Жаҳон | 18:38 / 15.10.2025
19551
8 дақиқада ўқилади

Ҳазилкаш президентлар: катта саммитнинг кичик лаҳзалари

Пул, пул ва яна пул: Доналд Трамп тинчлик саммитида нуқул бойлик ҳақида гапирди. Индонезия раҳбарининг сирли илтимоси: президентларнинг хос суҳбати яна микрофонга ёзилиб қолди. Таъзим бажо қилган Виктор Орбан, ўнғайсиз вазиятда қолган Кир Стармер, чекмасликни тавсия қилган Эрдўған... Kun.uz Шарм аш-Шайх саммитининг қизиқ лаҳзалари ҳақида ҳикоя қилади.

Мисрнинг Шарм аш-Шайх шаҳрида ўтган Ғазо учун тинчлик саммити сиёсатчиларнинг ноодатий ва ҳатто ўнғайсиз ҳаракатларига бой бўлди. 2 йиллик қирғинбаротни тўхтатишга бағишланган саммит натижалари ҳақида аввалроқ батафсил тўхталган эдик. Ушбу видеода эса анжуман куни ижтимоий тармоқларда кенг ёйилган қизиқарли ҳолатларга эътиборингизни қаратамиз.

Video thumbnail
{Yii::t(}
Ўтказиб юбориш 6s

Саммитнинг амалдаги мезбони Миср президенти Абдулфаттоҳ Ас-Сиси бўлса-да, ундаги тадбирларда АҚШ етакчиси Доналд Трамп ҳам ўзини мезбондек тутди. Чунки айнан у ўттизга яқин давлат етакчиларини ушбу саммитга тўплаган эди. Доналд Трамп меҳмонларни қаршилар экан, айримлари ҳақида ҳазил-ҳузул гаплар қилди.

Масалан, БАА вице-президенти, “Манчестер Сити” клуби хўжайини Шайх Мансурни кутиб олаётиб, унинг пули кўплигини айтди. “Пули жудаям кўп, беҳисоб пули бор! Ўзи ҳам яхши одам”, деди Трамп.

Фото: Emirates News Agency (WAM)

Озарбойжон президенти Илҳом Алиев ҳам Америка раҳбарининг қизиққон гапларидан қуруқ қолмади. “Уни ўзига душман қилиб олган одамга яхши бўлмайди”, деди Трамп ҳам мақтов, ҳам ясама огоҳлантириш оҳангида.

Мартабали меҳмонлар даврасида Туркия етакчиси Ражаб Тоййиб Эрдўған ҳам ўз ҳазиллари билан ажралиб турди. У саммитга йиғилган давлат раҳбарларининг тор доирадаги учрашуви бошланиши арафасида Италия бош вазири Жоржа Мелони билан саломлашаркан, унга самимий оҳангда чекишни ташлашни тавсия қилди. Аввалига Мелони: “Яхшиман, ўзингиз-чи? Самолётдан тушаётганингизни кўрдим, бир вақтда етиб келдик”, деди. Бунга жавобан Эрдўған: “Кўринишингиз жуда зўр, лекин сизни чекишни ташлашга кўндиришим керак”, дея ҳазил қилди.

Италия бош вазири кулганча: “Биламан, лекин ўзимни ёмон ҳис қилишни хоҳламайман” дея тан олди. Яъни у агар чекмаса, ўзини ёмон ҳис қилишини айтди. Франция президенти Эммануэл Макрон эса, “чекишни ташлаб бўлмайди” деган маънода реплика ташлаб қўйди.

Pool photo by Yoan Valat / AFP via Getty Images

Саммит давомида Трамп кўплаб етакчилар шарафига илиқ гаплар айтди, лекин улар орасида Эрдўғаннинг қатъиятли лидер эканига алоҳида урғу берди:

“Нимага унақа билмайман, лекин “юмшоқ”, келишиш осон одамлардан кўра, ўз позициясида қаттиқ турадиган одамлар менга кўпроқ ёқади. Билмадим нимага. Тахминимча, бу мендаги шахсият муаммоси бўлса керак. Туркиялик бу жаноб ҳозир дунёдаги энг қудратли армиялардан бирига эга. У армиясининг асл қудратини ошкор қилмасликни афзал кўради”, – деди АҚШ президенти.

Бу тадбирда АҚШ, Миср, Қатар ва Туркия раҳбарлари Ғазодаги урушни тугатиш ҳақида декларация имзолади. Доналд Трамп келишувни имзолаш чоғида орқа қаторда ўтирган бошқа давлатлар етакчиларини назарда тутиб, яна бир бор пул ва бойлик ҳақида гапирди.

“Имзолашимизга бир гуруҳ давлатлар шоҳид бўлишади, улар ортимизда ўтиришибди. Айтишим мумкинки, уларнинг аксариятида пул жудаям кўп. Уларнинг ҳаммасининг пуллари роса кўп. Орқамизда катта пуллар ва куч-қудрат вакиллари жамланишган. Улар ортимизда ўтиришгани менга ёқяпти. Улар ҳеч қачон бировнинг орқасида ўтиришмаган. Бунақаси улар учун жуда ноёб ҳолат”, – дея, йиғилганларга миннатдорчилик билдирди Оқ уй раҳбари.

