Iqlim muammolari tufayli har kuni 20 000 bola uyidan ayrilyapti

BMT ma’lumotlariga ko‘ra, 2016 yildan 2021 yilgacha iqlim o‘zgarishi bilan bog‘liq ob-havo hodisalari tufayli 44 mamlakatda 43,1 million bola boshqa joyga ko‘chirilgan, bu har kuni taxminan 20 000 bola degani. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bolalar jamg‘armasi (YUNISEF) 6 oktyabr, juma kuni e’lon qilgan hisobotga ko‘ra, bu davrda ayniqsa, to‘rt turdagi tabiiy ofatlar bolalarning ko‘chib ketishiga sabab bo‘lgan: suv toshqinlari, bo‘ronlar, qurg‘oqchilik va o‘rmon yong‘inlari.

«O‘zgaruvchan iqlim sharoitida ko‘chirilgan bolalar» nomli hisobot dunyoda birinchi marta tabiiy ofatlar tufayli o‘z mamlakatida ko‘chirilgan yoshlar sonini aniqladi. «Bu raqamlar aysbergning faqat bir qismi, chunki yana ko‘plab bolalar zarar ko‘rgan bo‘lishi mumkin», deb tushuntirdi YUNISEF hisoboti hammuallifi Laura Xili. 

Qurg‘oqchilik tufayli ko‘chirilgan bolalar soni «kuchli darajada kam baholanadi», chunki bunday ko‘chishlar «to‘satdan bo‘lmaydi va shuning uchun qayd etilishi qiyinroq», dedi Xili. Hisobotda aytilishicha, 95 foiz holatda (40,9 million) suv toshqinlari va bo‘ronlar sodir bo‘lgan. 1,3 milliondan ortiq bola qurg‘oqchilik tufayli o‘z mamlakatidagi uyini tashlab ketishga majbur bo‘lgan va 810 000 ga yaqin bola, asosan, Kanada, Isroil va Qo‘shma Shtatlardagi o‘rmon yong‘inlari tufayli uyidan chiqib ketgan. Mutlaq ma’noda, o‘z mamlakatida ko‘chirilgan bolalarning eng ko‘p soni Xitoy va Filippinda kuzatilgan, umumiy aholiga nisbatan Dominika va Vanuatu kabi kichik orol shtatlari, shuningdek, Somali va Janubiy Sudandagi bolalar eng ko‘p zarar ko‘rgan.

Iqlim o‘zgarishi: kelajak uchun prognozlar - umidsiz

YUNISEF hisobotida aytilishicha, keyingi 30 yil ichida suv toshqini va daryo toshqini 96 million bolani, dovullar esa 10,3 million bolaning ko‘chib ketishiga sababchi bo‘lishi mumkin. Har xil turdagi bo‘ronlar 7,2 million bolaning «iqlim qochqini»ga aylantiradi. Ko‘chirilgan bolalarning eng ko‘p soni Xitoy, Hindiston va Filippinda kuzatilishi prognoz qilinmoqda. 

Majburiy parvozlar har doim bolalar uchun «juda og‘ir sinov» bo‘lib qoladi, dedi YUNISEF ijrochi direktori Ketrin Rassel. «Iqlim o‘zgarishi ta’siri kuchayganidek, u bilan bog‘liq parvozlar soni ham ortadi». Bolalarni o‘z uylarida himoya qilishni kuchaytirish va qochishga majbur bo‘lganlarni qo‘llab-quvvatlashni oshirish zarur, deydi u.