O‘zbekistondan qaytganimdan buyon menga eng ko‘p beriladigan savol: "Sizni u yerga borishga nima majbur qildi?"
DameTraveler nashrida O‘zbekistonga birinchi marta sayohat qilgan xorijlik ayol diyorimiz bilan bog‘liq taassurotlari bilan bo‘lishadi va nima uchun O‘zbekiston eng sayohatbop mamlakatlarning top-ro‘yxatida bo‘lishi kerakligiga doir to‘qqiz sababni keltiradi.
"U yerga borgunimga qadar O‘zbekistonda bo‘lgan biror kimsani tanimas edim va aynan shuning uchun ham bu o‘lka menda qiziqish uyg‘otdi. Yangi sirli manzillar men uchun doim qiziq bo‘lgan. Bu ekzotik mamlakatda 10 kun bo‘lgan bo‘lsam, endi meni eng ko‘p o‘ylantirayotgan savol: Nima uchun odamlar u yerga bormaydi? Dunyodagi barcha ko‘zdan yashirin javohirlar orasida Markaziy Osiyoning bu xazinasi yetarlicha qadrlanmagani shubhasiz. O‘zbekistonga sayohat qilish uchun to‘qqiz sababni keltiraman:
O‘zbekiston - Buyuk Ipak yo‘lining bebaho javohiri
Qadimda Xitoydan Yevropa bozorlariga qarab yo‘l olgan karvonlar O‘zbekistonning qadimiy shaharlari - Samarqand, Buxoro va Xivada qo‘nim topgan. Ular bu yerdan nafaqat fil suyagi va tilla buyumlarni olib o‘tishgan, balki dinlar va falsafalarni ham. Turkiy hukmdorlar Samarqandni egallab olishganida u yerga islom san'ati va madaniyatini ham olib kirishgan. Bugun esa siz Buyuk Ipak yo‘lining bu uch asosiy manzilida naqshinkor masjidlar, serviqor minoralar, muhtasham madrasalar va jozibali mozaikalarni ko‘rishingiz mumkin. Bu sizlarni keyingi manzil sari chorlaydi...
O‘zbekiston - suratkashlarning orzusi
Qay burchakka yo‘l olmay, hayratimni yashira olmasdim. Takror va takror. O‘zbekiston tarixiy yodgorliklarida meni hayratga solgan jihatlar son-sanoqsiz edi. Atrofimdagi ranglar jilosi, naqshlar o‘yini, me'morchilik namunalari va mozaikalar meni lol qoldirdi. Bu nafaqat kameramning batareyasi "o‘tirishi"ga sababchi bo‘lgan masjid va madrasalar edi, u yerdagi hatto restoran va mehmonxona kabi oddiy joylar ham an'anaviy naqshlar va qo‘lyozma namunalari bilan bezatilgan.
Siz dunyodagi eng mehribon xalq vakillarini uchratasiz
Darhaqiqat, o‘zbek xalqi juda mehmondo‘st. Biz sayohatimiz davomida bir turist ayolni uchratdik - bir kun avval uchratgan kishisi ayolni sayyohlar kamroq boradigan joylarga bepul sayohat bilan siylagan, u shuningdek boshqa mahalliy aholi vakili tomonidan kerakli manziliga bepul yetkazilgan.
Butun sayohatimiz davomida ko‘p kishilar oldimizga kelib, bizdan qayerdan kelganimiz, O‘zbekistonning qayerlarida bo‘lganimiz va ko‘rganlarimiz bizga yoqdimi yo‘qmi - qiziqishdi (asosan ingliz tilida). Mahalliy aholi vakillari biz bilan yaqindan tanishishga qiziqishardi, ko‘pchilik "Yurtimizga xush kelibsiz!" deya samimiy qarshi olardi.
Bundan tashqari, ikki notanish o‘zbek bilan uchrashuv alohida xotiramda muhrlanib qoldi, ular menga hech qanday sababsiz gul sovg‘a qilishdi. Biri yaqin oradagi bog‘dan uzib olib keldi, ikkinchisi esa salfetkadan yasab tutqazdi. Bu kim uchundir oddiy holatdir, balki, biroq men uchun bunday xatti-harakatlar shu mamlakat odamlarining bag‘rikengligidan dalolat beradi.
