Sudyaning «UzAuto Motors» ishi bo‘yicha qarorga bergan sharhi savollarni yanada ko‘paytirdi

Toshkent shahar ma'muriy sudi sudyasi G‘olib Davlatov «UzAuto Motors»ning Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi maxsus komissiyasi qarorini haqiqiy emas, deb topish to‘g‘risidagi arizasini qanoatlantirgandi. Shu yilning 30 oktabr kuni sud qarori o‘qib eshittirilgan va unga sharh berilgan.

Unda sudya «UzAuto Motors» tomonidan chiqariladigan avtomobillarning narxlari asossiz oshirilganlik holatlari yo‘q, degan xulosadan yiroqdaligini ta'kidlab o‘tdi. Tabiiyki, maxsus komissiya qarorida mashinalar narxi asossiz oshirilganligi ta'kidlangandi. Sudya buni inkor etmadi.

G‘olib Davlatov o‘z hal qiluv qarorini tushuntirishda qo‘mitaning Maxsus komissiyasi tomonidan moddiy huquq normalari emas, balki ishni ko‘rib chiqishdagi protsessual huquq normalari buzilganligini e'tirof etdi.

Vaholanki, O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi tegishli qarorining 20-bandiga ko‘ra, ishni mazmunan ko‘rib chiqishda, sud ahamiyatga ega bo‘lgan barcha holatlarni, xususan, ma'muriy organ yoki mansabdor shaxs tomonidan qaror qabul qilish, harakatni amalga oshirish tartibiga rioya etilgan-etilmaganligini (basharti normativ-huquqiy hujjatlarda bunday talablar (shakl, muddatlar, asoslar, tartib-tamoyil va h.k.) belgilangan bo‘lsa) sinchkovlik bilan tekshirishi lozim. Bunda shuni nazarda tutish lozimki, qaror qabul qilish, harakatni amalga oshirish tartibiga rioya qilmaslik, faqat, basharti bu holat uning qonuniyligiga ta'sir qilgan holdagina, arizani (shikoyatni) qanoatlantirish uchun asos bo‘lishi mumkinligi belgilangan.

Kun.uz muxbiri kuzatgan sud muhokamasida aynan maxsus komissiya qarori qabul qilinishi jarayonida qoidalarga rioya etilganiga ko‘p e'tibor qaratilgandi. Shu masala Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi vakillarining kompaniya faoliyati yuzasidan o‘tkazgan tekshiruv natijasiga ta'sir qilarmidi? Mana shu savol ochiq qolmoqda.

Sudyaning aytishicha, qo‘mita maxsus komissiya «UzAuto Motors»ga nisbatan qo‘zg‘atilgan ishni ko‘rib chiqishni 3 avgustdan boshlagan va 19 avgustda qaror qabul qilgan. Vaholanki, «UzAuto Motors» vakillari vajlari to‘liq eshitilmay, yig‘ilishni keyingi muddatga qoldirish to‘g‘risidagi kompaniya vakillari iltimosi rad etilgan.

Hukumat qarori bilan tasdiqlangan nizomning 15-bandiga asosan, qonun hujjatlari buzilishi to‘g‘risidagi ish ariza tushgan yoki nazorat funksiyalari va o‘rganishlar amalga oshirilishi natijalariga ko‘ra, ish qo‘zg‘atilgan paytdan boshlab bir oy muddatda ko‘rib chiqilishi belgilangan.

Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi tomonidan «UzAuto Motors» AJga nisbatan shu yil 27 iyulda ish qo‘zg‘atilgan bo‘lib, 19 avgustda qaror qabul qilingan, ya'ni oradan 24 kun o‘tib, bir qancha rasmiy va ishchi tartibda o‘tgan yig‘ilishlarda kompaniya vajlarini tinglab, qaror qabul qilingandi. Biroq, Toshkent shahar ma'muriy sudi sudyasi nimagadir 16 kun ichida qaror qabul qilingan, deb aytib o‘tdi.

Sudya Davlatovga ko‘ra, Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi «UzAuto Motors» faoliyatini tekshirishda vakolatli organ xulosasini olishi lozim edi.

Hukumatning 2013 yil 20 apreldagi 230-sonli qarori bilan tasdiqlangan nizom moliya bozorida ustun mavqeni egallab turgan xo‘jalik yurituvchi sub'yekt yoki shaxslar guruhi tomonidan ko‘rsatiladigan xizmatlarning monopol yuqori va monopol past narxlarini aniqlash tartibini nazarda tutadi. Sudya nazarda tutgan, ya'ni tekshiruvda vakolatli organning xulosasini olish ham shu yerda bayon etiladi. G‘olib Davlatov aynan shu qaror va nizom talabiga tayanib qaror qabul qilganini aytdi.

O‘zbekiston Respublikasining «Raqobat to‘g‘risida»gi qonuni

4-moddasida moliya bozori tushunchasiga banklar hamda boshqa kredit, sug‘urta va o‘zga moliya tashkilotlari tomonidan ko‘rsatiladigan moliyaviy xizmatning, shuningdek qimmatli qog‘ozlar bozori professional ishtirokchilari xizmatlarining O‘zbekiston Respublikasi hududidagi yoki uning bir qismidagi muomala doirasi deb ta'rif berilgan.

Sudyaning “vakolatli organ xulosasi olinmagan” degan vaji aslida moliya bozori sub'yektlariga tegishli bo‘lib, «UzAuto Motors» AJ moliya bozori sub'yekti emasligi sudya tomonidan e'tiborga olinmagan.

Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi sudning hal qiluv qarori ustidan appelyatsiya instansiyasiga shikoyat kiritishini bildirgandi. Kun.uz voqealar rivojini kuzatishda davom etadi.

Alisher Ro‘zioxunov
Tasvirchi va montaj ustasi – Otaxon Yusupov