Туркияда зилзила, Тел-Авивда митинг ва келишувдан норози Эрон — кун дайжести

Дам олиш кунларида жаҳонда рўй берган энг асосий воқеа ва янгиликлар шарҳи билан кундалик хабарномада таништирамиз.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Туркияда зилзила

10 август куни Туркия шимоли-ғарбидаги Баликесир вилоятининг Синдирги туманида 6,1 магнитудали ер силкиниши қайд этилди. Зилзила ўчоғи Истанбулдан 400 километр масофада, 11 километр чуқурликда жойлашган.

Ер қимирлаши атрофдаги бошқа шаҳарлар, хусусан, Истанбулда ҳам сезилган.

30 сонияга яқин давом этган зилзила вақтида одамлар тўғри келган жойга яширинган, тарқалган видеолардан бирида хонада ишлаб ўтирган қиз стол остига кириб олгани акс этган, кейин стол устига шкаф қулаб тушган.

Бошқа видеоларда эса кўплаб одамлар кўчаларга чиқиб олганини кўриш мумкин.

Milliyet хабарига кўра, зилзиладан кейин ўртача 3,0 магнитудали етти афтершок кузатилган.

Баликесир шаҳрида ўнлаб бинолар шикастланган, харобалар остидан камида беш киши чиқариб олинган.

Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўған жабрланганларга ҳамдардлигини билдирган ва илк дақиқаларданоқ воқеа жойида фавқулодда хизматлар ходимлари иш олиб бораётганини маълум қилган.

Тел-Авивда намойиш

10 августга ўтар кечаси минглаб намойишчилар Исроил пойтахти Тел-Авив кўчаларига чиқиб, бош вазир Бинямин Нетаняҳунинг Ғазодаги урушни кучайтириш режасига қарши чиқди ва кампанияни зудлик билан тўхтатиш ҳамда гаровга олинганларни озод қилишни талаб қилди.

Ундан бир кун аввал Исроил ҳарбий-сиёсий кабинети, аҳолининг кенг қаршилиги ва ҳарбийларнинг бу ҳаракат гаровга олинганларни хавф остига қўйиши мумкинлиги ҳақидаги огоҳлантиришларига қарамай, Нетаняҳунинг Ҳамасни мағлуб этиш учун Ғазо шаҳрини тўлиқ эгаллаш режасини маъқуллаганди.

Намойишчилар Исроил байроқларини ҳилпиратиб, гаровга олинганлар тасвири туширилган плакатларни кўтариб чиқди. Айрим намойишчиларнинг қўлларида ҳарбийлар томонидан ўлдирилган ғазолик болаларнинг суратларини ҳам кўриш мумкин.

Жамоатчилик фикри сўровлари кўрсатишича, исроилликларнинг аксарияти Ғазода гаровга олинган қолган 50 кишини озод қилиш учун урушни зудлик билан тўхтатиш тарафдори, деб таъкидлайди Reuters. Исроил расмийлари гаровдагиларнинг фақат 20 га яқини тирик қолган деб ҳисоблайди.

Эрон Кавказ келишувидан норози

Эрон расмийлари АҚШ Арманистон жанубидан ўтувчи, Озарбойжон ва Нахичивон эксклавини боғловчи Зангезур транспорт йўлагини назорат қилиш учун олишига қарши чиқди.

Эрон олий раҳбарининг халқаро ишлар бўйича маслаҳатчиси Али Акбар Вилоятий ислом республикаси йўлак яратилишига йўл қўймаслигини айтди. Унинг сўзларига кўра, бундай йўлак АҚШ президентига тегишли йўл эмас, балки «Доналд Трамп ёлланма аскарлари қабристони»га айланади.

Вилоятий Эрон ҳар доим Зангезур йўлагини яратишга қарши бўлгани, чунки бу Эрон чегараларини қайта кўриб чиқишга ва Арманистоннинг парчаланишига олиб келиши, шунингдек, Жанубий Кавказ хавфсизлигини хавф остига қўйишини таъкидлаган. У бундай йўлак яратилишини Эрон ва қўшни давлатларга қарши сиёсий фитна деб баҳолаган.

«Натижада Эрон Россия билан бирга ёки Россиясиз Жанубий Кавказ хавфсизлиги манфаатларига мувофиқ ҳаракат қилишини таъкидламоқда. Бизнинг фикримизча, Россия ҳам бу коридорга стратегик жиҳатдан қарши», - деди Вилоятий. Унинг қайд этишича, Эрон «ўз манфаатларини қатъий ҳимоя қилиш ҳуқуқига эга».

