Shu yilning fevral oyida Kun.uz tahririyatiga Xorazm viloyati Urganch tumani G‘alaba mahallasining Amudaryo ko‘chasida yashovchi aholi vakillari ijtimoiy muammolar yechimsiz qolayotganidan shikoyat qilishgan edi.
Murojaatda mahalla yo‘llari holati juda yomonligi, elektr energiyasi ta'minotidagi tez-tez uzilishlar, elektr simyog‘ochlari yo‘qligi, ichimlik suvi tarmog‘idagi muammolar, maishiy chiqindilar to‘planib qolayotgani kabi muammolar qayd etilgandi.
Murojaat asosida mahallaga borib, vaziyatni o‘rganildi, aholi vakillari bilan muloqot chog‘ida shikoyat o‘rinli ekani o‘z tasdig‘ini topdi. Murojaat asosida saytda «Hayot yo‘q mahalla!» - Urganch tumanidagi «dunyodan uzilgan» mahalla muammolari sarlavhali tanqidiy maqola ham e'lon qilindi.
Urganch tumani hokimligi va boshqa mutasaddi tashkilotlar Amudaryo ko‘chasi aholisi shikoyatiga e'tibor qaratishi, muammolarni bartaraf qilishda yordam berishini kutgan edik.
Afsuski, tanqidiy maqola chiqqanidan so‘ng ham mahalla aholisining qo‘ng‘iroqlari tinmadi, shikoyatlari to‘xtamadi. Oradan besh oy o‘tgach, vaziyatni o‘rganish uchun yana Amudaryo ko‘chasiga bordik.
Maqolada qayd etilgan muammolarni yana bir bor eslab, ularning yechimiga mahalliy hokimiyat va mutasaddi tashkilotlar tomonidan munosabat qanday bo‘lganiga e'tibor qaratamiz.
Urganch tumani G‘alaba mahallasidagi Amudaryo ko‘chasida 200dan ortiq xonadonda 1500dan ortiq aholi istiqomat qiladi. Mahallani viloyat markazi Urganch shahridan 3 kilometr masofa, Navro‘z shaharchasidan esa atigi bitta zahkash ajratib turadi. Mahalliy taksi haydovchilari orasida u «hayot yo‘q mahalla», ya'ni «dunyodan uzilgan mahalla» nomi bilan mashhur. Yo‘llari rasvoligi tufayli «dunyodan uzilib qolishi», elektr energiyasi ta'minotidagi muammolar, aholining oddiy maishiy qulayliklardan mahrum ekani shunday nomga sabab bo‘lgan.
Amudaryo mahallasida yo‘l yo‘q desa ham bo‘ladi. Agar tuproq tortilgan, yozda chang-to‘zon bo‘lib yotadigan, qishda botqoqqa aylanadigan so‘qmoqlarni yo‘l deb hisoblash mumkin bo‘lsa, bor. Mahalla yo‘llari aynan shunday.
Tanqidiy maqola e'lon qilinganidan 5 oy o‘tgan bo‘lsa-da, mahalla yo‘llarida deyarli hech qanday o‘zgarish yo‘q. Faqat greyder bilan ba'zi o‘nqir-cho‘nqir joylar tekislangan, xolos.
Avtomobil yo‘llari qo‘mitasi Xorazm viloyati hududiy boshqarmasi boshlig‘i Muzaffar Qalandarov bilan iyun oyida uchrashib, muammo yuzasidan izoh olganimizda, Amudaryo ko‘chasi yo‘llarini ta'mirlash uchun Xorazm viloyati hokimligi tomonidan pul ajratilgani va 10 iyulga qadar barcha ishlar bajarilishini va'da bergan edi. Afsuski, aytilgan muddatdan mana bir necha kun o‘tib ketgan bo‘lsa-da, bu ishda biror qadam oldinga siljish kuzatilmadi.