Til bilan bog‘liq muammolar siz o‘ylagandek qiyin emas
Sizni ajablantirishi mumkin bo‘lgan holat: aslida O‘zbekiston sayyohlarga to‘la. U yerda asosan o‘zbek va rus tillarida so‘zlashilsa-da, aksariyat turistik maskanlarda ingliz tili tushuniladi. Bu asosan sizning qayerda joylashganingiz va kim bilan ekaningizga bog‘liq.
Samarqanddagi mashhur Registon maydonidagi qo‘riqchilar sizga majmuaning ish soatlari va chiptalar narxi haqida ma'lumot berishi mumkin, biroq qolganiga Google Translate'dan foydalangan ma'qul. Kezi kelganda, qo‘l bilan imo-ishora orqali tushuntirishga ham to‘g‘ri keladi.
Buxoro va Xiva kabi shaharlarda esa turizm asosan shahar markazlarida rivojlangan. Sotuvchilar esa xorijliklar bilan muloqot qilishga shu qadar o‘rganib ketishganki, ularning ba'zilari hatto fransuz va italyan tillarida ham savdo qila oladi. Umuman olganda, O‘zbekistonda til bilan bog‘liq muammolar sayohatingiz yo‘lida real to‘siq bo‘la olmaydi.
O‘zingizni G‘arb shaharlaridan ko‘ra ko‘proq xavfsiz his qilasiz
Ba'zilarning fikriga qarshi o‘laroq, O‘zbekiston - mutlaqo xavfsiz mamlakat. Samarqand, Buxoro va Xiva asosan kichik shaharlar va u yerlardagi muhit tinch va xotirjam. Mamlakatdagi jinoyatchilik darajasi past va shaxsan men biror marta xavfni his qilganim yo‘q, hatto tungi sayr vaqtida ham! U yerda hamyonimni o‘g‘irlatishdan mutlaqo xavotir olmadim, ko‘plab G‘arb mamlakatlari haqida esa bunday deya olmayman...
O‘z yurtingizga qaytganingizdan so‘ng o‘zbek oshxonasi izlaysiz
O‘zbek taomlari umrim davomida tatib ko‘rgan eng mazali taomlarimdandir, u turli ziravorlarga boy. Eng mazali taomlari:
Palov - guruch, qo‘y go‘shti, sabzi va quritilgan mevalardan iborat o‘zbek milliy taomi;
Manti - go‘sht yoki qovoq bilan to‘ldirilgan "chuchvaralar";
Somsa - mahalliy ziravorlar qo‘shilgan "samosa"ning o‘zbekcha versiyasi;
O‘zbek noni - xohlaysizmi, yo‘qmi, u restoranlarda har qanday taom bilan birga uzatiladi. Uni issiq holda yegan yaxshi, u "tandir" nomli o‘zbek pechida tayyorlanadi;
Sho‘rva - qo‘y go‘shti, kartoshka va sabzidan tayyorlangan an'anaviy suyuq taom;
Kabob - mintaqadan kelib chiqqan holda turlicha tayyorlanuvchi mazali go‘sht bo‘laklari;
Shivit oshi - qovurilgan go‘sht, bulg‘or qalampiri va pomidordan tayyorlangan Xiva taomi. Mazza qilib yeysiz: u yashil spagettiga o‘xshaydi!
Izoh: anglaganingizdek, agar vegetarian bo‘lsangiz, O‘zbekistonda sizga biroz qiyin bo‘ladi. Bu mamlakat go‘shtga boy, aksariyat taomlariga go‘sht qo‘shiladi. Shunday bo‘lsa-da, vegetarian taomlarini taklif qiluvchi restoranlarni ham topish mumkin. Shuningdek, ularning aksariyatida salatlarning keng assortimentini ko‘rishingiz mumkin.
