Nyu-Yorkdagi praymerizda 28 yoshli qiz g‘alaba qozondi. AQShda yana bir buyuk siyosatchi yetishib chiqyaptimi?
26 iyun kuni AQShning yettita shtatida birlamchi partiya saylovlari bo‘lib o‘tdi, natijalar 2018 yil noyabrda kongressga kimlar saylanishini aniqladi. Nyu-Yorkning 14-okrugidan (Kuins va Bronks tumanlarini o‘z ichiga oladi) asosiy nomzodga amaldagi kongressmen, 56 yoshli demokrat Jo Krouli aylandi. U bu lavozimni ketma-ket o‘n marta egallagan va mish-mishlarga ko‘ra, kelajakda vakillar palatasida demokratik fraksiyani boshqarishi kerak edi. U saylovoldi kampaniyasiga yirik homiy-kompaniyalardan 3 mln dollar yig‘di.
Bu kabi qo‘llab-quvvatlov va qudratli ro‘yxatga ega siyosatchini kimdir mag‘lub etishiga deyarli hech kim ishonmagandi. Bundan tashqari, uning asosiy raqibiga Bronksda yashovchi 28 yoshli Aleksandriya Okasio-Kortez aylandi, u hatto siyosiy tajribaga ham ega emasdi. U saylovoldi kampaniyasini «maydonda» o‘tkazdi: o‘zi tuman aholisi bilan uchrashdi, ularga dasturlari haqida so‘zlab berdi va korporatsiyalar pullaridan butunlay voz kechib, kichik ehsonlar yig‘di. Shu tariqa, 300 ming dollarni to‘pladi - Krouliga qaraganda o‘n barobar kamroq.
Yakunda Okasio-Kortes praymerizda 58 foiz ovoz to‘plab, Kroulini 16 foiz punktiga ortda qoldirdi. Agar u kongressga o‘tadigan bo‘lsa (buning esa juda ehtimoli baland, sababi uning okrugida demokratlar katta qo‘llab-quvvatlovga ega), vakillar palatasida butun tarixdagi eng yosh ayolga aylanadi.
Okasio-Kortesning otasi kichik biznesga ega bo‘lgan, onasi esa Puerto-Rikodan kelgan va farrosh hamda maktabda avtobusi haydovchisi bo‘lib ishlagan; qizcha munitsipal maktabdagi o‘qishiga - Yorktaunga 50 kilometr yo‘l bosib borishga majbur bo‘lgan. Maktabdan keyin u Boston universitetiga o‘qishga kirib, iqtisod va xalqaro aloqalar bo‘yicha bitirdi. Okasio-Kortes o‘z oilasida oliy ma'lumotli birinchi shaxsga aylandi.
Ko‘p o‘tmay qizning otasi saraton kasalligidan vafot etadi. Okasio-Kortes onasiga yordam berish uchun ikki smenada ishlashga majbur bo‘ldi, - kunduz kuni davlat muassasalarida, kechqurun esa ofitsiantka bo‘lib. Uning so‘zlariga ko‘ra, kuniga 18 soatlab ishlagan payti ham bo‘lgan. «Men ishchilar sinfidagi amerikaliklarning og‘rig‘ini tushunaman, chunki uni o‘zim boshimdan kechirdim», - deydi Okasio-Kortes.
O‘qish paytida Okasio-Kortes senator Ted Kennedining shtabida ishlab, immigratsiya masalalari bilan shug‘ullandi. Okasio-Kortes saylovoldi kampaniyasining saytiga ko‘ra, u bolalikdan Amerika jamiyatidagi ijtimoiy tengsizlik haqida yaxshi bilgan - hamda insonning tug‘ilgan joyi uning taqdirini katta darajada belgilab qo‘yishini tushungan.
2016 yilda Berni Sanders saylov kampaniyasida ishtirok etdi va faollik bilan shug‘ullandi, xususan, u Dakota Access neft quvurining tub amerikaliklar yeri orqali qurilishiga qarshi chiqqan. AQShdagi prezidentlik saylovlarida Donald Tramp g‘alaba qozongach, Okasio-Kortes yanada qat'iyatli harakat qilish kerakligini tushundi, - hamda 2017 yil may oyida o‘zining saylov kampaniyasini boshladi. Uning fikriga ko‘ra, kongressmen Jo Krouli - siyosiy elitadan bo‘lgan o‘rta yoshli oq tanli erkak - saylovchilarning manfaatlarini ifoda etmaydi, ularning hayotini tushunmaydi, aksincha yirik korporatsiyalarni qo‘llab-quvvatlagan.
Okasio-Kortez esa, aksincha, mahalliy multimadaniy hamjamiyat manfaatlarini kongressda himoya qilishga va'da berdi. «Bu odamlar va katta pullar o‘rtasidagi qarama-qarshilik. Ularda pul bor, bizda esa - odamlar», - deyilgan uning saylovoldi roligida. Uning tushuntirishicha, Nyu-Yorkda ishchi sinf hayoti tobora qiyinlashmoqda: uy-joy va tibbiyotga xarajatlar ortib bormoqda, daromadlar esa - yo‘q. Okasio-Kortesning NowThis’ga bergan intervyusida aytishicha, Amerika tizimi ishchi sinfdan bo‘lgan odamlarga - o‘qituvchilar, enagalar, ofitsiantkalarga - siyosatga kirib kelish imkonini bermaydi. «Bizning bir vakilimiz uchun vaqt keldi», - deya xulosa qilgan u saylovoldi videoda.
Okasio-Kortes o‘z dasturida barcha amerikaliklar uchun bepul davlat tibbiy xizmati va oliy ma'lumotga katta e'tibor qaratdi. Shuningdek, u kafolatlangan ish o‘rinlari va arzon uy-joy uchun kurashishga va'da berdi, AQSh immigratsiya politsiyasini tarqatishga chaqirdi. Saylovdan bir hafta avval u hatto Texasga borib, immigratsiya politsiyasining noqonuniy muhojirlar oilalarini ajratib yuborish bo‘yicha harakatlariga qarshi norozilik aksiyasida ishtirok etdi.
Aleksandriya Okasio-Kortes praymerizda g‘alaba qozonganiga o‘zi ishonmadi. Ovoz berish natijalari e'lon qilingan vaqtda u Bronksdagi bilyard barda edi. Televizor ekranida unga berilgan ovozlar foizi ko‘rsatilgach, u baqira boshladi, jurnalistning izoh berish haqidagi iltimosiga esa, so‘z topa olmayotganini aytdi. «Bu g‘alaba pul xayriya qilgan, menga ishda yordam bergan, ham ishlab, ham bola boqayotgan, har bir onaga tegishlidir», - deya minnatdorlik bildirgan u saylovchilarga.