O‘zbekistonda diniy ta'lim mavzusidagi muhokamalarga rasmiy munosabat bildirildi. Mubashshir Ahmad bu borada prezidentga murojaat qilgandi

Qo‘mita tarqatgan ma'lumotda aytilishicha, internet tarmoqlarida “ba'zi mutaassib shaxs va toifalar tomonidan O‘zbekistonning din ishlari sohadagi yagona davlat siyosatini noxolis baholash, yangiliklarni o‘z manfaatlariga moslab talqin qilish, voqelikni o‘z o‘zanidan boshqa tomonga burish, holatni ko‘pirtirish hamda ayrim diniy-ijtimoiy masalalar yuzasidan asossiz tanqidlar” qilinmoqda.

Ma'lumot uchun: O‘zbek tilining izohli lug‘atida “mutaassib” so‘ziga “dinga qattiq berilgan, unga ko‘r-ko‘rona ergashuvchi, konservator” deya izoh berilgan.

Diniy qo‘mitaning ta'kidlashicha, oxirgi paytlarda bildirilayotgan takliflar va masalalar faqat islom diniga e'tiqod qiluvchi fuqarolar manfaatlaridan kelib chiqib ilgari surilmoqda. Lekin, aholining 94 foizdan ortig‘ini musulmonlar tashkil etishi qaror qabul qilishda – mavjud qonunchilik va huquqiy me'yor talablaridan chetga chiqishga asos bo‘lmaydi.

Shuningdek, qo‘mita ko‘pchilik ushbu yo‘nalishdagi davlat siyosatining mohiyatini to‘g‘ri anglamasligi natijasida “odamlar ongida turli noto‘g‘ri fikrlar va qarashlar paydo bo‘layotgani”ni ta'kidlagan.

Tashkilot, xususiy tartibda diniy ta'lim olish va ta'lim berishga bo‘lgan taqiqni bekor qilish masalasi ham tushunmovchiliklarga sabab bo‘layotganini, bu masalada chegarani belgilab olish lozimligini qayd etgan.

Ta'kidlanishicha, O‘zbekistonda diniy ta'lim olish sohasi shartli ravishda 3 ta yo‘nalishga bo‘linadi:

• ilohiyot yo‘nalishidagi professional diniy ta'lim;
• dunyoviy ta'lim muassasalaridagi dinga oid akademik ta'lim;
• aholi tomonidan qiziqish bildirilayotgan, kundalik hayoti uchun zarur deb hisoblanadigan diniy amaliyot qoidalarini o‘rganish hamda odob-axloq bilan bog‘liq masalalarda diniy nuqtai nazarga asoslangan bilimlarni olish (“maishiy” diniy ta'lim).

Din ishlari bo‘yicha qo‘mitaga ko‘ra, O‘zbekistonda barcha din vakillariga bir ko‘z bilan qaraladi, “diniy ozchilik” degan ibora esa o‘z mazmun-mohiyatiga ko‘ra o‘zbek tili uchun sun'iy yasama bo‘lib, madaniyat, til va umuman milliy qonunchilikka xos emas.

Ma'lum qilinishicha, aholining kundalik hayotidagi diniy ehtiyojlarini qondirish maqsadida O‘zbekiston musulmonlar idorasi tasarrufidagi veb-saytlar va ularning Telegram-kanallari ishlab turibdi. Bundan tashqari, mamlakat bo‘ylab 17 ta joyda aholiga pullik xizmat asosida alohida yuridik shaxs maqomiga ega bo‘lmagan “Qur'on va tajvid kurslari” mavjud.

Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mitaning munosabati va tushuntirishlari bilan batafsil quyida havolalar orqali tanishishingiz mumkin: 1-qism, 2-qism, 3-qism.

Qo‘mita diniy ta'lim masalasiga munosabat bildirib chiqishi diniy ulamo Mubashshir Ahmad o‘zi va bir guruh faol fuqarolar nomidan prezident Shavkat Mirziyoyev va Oliy Majlis Senatga qilgan murojaati fonida yuz berdi.

Ulamo o‘z videomurojaatida so‘nggi yillarda diniy sohada bo‘layotgan ijobiy o‘zgarishlarni e'tirof etgan holda, O‘zbekiston qonunchiligidagi xususiy tartibda diniy ta'limga qo‘yilgan taqiq qayta ko‘rib chiqilib, ta'lim yoshini kichraytirish va diniy ta'limga ruxsat berish zaruriyati haqida gapirgan edi.

Eslatib o‘tamiz, jamoatchilikda ayrim bandlari norozilik uyg‘otgan, xususan xususiy diniy ta'limga qo‘yilgan taqiq saqlanib qolgan yangi tahrirdagi “Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida”gi qonun 26 iyun kuni Senatda ma'qullandi.

Xalqaro tashkilotlar ham bu qonundagi diniy ta'limga qo‘yilgan cheklov va diniy materiallarga senzurani bekor qilish kerakligini, inson huquqlari sohasidagi xalqaro standartlarga va olingan majburiyatlarga to‘la mos kelishi uchun jiddiy qayta ko‘rib chiqilishi kerakligini bildirgan.