21:00 / 12.03.2017
184455

Toshkent haydovchilari ehtiyot bo‘ling: svetoforning sariq chirog‘i

Ma'lumki, 2017 yil 15 martidan Toshkent shahrining 115ta chorrahasiga o‘rnatilgan kameralar va shahar yo‘llaridagi radarlar bo‘yicha ma'muriy bayonnomalar to‘ldirilishi va jarimalar yuborilishi boshlanadi. Bunga esa sanoqli kunlar qoldi.

O‘zbekiston Respublikasi IIV YHXBB boshlig‘i, polkovnik Xolmatjon Ahmedovich Saydaliyevning ma'lum qilishicha, kameralar avtomobillarning qizil chiroqda o‘tishini hamda belgilangan tezlikdan yuqori tezlikda harakatlanayotgan avtomobillarning davlat raqamlarini suratga tushiradi. So‘ngra, bu suratlar elektron ko‘rinishda Axborot markaziga, undan “O‘zbekiston pochtasi” AKda barpo qilingan markazga tushadi. Bu yerda maxsus namunadagi jarima varaqalari nashr qilinib, avtomobil egasining doimiy turar joyi bo‘yicha manzilga pochta xodimi vositasida shaxsan yetkaziladi.

Tezlik1 bo‘yicha jarima miqdori eng kam oylik ish haqi (149775 so‘m)ning 1 baravaridan 7 baravari (1 mln 50 ming so‘m atrofi), svetoforning taqiqlovchi chirog‘ida o‘tganlar uchun (qizil va sariqda o‘tish) eng kam oylik ish haqining 2 baravari (300 ming so‘mga yaqin)ni tashkil etadi. Bunda bir kunda bu kabi qoida buzilishi bir marta bo‘ladimi, 10 marta bo‘ladimi farqi yo‘q, har bir qoida buzilish holati uchun alohida shu miqdorda jarima yoziladi va yuboriladi. Jarimani 60 kun ichida to‘lash talab etiladi.

1Bunda shaharda belgilangan eng yuqori tezlikdan (soatiga 70km, ayrim yo‘llarda bu raqam qo‘shimcha belgi bilan yanada chegaralanishi mumkin, masalan, soatiga 50 km kabi) soatiga 20 kmgacha oshirib yuborilsa, ya'ni soatiga 90 kmgacha tezlikda harakatlanib, radar qaydnomasiga tushsa, eng kam oylik ish haqining bir baravari, belgilangan harakat tezligi soatiga 20 kmdan ortiq, ammo 40kmgacha yetmasdan oshirilsa, eng kam oylik ish haqining 5 baravari (750 ming so‘mga yaqin), belgilangan harakat tezligi soatiga 40 kmdan orttirib yuborilsa, eng kam oylik ish haqining 7 baravari miqdorida jarima solinishiga asos bo‘ladi. 

Shu o‘rinda, toshkentlik va shaharga mehmonga kelgan yoki bu yerda vaqtincha istiqomat qiluvchi haydovchilar e'tiborini mazkur holatning ayrim haydovchilar ko‘p ham diqqat qaratmaydigan jihatlariga qaratmoqchimiz.

Barchaga yaxshi ma'lumki, Toshkent chorrahalarida avtomobillar “To‘xtash chizig‘i” (Yo‘l harakati qoidalari bo‘yicha 5.33 raqamli belgi bilan ifodalangan yoki chorrahalar kesishmasida maxsus oq chiziq) bo‘lsa ham, bo‘lmasa ham unga e'tibor bermaslik ommaviy ravishda kuzatiladi. Ko‘plab haydovchilar hatto piyodalar o‘tish chizig‘ini ham mensimaydi. Yo‘l harakati qoidalari bo‘yicha bu holatlarning barchasi svetoforning qizil chirog‘ida o‘tish sifatida baholansa-da, ko‘pchilik Qoidalarning bu bandini nazar-pisand qilmas edi.

Shu o‘rinda savol tug‘iladi: Xo‘sh, avtomobilni bu kabi boshqarishga o‘rganib qolganlar (bundaylar esa, ming afsuslar bo‘lsinki, oramizda juda ko‘p!) nima qilishi kerak? Endi ular odatlaridan voz kechishlariga yoki tinimsiz jarima to‘lashlariga to‘g‘ri keladi.

