“Хитой Украинадаги урушга икки хил фокусда қарайди” — сиёсатшунос

Европадаги қудратли давлатлардан айримлари Украинадаги уруш тўхтагач, бу мамлакатга жумладан Хитой ҳарбий контингентини ҳам жойлаштиришни илгари сурмоқда. Бу ҳақда “Геосиёсат”да сиёсатшунослар Камолиддин Раббимов ва Ҳикматилла Казакбаев сўз юритди.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

— Россия сўрови бўйича Хитой ҳам ўз қўшинини Украинада тинчликпарвар куч сифатида жойлаштириши мумкинми?

Камолиддин Раббимов: Бу масалада аввало Украинанинг ўзи рози бўлиши керак. Президент Зеленский бу борада аллақачон баёнот берган. Бу баёнот “Қримни Россия аннекция қилганида Хитой жим турди, 2022 йил феврал ойида Россия Украинага бостириб кирганида ҳам Хитой уни тўхтатиш учун ҳеч қандай ташаббус кўрсатмади”, деган маънода эди. Зеленский Хитой Россияни амалда қўллаб-қувватлаётганини, ёрдам бераётганини ва у билан ҳамкорликни давом эттираётганини таъкидлади.

Хитойнинг Украинадаги урушга нисбатан позицияси икки қисмдан иборат.

Биринчидан, Пекин Украинанинг ҳудудий яхлитлигини сақлаш тарафдори. Бу позициясини Хитой бир неча марта такрорлаган. Аммо бу Хитойнинг Украинага бўлган ҳурматидан эмас. Бу ўзининг Тайван, Тибет ва Шинжон каби ҳудудларини назорат остида ушлаб қолиш истаги билан боғлиқ. Хитой ўзини ягона миллат сифатида кўрсатишга ҳаракат қилса-да, у ерда турли миллатлар ва ҳудудлар мавжуд. Худди собиқ совет иттифоқидаги каби, Хитойда ҳам бўлиниш, сепаратизм хавфи бор. Шу боис Хитой халқаро миқёсда давлатлар чегараси дахлсизлиги тамойилини илгари суради.

Иккинчидан, НАТОнинг кенгайиши ва Россия–Ғарб қарама-қаршилиги масаласида эса, Хитой очиқчасига Россия тарафида турибди.

Ҳикматилла Казакбаев: Украинага қўшин юбориш ташаббусига энг кўп қизиқиш билдираётган давлатлар – Буюк Британия ва Франция. Улар қўшин юборишга тайёр бўлиши мумкин, аммо бу ҳам ўз-ўзидан бўлмайди. Ҳатто Германия қўшинларини жойлаштириш эҳтимоли ҳам жуда паст. Бошқа давлатларнинг иштироки анча чекланган бўлишини кутиш мумкин.

Америка Қўшма Штатлари ўз қўшинларини Украинага юбориш ниятида эмас. АҚШнинг ҳозирги маъмурияти Россия билан тўғридан тўғри қарама-қаршиликдан қочишга ҳаракат қилмоқда. Албатта, тўрт йилдан кейин АҚШда маъмурият алмашиши мумкин, лекин ҳозирча вазият шундай. Шу сабабли эҳтимол, хорижий қўшинлар масаласи фақат Британия ва Франциянинг чекланган иштироки билан амалга ошиши мумкин.

Суҳбатни тўлиқ YouTube’да томоша қилишингиз мумкин.

НормуҳаммадАли Абдураҳмонов суҳбатлашди.