Физика бўйича 2025 йилги Нобел мукофоти совриндорлари эълон қилинди

Жон Кларк (Берклидаги Калифорния университети, АҚШ), Мишел Деворе (Йел университети, АҚШ) ва Жон Мартинис (Санта-Барбардаги Калифорния университети, АҚШ) «электр занжирида макроскопик квант-механик туннеллаштириш ва энергияни квантлашни кашф этгани учун» физика бўйича 2025 йилги Нобел мукофоти лауреатлари бўлди.

«Лауреатлар бир қатор тажрибалар ўтказиб, квант оламининг ғаройиб хусусиятларини инсон қўлига сиғадиган даражадаги катта тизимда намоён этиш мумкинлигини кўрсатиб берди», дея таъкидлади Нобел қўмитаси.

«Компьютер микрочипларидаги транзисторлар бизни ўраб турган квант технологиясининг намуналаридан биридир. Бу йилги физика бўйича Нобел мукофоти квант технологияларининг кейинги авлодини, жумладан, квант криптографияси, квант компьютерлари ва квант датчикларини ишлаб чиқиш имкониятларини очиб берди», дейилади қўмита пресс-релизида.

6 октябр куни Мэри Брункоу, Фред Рамсделл ва Шимон Сакагучига физиология ва тиббиёт бўйича Нобел мукофоти лауреатлари бўлишганди. Улар «периферик иммунологик толерантлик бўйича кашфиётлар учун» тақдирланди.

Нобел жамғармаси маълумотига кўра, лауреатлар умумий 11 миллион швед крони (1,18 млн АҚШ доллари) миқдоридаги мукофотни бўлиб олишади. Тақдирлаш маросими анъанага кўра, 10 декабр куни, Алфред Нобел вафот этган санада Стокҳолм ва Ослода бўлиб ўтади.

Нобел ҳафталиги жадвалига кўра, 8 октябр куни кимё бўйича, 9 октябр куни адабиёт соҳаси бўйича, 10 октябр куни эса тинчлик ва инсон ҳуқуқлари соҳасидаги ютуқлар учун мукофотлар эълон қилинади. 13 октябр куни эса иқтисодиёт бўйича Алфред Нобел хотирасига бағишланган мукофот соҳиби аниқланади.