“Keyingi bekat – Beruniy” (Toshkent metropoliteniga oid ayrim mulohazalar)

Yoshlarni vatanparvarlik, milliy qadriyatlarga hurmat, an'analarga sadoqat, ajdodlarimiz tomonidan yaratilgan madaniy, ilmiy, ijodiy meroslarni o‘rganish, ularga munosib avlod bo‘lish ruhida kamolga yetishlarida  bugungi avlodning o‘z o‘rni bor. O‘zbekiston “Milliy tiklanish” demokratik partiyasi saytida e'lon qilingan maqolada bugungi kunda jahon arenasiga chiqish uchun bor imkoniyatlardan foydalana olyapmizmi, degan mushohada yuzasidan fikr yuritilgan. 

O‘zbekiston “Milliy tiklanish” demokratik partiyasining dasturi va saylovoldi Platformasida ulg‘ayib kelayotgan yosh avlodni har tomonlama barkamol bo‘lib voyaga yetishlari uchun milliy qadriyatlarimizni, tariximizni, buyuk allomalar, fan va madaniyat darg‘alari bo‘lgan buyuk shaxslarimizning hayoti va faoliyatini targ‘ib qilish, yoshlarimizda milliy g‘urur va iftixor tuyg‘ularini uyg‘otish muhim vazifa etib begilangan.

Respublikamiz poytaxti Toshkent – nafaqat toshkentliklar balki barcha viloyatlik yoshlar, butun mamlakatimiz aholisi, xorijlik mehmonlar ham katta e'tibor qaratadigan rivojlangan, qadrli shahar. Ayniqsa, talabalikdek oltin davrni bu azim shaharda o‘tkazgan yoshlar, bir umr faxr bilan takror-takror unga talpinadilar. Millatimiz faxri bo‘lgan bu qadim Shosh bugungi kunda dunyoning eng mashhur shaharlari bilan o‘zining boy arxitekturasi, qadimiyligi, zamonaviyligi, Sharq gavhari ekanligi bilan bellasha oladigan shahri azimga aylanib bormoqda.

Toshkent metropoliteni esa, eng gavjum, tezkor yo‘lovchilar uchun har tomonlama qulay transport vositadir. Metro bekatlarining bugungi kunda qanday jihozlangani, ayniqsa, buyuk  allomalarimiz, fan, adabiyot, san'at namoyandalarining nomlari berilgan bekatlarga e'tibor qaratsak.

Mavjud 29 ta bekatdan 9 tasiga buyuk allomalarimiz, taniqli shaxslarning nomlari berilgan: Beruniy,  Amir Temur, Mirzo Ulug‘bek, Alisher Navoiy, Yunus Rajabiy, Abdulla Qodiriy, G‘ofur G‘ulom, Hamid Olimjon va Oybek. Bugun axborot asrida yashamoqdamiz. Har bir nigohimizda ko‘rganimiz, har on eshitganimiz bu tezkor davrning turfa yangiliklaridan xabardor etmoqda.

Toshkent yerosti yo‘li bekatlari ham zamon talabidan kelib chiqib, reklama va e'lonlarga boy. Yo‘lovchilarning aksariyatini yoshlar va mamlakatimizning uzoq-yaqin viloyatlaridan, qo‘shni davlatlardan kelgan mehmonlar tashkil etadi. Kamida 5 daqiqagacha metro poyezdlarining kelishini kutib turishni hisobga olsak, metro bekatini kuzatishga vaqt bemalol. Ammo qiziquvchan yo‘lovchilarga kerakli ma'lumotlar beruvchi e'lon reklamalar zina maydonlariga qo‘yilgan. Metro bekatining ichki hududida turli bezak va naqshlar, chiroqlardan boshqa diqqatni tortadigan ma'lumotlar yo‘q. Ayniqsa, buyuk ajdodlarimiz, mutafakkirlarimiz, mashhur shaxslar nomi berilgan bekatlarda. Xo‘sh, bu insonlar kim bo‘lgan, ularning hayoti, ijodiy, ilmiy faoliyati haqida ma'lumotlar kiraverishda yoritilsa, ichki devorlarda ularning tafakkur durdonalari, asarlari qahramonlarining talqinlari, mashhur to‘rtliklari ifoda etilsa, maqsadga muvofiq bo‘lar edi. Masalan, Alisher Navoiy metro bekati ichki devorlariga “Xamsa” kitobidagi 5 ta doston nomlari yozilgan. Shu asarlar nomlariga diqqat bilan boqib turgan o‘quvchi qizchani fotolavhaga muhrladik.

Mana shu bekatda hazrat Navoiyning hayoti va ijodi haqida qisqacha ma'lumotlar lavhasi bo‘lishi kerak. Hikmatga boy ruboiylaridan namunalar sharqona uslubda yozilsa, uning asarlari asosida olingan film yoki spektakllardan fotolavhalar bilan jihozlansa yo‘lovchilarning “shoirlar sultoni” haqidagi taassurotlarini yanada kengaytirgan bo‘lar edik. Xuddi shu mulohazalar boshqa bekatlarga ham tegishlidir.

Yana bir masala bu - metro bekatlarining nomlarini e'lon qilinishi ham mentalitetimizga va adabiy til me'yorlariga, so‘zlashuv madaniyatiga ham mos deb bo‘lmaydi. Agar e'tibor bersangiz vagonlarda quyidagicha e'lon  beriladi: “Keyingi bekat- Beruniy! Yoki Hamid Olimjon”, deyilishi ham g‘aliz eshitiladi. O‘zbekona chiroyli jumla bilan ifoda etilsa o‘rinli bo‘ladi, degan taklifni bildirmoqchimiz. Masalan, “Hurmatli, yo‘lovchilar, keyingi - Abu Rayhon Beruniy nomidagi bekat”.

Ma'lumki, har bir metro bekatida monitorlar o‘rnatilgan. Agar mazkur monitorlarda yurtimizning turizm salohiyati, madaniy meros obektlari, bugungi bunyodkorlik ishlarini targ‘ib etuvchi roliklar namoyish etilsa, yoshlarimiz, poytaxt mehmonlari uchun foydadan holi bo‘lmas edi.

Shiddatkor zamon bilan hamnafas bo‘lib, ilg‘or texnologiyalar, innovatsion g‘oyalar tashabbuskori  sifatida maydonga chiqayotgan yoshlarimizga  bugungi taraqqiyotning asosi milliy qadriyatlar, buyuk allomalarimiz moddiy va ma'naviy merosi, ma'naviy jasorat egalari bo‘lgan ota-bobolarimiz mehnati samarasi ekanligini barcha jabhalarda targ‘ib etish orqali, partiyamiz dasturiy maqsad va vazifalarini amalga oshirishga o‘z hissamizni qo‘shgan bo‘lamiz.