«У келяпти, мен борганим йўқ» – Аляска саммити кимга кўпроқ керак?

Азизлар, Трамп ва Путин учрашадиган жой аниқ бўлди. Улар иккиси Аляска штати Анкореж шаҳрида жойлашган ҳарбий базада кўришаркан. Шунингдек, бу учрашув атрофида янги гаплар чиқди. Америка томонига кўра, учрашув ўтказишни Путин сўраган экан. Қуйида шу ҳақда.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Бу учрашув атрофидаги кичик деталлар ҳам таҳлил қилиниши табиий, чунки Трамп ва Путин ўртасидаги музокара натижаси бутун дунё ҳаётига таъсир қилади. Биз фақат очиқ манбалар эълон қилган маълумотларни таҳлил қила оламиз холос. Шу очиқ маълумотлар ҳам кўп нарсадан дарак беради.

Масалан, учрашув жойининг ўзи унинг кимга кўпроқ керак эканини кўрсатади. Трамп ҳам шунга эътибор қаратди. «Путин учрашиш учун Америкага келяпти, мен борганим йўқ», деди АҚШ президенти. Чиндан шунақа, туяга янтоқ керак бўлса, бўйнини чўзади. Тўғри, Трамп ҳам Аляскага бутун бошли Канада устидан учиб боради, лекин факт шуки, учрашув Россияда эмас, Америкада ўтади. Бу эса учрашувни кўпроқ Россия президенти Путин истаганидан нишона. Америка томони айнан шунга – учрашув Россияга кўпроқ керак эканига урғу беришга интилмоқда.

Трампнинг матбуот котиби Керолайн Левиттга кўра, учрашув ўтказиш ҳақида Путин сўраган. Шунингдек, Левитт хоним учрашув Трамп учун «тинглаш машқи» бўлишини айтди, афтидан, унда асосан Путин гапиришига ишора қилиб.

«Президент бу учрашувга президент Путиннинг илтимосига кўра рози бўлди. Уни ўтказишдан мақсад урушни қандай тугатиш бўйича аниқроқ хулосага келиш», деган Оқ уй расмийси.

Демак, Трамп билан учрашув ўтказиш ҳақида Путин сўраган. Ҳар ҳолда Америка томони шунақа деяпти. Жойни ҳам Америка танлаган. Ва Путин биргина учрашув учун Аляскага бориб келишга рози бўлган. Демак, Трамп сиёсатдан йироқ миллиардер дўсти Уиткофф орқали Путинга етказган шарти Москва учун оғриқли бўлган. Ёки Россия Трамп анонс қилган иккиламчи санкциялардан жиддий зарар кўришини ҳисоблаб чиққан. Бўлмаса Путин Трамп билан учрашиш учун овора бўлиб Аляскагача бормасди. Ўзингиз ўйлаб кўринг, 1 август куни содиқ дўсти Лукашенко билан черковдаги кунда устида ўтириб Трампнинг ултиматумига «Биз «Орешник»ни серияли ишлаб чиқаряпмиз», деб жавоб берган одамга беш кун ўтиб Стивен Уиткофф нима деганки, у Трамп билан салкам Канада чегарасида кўришишга рози бўлган?

«Биз натижани тан олмаймиз»

Украина президенти Зеленский Аляскада Трамп ва Путин Украина устидан қанақадир қарор қабул қилса, Киев буни тан олмаслигини айтди. «Украинани Украинасиз муҳокама қилиш мумкин эмас. Уларнинг учрашуви икки томон учун муҳим бўлиши мумкин, лекин бизнинг иштирокимизсиз Украина борасида ҳеч қандай қарор қабул қила олишмайди. АҚШ президенти буни тушунади ва ҳисобга олади деб умид қиламан», деди Зеленский.

Бу гапнинг таржимаси шундай бўлади: «Жаноб Трамп, дўстингиз Путин билан хоҳлаган ишингизни қилинг, хоҳласангиз голф ўйнанг, хоҳласангиз ҳоккей бўйича ўртоқлик ўйинини келишинг, лекин бизнинг устимиздан ўктамлик қилманг, мамлакатимиз тақдирини бизсиз ҳал қилишларига йўл қўймаймиз».

Айтганча, «устимиздан ўктамлик қилманг» деган иборани устозимиз Абдулла Қодирийнинг «Меҳробдан чаён» романидан олдик. Романда Ўрда муфтийси мирзо Анварга унаштирилган қизни хонга чўриликка сўраб совчиликка боради-да, кейин безбетларча «устингиздан ўктамлик қилдик», дейди тиржайиб.

Биласизми, севимли романимиздаги ва ҳозир урушдаги ҳолат аслида жуда ўхшаш. Бирида мағрур бир йигитнинг, бошқасида қўшнисига бўйсунишни истамаётган давлат тақдирини унинг хабари бўлмай ҳал қилмоқчи бўлиб, «устингиздан ўктамлик қилдик, қабул қилинг», дейишади. Ҳар икки ҳолатда ҳам мазлум томон учун ўртага воз кечиб бўлмас муҳаббат тикилган: бирида севикли ёр, бирида севикли ватан. Мағрур йигит-ку исён қилиб бўлса-да вазиятдан чиқиб кетади. Кўрамиз, қўшнисига бўйсунишни истамаётган давлат бу устидан қилинаётган ўктамликни қандай енгиб ўтаркин...

Ўткир Жалолхонов тайёрлади.
Тасвирчи ва монтаж устаси – Фахриддин Ҳотамов.