9 may Germaniyada qanday kutib olindi? (foto)

Mazkur sanani «G‘alaba kuni» sifatida nishonlovchi sobiq sovet ittifoqi davlatlari ham bor. Germaniya o‘z navbatida 9 mayni norasmiy tarzda «Germaniyaning natsional-sotsializmdan ozod etilgan kuni» sifatida har yili yod oladi.

UzbekLife kolumnisti Berlin shahrida ushbu tadbirlar qay tarzda o‘tgani haqida fotoreportaj tayyorladi.

Mazkur memorial kompleks fashistik Germaniyaga qarshi janglarda halok bo‘lgan sovet ittifoqi askarlariga bag‘ishlab 1945 yil 11 noyabrda ochilgan. Majmua joylashuvi o‘ziga xos ma'noga ega bo‘lib, Gitler g‘oyasi bo‘yicha «uchinchi reyx»ni bog‘lab turuvchi shimol-janub (Nord-Süd-Achse) va sharq-g‘arb (Ost-West-Achse) yo‘llar kesishmasi o‘rnida barpo etilgan. Kompleks kolonnalarida esa Berlin ustidan janglarda halok bo‘lgan harbiylar ismlari bitilgan. An'anaga ko‘ra bugungi kunda har yili 8 – 9 may kunlari sobiq sovet ittifoqi davlatlari elchixonalari tomonidan o‘z xalqlari nomidan ushbu memorialga janglarda qurbon bo‘lgan askarlar xotirasiga gulchambarlar qo‘yiladi.

Ikkinchi jahon urushi yakunlarida Berlin shahriga kirgan birinchi tanklardan biri – memorial kompleksning bir qismi. 

Treptow parki ichida joylashgan janglarda halok bo‘lgan sovet askarlari xotirasiga bag‘ishlangan boshqa memorial kompleks. Ushbu kompleksda ham an'anaga ko‘ra elchixonalar tomonida gulchambarlar qo‘yiladi.

Ikkinchi jahon urushida o‘ldirilgan sinti va roma xalqlari xotirasiga barpo etilgan memorial kompleks. Reyxstag binosi so‘l qanotida joylashgan.

Ikkinchi jahon urushida o‘ldirilgan yahudiylar xotirasiga bag‘ishlangan memorial kompleks. Brandenburg darvozasi yonida.

Neue Wache (yangi vaxta) – urush va tiraniya qurbonlari xotirasiga bag‘ishlangan Germaniyaning markaziy memoriali. Ushbu bino ichidagi yagona skulptura – o‘lgan bolasini bag‘riga bosayotgan ona siymosi.

Bugungi kunda Germaniya Federativ Respublikasi o‘tgan asrning birinchi yarmida  ro‘y bergan dahshatli urushlar va undan kelib chiqqan millionlab qurbonlarni aslo unutmagan.

Aksincha, ittifoqdosh xalqlariga (AQSh, Angliya, Fransiya va sobiq SSSR xalqlari) Germaniya va butun Yevropani natsional-sotsializm va fashizmdan ozod etgani uchun chuqur minnatdorchilik ruhida 8 may kunini xotirlaydi. Fashistik Germaniyaning kapitulyatsiyasi Germaniya vaqti bilan 8 may soat 23:01da kuchga kirgan. Bu payt Moskva vaqti bo‘yicha keyingi kun, ya'ni 9 mayga o‘tgan bo‘ladi. Shuning uchun Germaniyada urush tugagan kun 8 may qayd qilinadi.

Mahkam Hamidov,

UzbekLife’ning Germaniyadagi kolumnisti