O‘zbekiston Respublikasida amal qiluvchi Yo‘l harakati qoidalarining 41-bandiga ko‘ra, svetoforning (riversivdan tashqari) yoki tartibga soluvchining taqiqlovchi ishorasida haydovchilar transport vositalarini to‘xtash chizig‘i (5.33 yo‘l belgisi) oldida, bunday chiziq bo‘lmagan taqdirda:

chorrahaning qatnov qismi bilan kesishgan joyida piyodalarga halaqit bermasdan (ushbu Qoidalarning 102-bandini hisobga olgan holda);
temir yo‘l kesishmasi oldida ushbu Qoidalarning 119-bandiga muvofiq;
boshqa joylarda svetofor yoki tartibga soluvchining oldida, harakatlanishga ruxsat berilgan va piyodalarga halaqit bermasdan to‘xtashi kerak.

Shunga binoan, har bir haydovchi mazkur qoidaga bo‘ysunmasa yoki mashinasining old g‘ildiragi to‘xtash chizig‘ini birozgina bossa yoxud avtomobil bamperi to‘xtash chizig‘ini kameradan to‘sib qo‘yadigan darajada chorraha tomonga yaqinroq to‘xtalsa ham qoidabuzarlik qayd etiladi va qizil chiroqda o‘tganlik jarimasi (eng kam oylik ish haqining ikki baravari) yoziladi. Keyingi chorrahada ayni qoidani buzgan avtomobil haydovchisi e'tiborsizlik yoki odatiy ravishda bo‘lsin farqi yo‘q, yuqoridagi holatni takrorlasa yana xuddi shunday jarima yoziladi.

Shu bilan birga, chorrahalarda svetoforning qizil va sariq chiroqlari yongan vaqtida harakatlanishni boshlash odat tusiga aylanib qolgan, ya'ni haydovchilarning aksariyati Qoidalarga zid ravishda sariq chiroqni harakatlanishga ruxsat chirog‘i deb tushunib qolishgan. Endilikda, qizil yonib turgan holatda tayyorgarlik va ayni vaqtda taqiqlovchi chiroq ham hisoblanuvchi sariq chiroq yonganda harakatlanishni boshlab to‘xtash chizig‘ini bosgan haydovchilarga ham (amaldagi Yo‘l harakati qoidalariga muvofiq, bu qoidabuzarlik hisoblanadi) jarima maktublari yuboriladi.

Bundan tashqari, kameralar va tezlikni o‘lchovchi fotoradarlar bor chorraha va yo‘l qismlariga yaqinlashishdan avval, ya'ni har 300 va 150 metrda yo‘lning o‘ng tomoniga, haydovchilarga ko‘rinadigan joyda takrorlanuvchi maxsus (5.41 va 7.19 raqamli) belgilar o‘rnatiladi.

Shunday ekan, aziz toshkentliklar va shahar mehmonlari bo‘lgan haydovchilarga:

  • chorrahada to‘xtash chizig‘iga kamida 30-50 sm yetmasdan to‘xtash (avtomobil bamperini hisobga olganda);
  • yoxud chiziq ko‘rinmagan holatlarda 5.33 yo‘l belgisi oldida to‘xtash;
  • svetoforning taqiqlovchi chiroqlari (qizil va sariq) yonib turganda harakatlanishdan tiyilish;
  • svetoforning yashil chirog‘i yonganidan so‘ngra harakatlanishni boshlash;
  • fotoradarlar qaydiga tushmaslik uchun yo‘l belgilari, aniqrog‘i tezlik cheklanishiga doir belgilarga e'tiborliroq bo‘lish va qat'iy amal qilishni tavsiya qilamiz.

P.S. Nachora, aslida, bu kabi tavsiyalar berish uyatli holatdir. Chunki, har bir o‘zini hurmat qilgan haydovchi tavsiyalarga muhtoj emas, ular shundoq ham qoidaga rioya qilishlarini o‘z burchlari va majburiyatlari deb bilishlari kerak edi. Albatta, oramizda bundaylar oz emas. Ammo, guruch kurmaksiz bo‘lmaydi...Shunday ekan, aziz haydovchi yo‘lingiz bexatar bo‘lsin!

Tolib Raxmatov

Top