Qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning 10 yillik strategiyasi – paxta va g‘alla yetishtirishda davlat ishtirokidan voz kechiladi

23 oktabr kuni imzolagan hujjatda Strategiyani amalga oshirishning ustuvor yo‘nalishlari sifatida quyidagilar belgilangan:

• aholining oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlash;
• qulay agrobiznes muhitini va qo‘shilgan qiymat zanjirini yaratish;
• soha boshqaruvida davlat ishtirokini kamaytirish va investitsiyaviy jozibadorlikni oshirish;
• tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va atrof-muhit muhofazasini ta'minlash;
• davlat boshqaruvining zamonaviy tizimlarini rivojlantirish;
• tarmoqni qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltirilgan davlat xarajatlarini bosqichma-bosqich diversifikatsiya qilish;
• qishloq xo‘jaligida ilm-fan, ta'lim, axborot va maslahat xizmatlari tizimini rivojlantirish;
• qishloq hududlarini rivojlantirish;
• tarmoq statistikasining shaffof tizimini ishlab chiqish.

Strategiyada belgilangan vazifalarni bajarish orqali 2030 yilgacha quyidagi natijalarga erishish nazarda tutilmoqda:

• yer ajratish va uni olib qo‘yishda shaffof tizim yaratiladi, korrupsiya va boshqa sub'yektiv holatlarning oldi olinadi, yerdan foydalanuvchilar huquqlarini kafolatlaydigan tizim yaratiladi;
• yerlarni noqonuniy ajratish, ulardan xo‘jasizlarcha foydalanish holatlari keskin kamayishiga erishiladi;
• 1,1 mln gektar qishloq xo‘jaligi yerlari o‘zlashtiriladi, 535,6 ming gektar lalmi, yaylov va boshqa yerlardan foydalanish samaradorligi ortadi;
• qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yerlar to‘liq xatlovdan o‘tkaziladi;
• yer uchastkalariga bo‘lgan huquqning haqiqiy bozor narxi shakllanadi, bu huquqdan garov ta'minoti sifatida foydalanish mumkin bo‘ladi, tadbirkorlar va aholi qo‘lidagi kapital qiymati o‘z-o‘zidan ortadi, yer solig‘i solinadigan bazani kengaytirish imkoniyati yaratiladi;
• respublika hududlarida sug‘orishning suv tejovchi tizimlaridan foydalanilish maydonlari kengaytiriladi va ushbu tizimlarni joriy qilishni rag‘batlantirish mexanizmlari takomillashtiriladi;
• suv iste'molchilari va suv yetkazib beruvchilar o‘rtasida hisob-kitoblar iste'mol qilingan suvni yetkazib berish uchun qilingan haqiqiy xarajatlar hajmidan kelib chiqqan holda va bozor mexanizmlari asosida amalga oshiriladi;
• hududlar ixtisoslashtiriladi, bir joyda bir xil mahsulotlarni yetishtirish, agroinnovatsion g‘oyalarni joriy etish, hosildorlikni oshirish va mahsulot sifatini yaxshilashga sharoit yaratiladi;
• paxta xomashyosi va boshoqli don yetishtirishda davlatning ishtirokidan bosqichma-bosqich voz kechiladi;
• paxta xomashyosi va boshoqli don yetishtiruvchilari bilan qabul qiluvchilar o‘rtasida mahsulot hajmiga qarab shartnoma tuzish tizimi yo‘lga qo‘yiladi;
• yerlarning turiga qarab yuqori hosil beruvchi ekinlar yetishtiruvchilar tomonidan mustaqil joylashtiriladi;
• mayda qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini yetishtiruvchilarni qo‘llab-quvvatlash va yerlardan oqilona foydalanish imkoniyati yaratiladi;
• sifatli raqobatbardosh meva va sabzavotlarni ishlab chiqarish, saqlash, chuqur qayta ishlash va eksport o‘sishi barqarorligini ta'minlashga erishiladi;
• ilm-fan, ta'lim va ishlab chiqarishning samarali integratsiyasi amalga oshiriladi;
• kadrlar tayyorlashda oliy va o‘rta ta'lim o‘rtasida uzviy aloqadorlik ta'minlanadi;
• ilmiy-tadqiqot muassasalarining moddiy texnik bazasi yaxshilanadi, laboratiya jihozlari yangilanadi, xodimlarning malakasi oshiriladi;
• qishloq xo‘jaligi yo‘nalishidagi oliy ta'lim muassasalari o‘zini o‘zi moliyalashtirishga o‘tkaziladi;
• boshoqli donni birja savdolarida cheklovlarsiz sotilishiga imkon yaratiladi, davlat xaridlari kamaytiriladi;
• boshoqli don bozorida intervension mexanizmlar joriy etiladi;
• qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining hosildorligi va raqobatbardoshligi ortadi;
• qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchilariga maqbul qishloq xo‘jaligi va ekologik amaliyoti (GAEP), agrar tadbirkorlikka maqbul ishlab chiqarish amaliyoti (GMP) va boshqa sifat standartlari joriy etiladi;
• qishloq xo‘jaligida xizmat ko‘rsatishning shaffoflik va raqobatga asoslangan bozor xizmatlari rivojlanadi;
• qishloq xo‘jaligida o‘rtacha mehnat unumdorligi 1,7 barobar oshadi;
• qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini qayta ishlash bo‘yicha qo‘shimcha 3,4 mln tonna quvvat yaratiladi;
• mahsulotlarni qayta ishlash ko‘rsatkichi 30 foizga yetkaziladi (2030 yilga qadar eksport hajmi 20 mlrd AQSh dollariga yetkaziladi).

Farmonga muvofiq, strategiyani amalga oshirish bo‘yicha Muvofiqlashtiruvchi kengash tarkibi belgilab berildi.

Unga ko‘ra, muvofiqlashtiruvchi kengashga Bosh vazir Abdulla Aripov raislik qiladi. Kengashning ishchi organi etib Qishloq xo‘jaligi vazirligi belgilangan.

Kengash bir oy muddatda strategiyaning har bir yo‘nalishi bo‘yicha malakali mutaxassislar, jumladan xorijiy ekspertlardan iborat tarkibda doimiy ishlovchi ishchi guruhlarini shakllantiradi.

Shuningdek, har yili 1 dekabrga qadar joriy yil uchun belgilangan vazifalarning bajarilishini chuqur tahlil qilgan holda, strategiyani amalga oshirish yuzasidan kelgusi yilga mo‘ljallangan chora-tadbirlar dasturi ishlab chiqiladi.

Muvofiqlashtiruvchi kengash har chorakda bajarilgan ishlar bo‘yicha Prezident Administratsiyasiga axborot taqdim etadi.

Farmonga binoan, Agrosanoat majmuyi va oziq-ovqat ta'minoti sohasidagi loyihalarni amalga oshirish agentligi Qishloq xo‘jaligi vazirligi tarkibiga o‘tkaziladi.