Сиёсатчиларнинг ўзаро суҳбати ёниқ турган микрофонга тасодифан ёзилиб қолиши ҳолати бу саммитда ҳам кузатилди. Индонезия президенти Прабово Субианто АҚШ президенти билан суҳбатида аллақайси минтақани назарда тутиб, “бу регион хавфсиз эмас” деганини эшитиш мумкин. У микрофонга узуқ-юлуқ ёзилиб қолган сўзининг давомида: “Эрик билан учрашсам бўладими?” деб сўрайди. Трамп эса бунга жавобан: “Эрикка айтаман, сизга телефон қилади. У зўр бола”, дея жавоб беради.

Маълумот учун, Эрик Трамп – Доналд Трампнинг ўғли, The Trump Organisation конгломератининг президенти. Бу компания бир неча ой олдин Индонезияда ўзининг биринчи голф клубини очган ва яқин вақт ичида бу мамлакатда кўчмас мулк билан боғлиқ яна бошқа лойиҳаларни ҳам амалга оширмоқчи. АҚШ президенти Оқ уйга қайтишидан олдин ўзининг бизнеслари бошқарувини ўғиллари Эрик ва кичик Доналдга топширган, лекин танқидчилари уни доимий равишда ўз президентлигидан бизнес манфаатлари йўлида фойдаланишда айблаб келади.

Шарм аш-Шайхдаги саммит кулуарларида яна бир қизиқ ҳолат камераларга ёзилиб қолди. Венгрия бош вазири Виктор Орбан Озарбойжон президенти Илҳом Алиевнинг олдида пайдо бўлиб, қўл беришдан олдин бироз эгилганча унга таъзим бажо келтирди. Бу вақтда Алиев Британия собиқ бош вазири Тони Блэр билан суҳбатлашиб турганди ва Орбан унинг қаршисида ҳам худди японлардек бироз эгилиб қўйди.

Уларнинг ортида Германия канцлери Фридрих Мерц Фаластин маъмурияти раҳбари Маҳмуд Аббос билан ниманидир муҳокама қилаётганини кўриш мумкин. Интернетда тарқалган видеода икки давра ўртасида турган Арманистон бош вазири Никол Пашинян ким билан суҳбатлашишни билмай тургандек таассурот уйғотади

Фото: AP

Саммитда Ғазодаги урушни тугатиш ҳақида декларация имзолангач, анжуманга йиғилган етакчилар журналистлар учун брифинг ўтказишди. Унда сиёсатчиларнинг бир гуруҳи саҳнада 30 дақиқа тик турган пайтда, қолганлари томошабин сифатида залда ўтиришди. Британия, Канада, Германия бош вазирлари қаторида, масалан, ФИФА президентини ҳам минбарда кўриш мумкин эди, лекин Франция ва Туркия президентлари ёки Қатар амири саҳнада йўқ эди. Мезбон Миср президентидан кейин сўзга чиққан Доналд Трамп ҳам ҳайрон бўлиб: “Сизлар нега ўзи бу ерга чиқиб олдиларинг” дегандек, бир эмас, икки марта луқма ташлади.

АҚШ президенти саммитда иштирок этаётган ўнлаб давлатларни бирма-бир санаб ўтиб, айримларининг раҳбарлари ҳақида ҳазил-ҳузул қилди. Жумладан, навбат Францияга келганида: “Эммануэл орқамда турган бўлса керак, қани у? [Пастда ўтирганига] ишонгим келмаяпти. Сен бугун кўзга кўринмай, ими-жимида ишингни битириб кетмоқчисан шекилли”, дея залдагиларни кулдирди Трамп.

У йиғилганлар орасидан Германия канцлери Фридрих Мерцни ажратиб олишга қийналмади: “Уни топиб олиш осон, чунки бўйи жуда узун”.

Трамп Британия бош вазири Кир Стармерни ноқулай вазиятга тушириб қўйди. “Бирлашган Қироллик қани? Дўстим қаерда? Буёққа кел. Ҳаммаси яхши кетяптими? Бу ерда эканингдан мамнунман”, деди Оқ уй раҳбари. Бу вазиятда Стармер Трамп уни минбарда сўзлаш учун чақирди деб ўйлаб, шунга тараддудланиб чиққанди. Ундай бўлиб чиқмагач, ўнғайсиз ҳолатга тушган бош вазир бир оғиз салом-аликдан кейин яна жойига қайтди.

Доналд Трамп саммитга йиғилган сиёсатчиларнинг кўпини мақтаган бўлса-да, нутқининг охирроғида “ораларингда мен ёқтирмайдиган одамлар ҳам бор” дея пичинг қилди.

“Кўпларингизни анчадан бери танийман. Сизлар менинг дўстимсизлар. Зўр одамсизлар. Лекин бир-иккитангизни ёқтирмайман. Кимлигини эса айтмайман. Бу одамлар менга умуман ёқмайди. Кимни назарда тутаётганимни ҳеч қачон билолмайсизлар. Балки ўйлаб, топишга ҳаракат қилиб кўрарсизлар?” – деди президент Трамп.

Мавзуга оид