан Люксембургга қарши 16 миллиард доллар миқдорида даъво аризаси билан мурожаат қилди. Бу ҳақда 14 август, чоршанба куни «Ведомости» газетаси хабар берди, жараённинг бориши билан таниш бўлган суҳбатдош таҳририятга даъвонинг ҳақиқийлигини тасдиқлаган.

Қайд этилишича, Михаил Фридман манфаатларини ҳимоя қилувчи адвокатлар орасида Британия собиқ бош вазири Тони Блэрнинг рафиқаси Шери Блэр ҳам бор. 

Михаил Фридман адвокатларининг далиллари

Фридман Люксембург томонидан Европа Иттифоқининг урушга қарши санкцияларини амалга ошириш доирасида ўз активлари музлатилишини ноқонуний деб ҳисоблайди ва унинг мамлакатдаги активлари тахминий умумий қийматига тўғри келадиган 16 миллиард АҚШ доллари миқдорида товон пули талаб қилди.

«Фридманнинг суд жараёнидаги ҳимояси Европа Иттифоқи тадбиркорга нисбатан санкцияларини фақат унинг Россия фуқаролиги ва бизнесдаги муваффақияти билан боғлайди, бу «жиддий адолатсизлик» ва халқаро ҳуқуқни бузади, чунки чекловлар БМТ доирасидан ташқарида Европа Иттифоқи томонидан киритилган», — дейилади хабарда. Бошқа нарсалар қаторида, санкциялар ўз обрўсини йўқ қилди деб ҳисоблайдиган тадбиркор маънавий зарарни қоплашни талаб қилди, унинг миқдори келажакда аниқланиши керак. 

Михаил Фридманнинг таъкидлашича, Люксембург активларини музлатиб қўйиш билан бир томондан Белгия ва Люксембург, иккинчи томондан Россия вориси бўлган СССР ўртасида 1989 йилда тузилган икки томонлама инвестиция шартномасини бузган. Мазкур ҳужжатга кўра, бир томон инвесторларининг бошқа давлат ҳудудидаги инвестициялари, агар бундай чоралар белгиланган ҳуқуқий тартибга мувофиқ давлат манфаатларидан келиб чиққан ҳолда кўрилмаса ва камситувчи бўлмаса, экспроприация қилиниши, миллийлаштирилиши бўлиши мумкин эмас. «Аммо бу чора-тадбирлар компенсация тўлаш билан бирга бўлиши керак, унинг миқдори зарар кўрган инвестицияларнинг ҳақиқий қийматига мос келиши лозим», - дея аниқлик киритади «Ведомости». 

Тадбиркор адвокатларининг таъкидлашича, Люксембургга қарши даъво санкциялар бекор қилинган тақдирда ҳам қайтариб олинмайди, чунки улар мижози активлари жорий этилган чекловлар туфайли «жиддий зарар кўрган». 

Михаил Фридманга қарши санкциялар 

Россия Федерацияси томонидан Украинада кенг кўламли уруш бошланганидан кўп ўтмай, Европа Иттифоқи "Альфа-Групп" концернининг эгалари Михаил Фридман ва Петр Авенга Владимир Путин маъмурияти билан “кучли алоқалари” учун шахсий санкциялар киритди. 2024 йилнинг апрелида Фридман ва Авен ЕИ судида уларга нисбатан жорий қилинган дастлабки санкцияларга қарши чиқишга муваффақ бўлишди. Суд ҳужжатида айтилишича, Фридман ва Авен Украина ҳудудий яхлитлиги, суверенитети ва мустақиллигига таҳдид солувчи ҳаракатларни қўллаб-қувватлаганликлари ҳақида ҳеч қандай далил йўқ. 

Шу билан бирга, Авен ва Фридманга нисбатан санкциялар фақат 2022 йил 28 февралдан 2023 йил 15 мартгача бўлган даврда бекор қилинди. 

2024 йилнинг май ойида “Ведомости” Фридман Люксембург ҳукуматига ЕИ санкциялари доирасида унинг активларини мусодара қилгани учун 15,8 миллиард доллар товон тўлаш бўйича музокараларни бошлашни таклиф этганини ёзган.