Senat: Toshkent viloyatida nogironlar bandligini ta'minlash ishlari o‘z holiga tashlab qo‘yilgan

2019 yil 27 fevral kuni Oliy Majlis Senati qo‘mitalari va komissiyasining majlislari bo‘lib o‘tdi. Ularda parlament yuqori palatasining o‘n sakkizinchi yalpi majlisi kun tartibiga kiritilgan masalalar muhokama qilindi.

Xususan, Oliy Majlis Senati Fan, ta'lim va sog‘liqni saqlash masalalari qo‘mitasining bo‘lib o‘tgan majlisida “O‘zbekiston Respublikasida nogironlarni ijtimoiy himoya qilish to‘g‘risida”gi Qonunning Toshkent viloyatida ijro etilishi holatini o‘rganish natijalari ko‘rib chiqildi.

Majlisda nogironlarni ijtimoiy himoya qilish bo‘yicha Toshkent viloyatida qator ishlar amalga oshirilganligiga qaramay, sohada qator kamchilik va muammolar mavjudligi qayd etildi, deb xabar bermoqda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining axborot xizmati

Jumladan, Qonunning 10-moddasida aholiga transport xizmati ko‘rsatishni amalga oshiruvchi tashkilotlar tegishli obektlarni nogironlarning to‘sqinliksiz kirishi imkonini beruvchi maxsus moslamalar bilan jihozlashni ta'minlash belgilangan bo‘lishiga qaramasdan viloyatda bekatlar, svetoforlar va piyodalar yo‘lakchalarini maxsus moslamalar bilan jihozlash bo‘yicha hech qanday ishlar amalga oshirilmagan.

Shu bilan birga, mas'ul davlat organlari o‘rtasida nogironlar to‘g‘risidagi statistik ma'lumotlarni yuritish mexanizmi takomillashmagan, vazirlik va idoralarning yagona ma'lumotlar bazasi yaratilmagan. Masalan, Sog‘liqni saqlash vazirligining ma'lumotiga ko‘ra, 2019 yil 1 yanvar holatiga Toshkent viloyatida 47598 nafar nogiron bo‘lsa, Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasining ma'lumoti bo‘yicha - 48225 nafar, Davlat statistika qo‘mitasining ma'lumoti bo‘yicha esa - 55430 nafar nogiron mavjud.

Nogironlarning bandligini ta'minlash ishlari ham o‘z holiga tashlab qo‘yilgan, bu borada aniq chora-tadbirlar dasturi ishlab chiqilmagan.

Xususan, nogironlarning bandligini ta'minlash maqsadida 2018 yil davomida Bandlikka ko‘maklashish markazlariga viloyat Tibbiy-mehnat ekspertiza komissiyasi (TMEK) tomonidan jami 1109 ta tavsiya berilgan bo‘lsa-da, ularning bor yo‘g‘i 56 nafari (5 foizi) ishga joylashgan, xolos.

Nogironlarni reabilitatsiya texnik vositalari va protez-ortopedik mahsulotlar bilan ta'minlash ishlari yetarli darajada yo‘lga qo‘yilmagan. Ushbu mahsulotlar bilan nogironlarni ta'minlash darajasi o‘rtacha 35 foizni tashkil etmoqda.

Misol uchun, 2018 yil davomida viloyat TMEK tomonidan 661 nafar nogironga nogironlik aravasi zarurligi haqida xulosa berilgan bo‘lsa-da, ularning faqat 277 nafari nogironlik aravalari bilan ta'minlangan.

Ixtisoslashtirilgan maktabgacha ta'lim muassasalarida tarbiyalanuvchi turli toifadagi nogiron bolalar uchun ularning yoshi, aqliy, psixologik va fiziologik rivojlanish davriga moslashtirilgan o‘quv dasturlari, o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar va ularga tavsiyalar hamda ta'lim berishning texnik shakllari ishlab chiqilmagan.

O‘n bir yillik ta'limga o‘tilishi munosabati bilan ixtisoslashtirilgan maktablarda sinf xonalarining yetishmasligi holati yuzaga kelmoqda. Xususan, Yangiyo‘l shahridagi 11-sonli ixtisoslashtirilgan yordamchi maktabda kelgusi o‘quv yilidan boshlab 10 va 11-sinflarning ochilishi rejalashtirilayotganligi sababli o‘quv xonalarining yetishmasligi muammosi mavjud. Maktab nogiron o‘quvchilarni asosan kasb-hunarga o‘rgatishga ixtisoslashtirilgan bo‘lishiga qaramasdan, muassasaning mehnat ta'limiga yo‘naltirilgan binosi avariya holatiga tushib qolgan.

Ixtisoslashtirilgan maktab va maktab-internatlar o‘quv darsliklari bilan yetarli darajada ta'minlanmagan. Natijada maktablarda umumta'lim maktablari uchun mo‘ljallangan darsliklardan foydalanilmoqda. Jumladan, ta'lim rus tilida olib boriladigan 9-10-sinf o‘quvchilari uchun “Davlat va huquq asoslari” hamda “Iqtisodiy bilim asoslari” darsliklari umuman nashr etilmagan.