Эрон олий раҳбари маслаҳатчиси қўшимча қилишича, Озарбойжонга Нахичивон автоном республикасига бориш учун алоҳида йўлак керак эмас, чунки бундай алоқа учун Эрон ҳудудидан фойдаланиши мумкин.

Музокаралардаги тушунмовчилик

Владимир Путин Херсон ва Запорижжя областларида Россия томонидан босиб олинган ҳудудларни Украинага қайтаришга тайёр эмас. Бу ҳақда The Washington Post Доналд Трампнинг махсус вакили Стив Уиткоффнинг Россия президенти билан учрашуви мазмунидан хабардор манбага таяниб хабар берди.

6 август куни Уиткофф билан бўлиб ўтган учрашувда Путин Киевдан Донбассдан воз кечишни талаб қилиб, бунинг эвазига ўт очишни тўхтатиш ва фронт чизиғини ҳозирда эгаллаб турилган позицияларда музлатишга рози бўлганди.

Шундан сўнг, Доналд Трамп Володимир Зеленский ва Европанинг қатор етакчилари билан телефон орқали мулоқот қилди. Айрим иштирокчилар мулоқот натижасида «Путин Херсон ва Запорижжя областларига даъволаридан воз кечишга рози бўлди», деган таассуротда эди.

The Washington Post билан гаплашган расмий ҳам Америка томони дастлаб Путиннинг Запорижжя ва Херсон областларидаги ҳарбий ҳаракатларни тўхтатиш таклифини у ердан Россия қўшинларини олиб чиқишга тайёрлик сифатида қабул қилган.

Аммо Кремл босиб олинган ҳудудлардан воз кечишга тайёр эмас. Путин ҳали ҳам Донецк, Луҳанск, Запорижжя ва Херсон областларини тўлиқ назорат қилишни хоҳламоқда.

Кейинроқ Уиткофф Украина ва Европа расмийлари билан суҳбатда Путин фақат Россиянинг Запорижжя ва Херсон областларидаги ҳозирги позицияларини музлатишга рози бўлганини айтган.

Европа етакчилари эса Украинани қўллаб-қувватлашда давом этмоқда. Улар Вашингтонга тақдим этган урушни тугатиш бўйича режа биринчи навбатда ўт очиш тўхтатишни ҳамда ҳудудлар алмашуви ўзаро бўлишини, яъни Украина Донбассни тўлиқ топшириши эвазига Россия Запорижжя ва Херсондан чиқиб кетишини назарда тутади.

Зеленский Аляскага бориши мумкин

Россия ва Украина урушини якунлаш бўйича АҚШ-Россия саммити 15 август куни Аляскада бўлиб ўтиши кутилмоқда.

Оқ уй бу учрашувга тайёргарликни давом эттирмоқда. Володимир Зеленский у ерга таклиф қилинадими ёки йўқми, ҳозирча номаълум. NBC News ўз манбаларига таяниб, Оқ уй Зеленскийни Аляскага таклиф қилиш имкониятини «кўриб чиқаётгани» ҳақида хабар берди. Трамп маъмуриятининг юқори мартабали вакилига кўра, «барча бу содир бўлишига қаттиқ умид қилмоқда».

Reuters маъмурият вакилига таяниб ёзишича, Трамп «уч томонлама саммит учун очиқ», бироқ ҳозирча Оқ уй Путиннинг илтимосига кўра икки томонлама учрашув ўтказишни режалаштирмоқда. Оқ уйнинг юқори мартабали вакили Зеленский Аляскага расмий таклиф олган-олмагани ҳақидаги саволга шундай формулировкада жавоб қайтарган.

Бироқ CNN’нинг икки манбасига кўра, Оқ уй «Зеленскийнинг баъзи учрашувларда иштирок этиши мумкинлигини истисно қилмаяпти». Оқ уй вакилларидан бирининг сўзларига кўра, Зеленский иштирокидаги ҳар қандай тадбир «катта эҳтимол билан Трамп ва Путин учрашувидан кейин бўлиб ўтади». NBC News манбаси таъкидлашича, агар Зеленский Аляскага борадиган бўлса, у ерда Путин билан шахсий учрашуви ўтказилиши ва «улар бир хонада бўлиши» аниқ эмас.