TIKA: “Turk tomoni Ota yurtida xizmat qilish baxtiga muyassar bo‘lganidan juda mamnun”

TIKAning O‘zbekistondagi vakolatxonasi Rahbari Professor Suleyman Qiziltoprak Turkiya va O‘zbekiston o‘rtasidagi diplomatik aloqalarning 25 yilligi munosabati bilan, ushbu tashkilotning mamlakatdagi faoliyati xaqida Turkiyaning Anadolu Agentligi (AA) muxbiriga intervyu berdi.

Qiziltoprak intervyusini Turkiya va o‘zi uchun Ota yurt deb bilgan O‘zbekiston o‘rtasida tarixiy aloqalar, mushtarak madaniyat va chuqur ildizlar borligini e'tirof etgan holda, o‘zi faoliyat olib borayotgan Agentlikning asosiy maqsadi - kun sayin chiroy ochayotgan O‘zbekistonning rivojlanishiga va ikki davlat o‘rtasidagi aloqalarning mustahkamlanishiga xizmat qilish va o‘zbek qardoshlarining hurmatiga sazovor bo‘lish ekanligini ta'kidladi.  

O‘zbekistonning mustaqillikka erishganidan keyin, 1994 yil 20 mayda, Turkiya Jumhuriyatining, mazkur mamlakat elchixonasi ortidan, O‘zbekistonda Turkiyaning rasmiy davlat organi sifatida o‘z faoliyatini boshlaganliklarini eslatgan holda janob Qiziltoprak, TIKA do‘st va qardosh o‘zbek xalqining hurmati va maqtoviga loyiq ko‘rilganliklarini ma'lum qildi.   

23 yil davomida kamtarona maqsadlar ila tamal toshi qo‘yilgan do‘stlik va hamkorlik doirasida TIKA tomonidan O‘zbekistonning taraqqiyoti yo‘lida amalga oshirgan faoliyatlarining – sog‘liqni saqlashdan ta'limga, qishloq xo‘jaligidan maishiy xizmatga, oziq-ovqatdan o‘rmon xo‘jaligiga, turizmdan san'at-adabiyotgacha bo‘lgan keng qamrovli sohalardagi loyihalar bilan jarayon etayotganligini ta'kidlagan Vakolatxona Rahbari, “TIKAning mazkur mamlakatdagi strategiyasi – O‘zbekistonning o‘z salohiyati va imkonlari borasida qiyinchilikka duch kelgan yo‘nalishlariga ko‘mak berishdan iborat” ekanligini aytib o‘tdi.    

Janob Qiziltoprak, TIKAning O‘zbekistonda amalga oshirgan muhim loyihalari orasida O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash Vazirligi Gematologiya va qon quyish ilmiy tadqiqot Instituti qoshidagi Suyak iligi transplantatsiyasi Markazini zamonaviy tibbiy jixozlar bilan jihozlash, Bolalar uchun Plastik jarrohlik amaliyotlari, Respublika Ginekoligiya va akusherlik ixtisoslashtirilgan ilmiy Markaz qoshida Simulyatsiya o‘quv markazi tashkil qilish bilan bog‘liq loyihalar borligini tilga oldi va TIKA tomonidan so‘nggi 3 yilga qadar yiliga o‘rtacha 20 atrofida loyiha amalga oshirilib kelingan bo‘lsa, 2016 yilda bu miqdor 46ga yetganligini, 23 yillik faoliyat doirasida esa jami 700ga yaqin katta-kichik loyiha muvaffaqiyat bilan yakunlanganligini ta'kidlab o‘tdi.   

Amalga oshirilgan loyihalarning har ikki tomonga foydali bo‘lganligini eslatgan holdda Vakolatxona Rahbari, “Turk tomoni Ota yurtida xizmat qilish baxtiga muyassar bo‘lganidan juda mamnun, shuningdek, xalqaro miqyosda bu sohadagi o‘z tajribalarini orttirib borayotgan bo‘lsa, O‘zbekiston tomoni, bu mamlakat mustaqilligini birinchi bo‘lib tan olgan Turkiyaning tajribalaridan foydalanmoqda” dedi.

TIKAning O‘zbekistondagi loyihalarining 70 foizidan ko‘prog‘ini sog‘liqni saqlash sohasida amalga oshirilgan faoliyatlar tashkil etayotganligini ta'kidlagan Qiziltoprak, bunday loyihalar orqali minglab insonlarga sifatli tibbiy yordam xizmatidan foydalanish imkoniyati yaratilganligini aytib o‘tdi:

Jumladan, o‘tgan yili Sog‘liqni saqlash Vazirligi muvofiqlashtiruvi asosida  Sog‘lom avlod uchun Xalqaro xayriya Jamg‘armasiga 10 dona mobil klinik avtotransport vositasi topshirildi va zamonaviy tibbiy jixozlar bilan jihozlangan bu mobil klinika vositalari orqali bugunga qadar chekka viloyatlardagi 193 mingdan ortiq kishi tibbiy ko‘rikdan o‘tkazildi.   

TIKA Prezidenti Doktor Serdar ChAMning 2014 yilda Orol dengizi muammolariga bag‘ishlangan xalqaro konferensiyada bergan va'dalari asosida, ushbu ekologik nosoz mintaqaga bag‘ishlangan loyiha doirasida Xorazmdagi Onkologiya dispanseri va Respublika Urologiya Markazining Urganch filiallari zamonaviy jixozlar bilan jixozlandi. Orol dengizining qurishi oqibatida mazkur mintaqada keng tarqalgan onkologik va urologik kasalliklarni davolashga qaratilgan ushbu loyiha, Turkiyaning ham g‘ururlanishiga loyiq bo‘lgan hamkorlik faoliyatining natijasidir.

O‘zbekistonda muvaffaqiyat bilan amalga oshirilgan loyihalardan biri bu – Gematologiya va qon quyish ilmiy tadqiqot Instituti qoshida Suyak iligi transplantatsiyasi Markazi tashkil qilish bilan aloqador loyihadir. Mazkur loyihaning chiroyli samarasi o‘laroq, Markaziy Osiyoda tengi bo‘lmagan ushbu markazda xozirga qadar 27 nafar bemor suyak iligi transplantatsiyasi muolajasi orqali davolandi. Loyiha orqali Turkiyaning bu yo‘nalishda bosib o‘tgan 30 yillik yo‘lini, O‘zbekiston 2 yilda muvaffaqiyat bilan sakrab o‘tdi.

2009 yildan boshlab amalga oshirilib kelinayotgan “Bolalardagi Lab-tanglay muammolari, kuyish va boshqa jarohatlar oqibatida orttirilgan nuqsonlarni plastik jarrohlik yo‘li orqali davolash Loyihasi” orqali bugunga qadar 2000ga yaqin bola tibbiy ko‘rikdan o‘tkazildi va ular orasidan 719ta bola plastik jarrohlik amaliyotlari yo‘li bilan davolandi.