Mahallada ko‘chalarida elektr energiyasi simyog‘ochlari yo‘q. Aholining o‘zi qo‘lbola simyog‘ochlar yasab, bir amallab o‘rnatib olishgan. Agar qattiq shamol bo‘lsa, simyog‘ochlar sinib, simlar uzilib, odamlarning, ko‘chada yurgan bolalarning ustiga tushmasligiga, biror falokat yuz bermasligiga hech kim kafolat berolmaydi. Mahalla aholisi shunday xavfli sharoitda yashayapti. Bundan tashqari, mahallada o‘rnatilgan transformator juda eskiligi tufayli, yomg‘ir yoki qor yog‘sa, ichiga suv kirib, 2-3 kunlab elektr energiyasidan uzilib qoladi.
Urganch tumani elektr tarmoqlari korxonasi rahbari Sherzod Ollazarovdan bu holat bo‘yicha izoh oldik. U bizga mahallaga yangi transformator o‘rnatilgani, 5 dona tayanch simyog‘och, 10 dona oddiy simyog‘och olib kelingani va 10 iyulga qadar ularni o‘rnatish, tarmoqqa ulash ishlari yakunlanishi haqida va'da bergan edi. Bu sanadan mana bir necha kun o‘tib ketdi, ammo va'da bajarilmadi.
Mahallaga borganimizda haqiqatdan ham yangi transformator o‘rnatilganini ko‘rdik. Ammo u elektr tarmog‘iga ulanmagan, simyog‘ochlar esa umuman o‘rnatilmagan. Elektr energiyasi ta'minotidagi uzilishlar esa hamon aholini qiynab kelmoqda.
Tanqidiy maqolada chiqindi yig‘iladigan joy yo‘qligi, odamlar duch kelgan joyga chiqindi tashlashga majbur bo‘layotgani haqida aytilgan edi. Qayd etish joizki, hozirgi kunda maishiy chiqindilarni muntazam olib ketish ishlari yo‘lga qo‘yilgan. Shuningdek, ichimlik suvi tarmog‘ining avariya bo‘lgan 2ta joyi tuzatilgan, qo‘lbola usulda ulangan quvurlar birlashtirilib, himoya qobig‘i bilan o‘ralganiga guvoh bo‘ldik.
Avvalgi tanqidiy maqolamizda «Hayot yo‘q mahalla» degan ibora bu yerga nisbatan bejiz ishlatilmasligi, aholining muammolari hal qilinmay, yillar davomida o‘z holiga tashlab qo‘yilgani, quruq va'dalar berilganini qayd etgan edik.
Bizdagi ma'lumotlarga qaraganda, Xorazm viloyati hokimligi aholining murojaati asosida yo‘llarni ta'mirlashga har oyda 5 milliard so‘m mablag‘ ajratmoqda. Elektr tarmoqlari korxonasini esa nochor, moliyaviy tarafdan qiynalib qolgan tashkilot deya olmaymiz. Biroq, oradan 5 oy muddat o‘tgan bo‘lsa-da, Amudaryo ko‘chasi aholisining asosiy muammolari nega yechilmagani tushunarsiz. To‘g‘ri, har qanday ishni boshlashdan oldin uni loyihalash, rejalashtirish, hujjatlashtirish kerak, tegishli joylardan ruxsatnoma olish zarur. Nahotki bu ishlarga 5 oy muddat yetarli bo‘lmasa? Yoki mutasaddi tashkilotlar qiynalib qolgan odamlarni «bugun yoki ertaga muammo hal bo‘ladi» deb aldab, ularning «qo‘ynini puch yong‘oqqa to‘ldirib» yurishga o‘rganib qolishdimi? Afsuski, Urganch tumani hokimligi ham Amudaryo ko‘chasidagi vaziyatni nazoratiga olmasdan, o‘z holiga tashlab qo‘ygan.
10 iyul kuni mutasaddi tashkilot rahbarlari bilan Amudaryo ko‘chasiga borib, ta'mirlangan yo‘llar, o‘rnatilgan simyog‘ochlar va boshqa bajarilgan ishlarni ko‘rib, chiroyli maqola qilib chiqarishni rejalashtirgan, bu borada ulardan va'da olgan edik. Endi bilsak nafaqat aholi, balki biz ham «chuchvarani xom sanagan» ekanmiz.
Nurmuhammad Said
