01:07 / 02.05.2018
16487

Svazilend qiroli nega mamlakat nomini o‘zgartirdi?

Foto:NEWSru.com

Svazilend qiroli Msvati III muammolar girdobida edi. “Qachonki, biz xorijiy davlatlarga tashrif buyurganda kishilar mamlakat nomini Shveytsariyaga adashtirib yuboradi”, deydi u. (Ingliz tilida Svazilend - Swaziland​ yozilib, Switzerland​ (Shveytsariya) yozuviga juda o‘xshash) Shunday qilib, Svazilendning Buyuk Britaniyadan mustaqil bo‘lganiga 50 yil to‘lgan kun - 18 apreldan boshlab qirol mamlakat eSvatini nomiga o‘zgarganini e'lon qildi. (Hokimiyat boshqaruvchisi - mutlaq monarx sifatida uning bunga huquqi bor) Nomlanishdagi kichik harf bilan ifodalangan “e” harfi mutlaq monarxiya saqlanib qolayotgan kam sonli davlatning imidjini yangilash uchun qilingan urinishdek ko‘rinishi mumkin. Ammo, bu shunchaki “Svazilar yeri yoxud makoni” ma'nosini anglatadi, xolos.

Aslida kishilar Svazilend nomini Shveytsariya bilan adashtirib yuborishi, anglashmovchilikka sabab bo‘layotgan nom haqida biron shov-shuvli hodisa yuz bermagan. Tabiatan har ikki davlat ham tog‘li, kam sonli aholiga ega. Har ikki hududda ham to‘g‘ridan-to‘g‘ri dengizga chiqish imkoniyati yo‘q, iqtisodiy qudratli davlatlar tomonidan “o‘rab olingan“. Biroq, ikkisining orasidagi farq yaqqol seziladi, har holda hukumat tepasida 15 nafar xotini bor qirol uyoqda tursin, jamiyatda bunday kishini o‘zini topish qiyin bo‘lgan Shveytsariyada OITS/OIV kam tarqalgan. Afsuski, eSvatinida (ha, endi eSvatini deyish kerak) voyaga yetgan kishilarning 26 foizi yuqorida ta'kidlangan kasalliklar bilan kurashadi. Oqibatda, kishilarning hayot davomiyligi 58 yosh (salbiy reyting bo‘yicha dunyoda o‘n ikkinchi davlat). Balki, Svazilend nomidan voz kechib, eSvatini nomi bilan yangi turmushni boshlash mamlakatga o‘ziga xos rebrending to‘lqinini olib kirar.

Masala ham aynan shunda: Buyuk Britaniya mustamlakasidan ozod bo‘lgan ko‘plab Afrika davlatlari o‘ziga yangi nom tanlagan. Masalan, Oltin Qirg‘oq - Gana, shimoliy va janubiy Rodesiya - mos ravishda Zambiya va Zimbabvega aylandi. JAR bag‘rida joylashgan jajji Basutolend esa Lesoto nomi bilan “ish boshladi“. Mana shu mantiq ortidan fikr qilsak, Svazilendning eSvatiniga o‘zgargani katta yangilik emas. Bu o‘zgarish, shunchaki, mamlakatni 50 yil ortdagi mustamlaka tarixidan ajratib turishi mumkin.

Qirol BMT o‘rindig‘ida ham, parlament minbarida ham Svazilend nomini ko‘p takrorlagan, endilikda jahon hamjamiyati uni eSvatini kabi qabul qilishi uchun biroz vaqt kerak. Juda ko‘p tashkilot, idora va korxonalar nomi o‘zgarishi lozim: Svazilend qirollik politsiyasi, Svazilend Universiteti, Svazilend Qurolli kuchlari va h.k. Eng qizig‘i - endi Konstitutsiya ham o‘zgarishi shart.

Mavzuga oid
Top