O‘zbekiston bo‘ylab mustaqil harakatlanishingiz mumkin
O‘zbekistonni aylanib chiqish uchun sayyohlik guruhi va avtomobilga hojat ham yo‘q. Bu mamlakatni mustaqil aylanib, ancha pulni tejash mumkin.
Samarqand, Buxoro va Toshkentni tezyurar poyezdlar birlashtiradi. Biz sayohat qilgan "Afrosiyob" poyezdi juda ozoda va qulay ekan. Qadimiy Xiva shahri biroz uzoqroqda, unga yetishning ikki yo‘li bor:
1. Toshkentdan Urganchga parvoz qilish mumkin, u yerdan esa Xivaga 30 daqiqada yetib olish mumkin. Parvoz vaqti 1,5 soatni tashkil qiladi va bir tomonlama parvoz narxi - 50 dollar atrofida.
2. Buxorodan taksida borish mumkin, bu 7 soat vaqt oladi. Faqat o‘zingiz borayotgan bo‘lsangiz, safar narxi 50 dollarcha bo‘ladi. Agar hamroh olishga rozi bo‘lsangiz, atigi 20 dollar. Joylashgan mehmonxonangiz orqali taksiga buyurtma berish oson.
Aksariyat kabi biz ham ikkinchi usulni tanladik, zero u bizga ko‘proq to‘g‘ri kelardi. Yetti soat uzoq tuyulishi mumkin, biroq siz kutganchalik emas, istasangiz, yo‘lda bir necha marta to‘xtash mumkin.
O‘zbekistonga sayohat qimmatga tushmaydi
O‘zbekiston juda hamyonbop. Siz sutkasiga 20 dollardan 30 dollargacha narxda sifatli xizmat ko‘rsatiluvchi mehmonxonalarni topishingiz mumkin, 2 xil salat bilan birga tortiluvchi kundalik taomlar va ichimliklar esa - atigi 6 dollar atrofida. Transport xizmatlari ham arzon, shahardagi taksilarning aksariyatida 10-15 daqiqa uchun 1,25 dollar yetarli bo‘ldi. Samarqand, Buxoro va Toshkentni birlashtiruvchi tezyurar poyezdlar esa - 7 dollar atrofida (stansiyadan xarid qilinganda).
Faqat parvoz narxi biroz qimmatroq. Yevropadan reyslar ikki tomonga ham odatda Moskva yoki Istanbul orqali o‘tadi, ularning narxi 600 dollargacha bo‘lishi mumkin.
"Ming bir kecha"ning sirli sarhadlari
Men 50 dan ortiq mamlakatga sayohat qilgan bo‘lsam-da, hech qachon bu qadar syurreal holatga tushmaganman, buni hatto so‘z bilan ta'riflash qiyin. Madrasalarning yorqin fonida konsert tomosha qilishdan tortib to zulmatda 400 yillik minoralarga ko‘tarilishgacha; eramizdan avvalgi 400 yillik ko‘chalarda harakatlanishdan tortib to yulduzli saroylargacha - men haqiqatan ham 10 kun O‘zbekistonda bo‘ldimmi yoki "Ming bir kecha"ning sirli sarhadlariga tushib qoldimmi?!
Men bu mamlakat kabi yashirin javohirni bilmayman. O‘zbekistonning Petra yoki Machu-Pikchudek mashhur emasligi esa meni hayron qoldiradi. O‘zbekistonga qalbingiz va aqlingizni ochsangiz, aql bovar qilmas sarguzashtlarni boshdan kechirasiz va chin ma'noda unutilmas xotiralarga ega bo‘lasiz.
O‘tgan tunda Samarqanddagi Registon maydonida mahobat bilan porlab turgan madrasalar ko‘z oldimdan ketmaydi. Ko‘zlarim yoshlana boshladi. Qarshimdagi manzara oldida lol edim. Bunday betakror va yorqin majmuani qurish uchun qancha mehnat sarflangani tasavvurga ham sig‘maydi.
O‘zbekiston meni shunday holatga tushirdi. Bu tushmidi yoki ro‘yo - hanuz anglab yeta olmayapman".
