Milliy jamoadan ketish sababi, o‘zbek futbolidagi eng katta muammo, orzusidagi O‘zbekiston – Odil Ahmedov bilan intervyu

O‘zbekiston milliy jamoasi sobiq sardori Odil Ahmedov «Ofsayd» ko‘rsatuvi mehmoni bo‘lib, intervyu davomida milliy jamoadagi faoliyatini nega tugatgani, o‘zbek futbolidagi eng katta muammo, Ektor Kuperning iste’fosi, Saudiya Arabistoniga qarshi o‘yin oldidan Abramovga nimalar degani va Babayan, Sergeyev, Masharipov haqida fikrlarini aytib, xususiy akademiyasi uchun oyiga necha million so‘m sarflayotganini ham ochiqladi.

«Kuperga ham, Abramovga ham tushuntirgandim...»

34 yoshli o‘zbekistonlik yarimhimoyachi intervyuda milliy jamoadagi faoliyatini aslida 4 yil avval yakunlamoqchi bo‘lganini aytib o‘tgan.

- Aslida milliy jamoadan shu yil emas, bundanam erta ketish niyatim bor edi. 2018 yilgi jahon chempionatiga chiqa olmaganimizdan keyin xalqaro faoliyatimni tugatishga qaror qilgandim. Chunki jahon chempionatining uchta saralash bosqichida o‘ynab bo‘lgandim. Ammo Ektor Kuper kelgach, unga qarorimni tushuntirgan bo‘lsam-da, u «Yo‘q, sen bizga keraksan» deb qoldirdi.

Kuperning faoliyatidan keyin Vadim Abramov bosh murabbiy bo‘lgach, u kishiga ham milliy jamoadan ketmoqchi ekanligimni aytgandim. Lekin Karlenovich ham «Futbolimizga keraksan, milliy jamoada tajribali yetakchilar bo‘lishi shart», deb meni ko‘ndirgandi. Qo‘ldan kelgancha yoshlarni har taraflama qo‘llab-quvvatlashga intildim.

Yozda JCh-2022 ikkinchi saralash bosqichi omadsiz yakunlangach, tugatish haqida yakuniy qarorga kelgandim va o‘sha hisobot yig‘ilishda jurnalist savol berganida ehtimol hissiyotlarga berilgandirman – milliy jamoadagi faoliyatimni yakunlaganim haqida gapirib, buni barchaga ma’lum qildim. Bundan afsusda emasmanmi? Yo‘q, men qilgan ishim, qabul qilgan qarorlarimdan afsuslanmayman.

«Sergeyev – mashg‘ulotlarda eng yaxshi, o‘yinda boshqa odamga aylanardi». Babayan agent-murabbiymi?

Suhbat davomida Odil Ahmedov O‘zbekiston milliy jamoasi sobiq bosh murabbiyi Samvel Babayanning o‘z o‘yinchilariga ko‘proq imkoniyat bergani haqidagi savolga javob qaytardi.

- O‘shanda Samvel Babayan Igor Sergeyev yoki Aleksandr Lobanovni qayergadir sotish uchun milliy jamoada o‘ynatgan, degan fikrlarga qo‘shilmayman. Masalan, o‘sha paytda hozirgidek hujumchilar tanlovi katta bo‘lmagan. Aytaylik, hozir Shomurodov yaxshi sport formasida va Igor Sergeyev ham tayyor holatda. Ammo 2016-17 yillarda hujum chizig‘ida bunaqa tanlov bo‘lmagan. Hujumchilar bo‘lgan – o‘rtacha saviyada edi. Shu bois asosan Sergeyevni qo‘ygan va uning o‘yinini ochib yubormoqchi bo‘lgan.

Milliy jamoa taqdiri hal bo‘layotganda Babayanning tajriba o‘tkazishi to‘g‘ri bo‘lganmi? Bilasizmi, hujumchi «ochilib» ketishi uchun bitta gol yetarli. Gol ursa, o‘ziga ishonib olib keta olardi. O‘shanda Sergeyev mashg‘ulotlarda eng yaxshi o‘yinchi bo‘lardi, o‘yinga chiqishi bilan boshqa odamga aylanardi. Oxirgi o‘yinlarda ham bosimni ko‘tara olmay qolgandi. Igorning o‘yinga tushirilishi murabbiy qarori edi va qaysidir futbolchi «uni tarkibga qo‘yma, boshqani tushir», deya olmasdi. Chunki bunday qilgandan keyin hamma ayb futbolchining o‘ziga ag‘darilib qo‘yilardi. Ammo o‘sha JCh-2018 saralash bosqichining oxirgi Janubiy Koreyaga qarshi o‘yinida Sergeyev gol urib qo‘yganida, Babayanning qilgan hamma ishi to‘g‘ri bo‘lib chiqar, Igor qahramon bo‘lardi, hozir biz siz bilan hech kimni tanqid qilmayotgan bo‘lardik. Futbol o‘zi shunaqa, yutsang – hamma narsani to‘g‘ri qilgan bo‘lasan, yutqazsang – hamma ishni xato qilgan bo‘lasan.

«O‘zbek futbolidagi eng katta muammo – futbolchining bosimni ko‘tara olmasligi»

Bosh jamoamizning ko‘p yillik sobiq yetakchisi suhbat davomida o‘zbek futbolidagi eng katta muammoni ko‘rsatib, milliy jamoada psixologlar ishlashi lozimligini aytgan.

- O‘zbek futbolidagi eng katta muammo nima, bilasizmi? Futbolchilarning bosimni ko‘tara olmasligidir. Milliy jamoada shunaqa paytlar bo‘lganki, «meni milliy jamoaga chaqirishmasa ham mayli», deyishgan. Bosimni ko‘tara olmagandan keyin futbolchi hech qachon o‘z o‘yinini ko‘rsata olmaydi. Natijada o‘yindagi maqsadi – to‘pdan qutulish bo‘lib qoladi. Xato qilsa hamma gapiradi, gapirsa, bosimni ko‘tara olmaydi va ruhan sinadi. Agar bizda ham futbolchilar misol uchun yevropalik yoki janubiy amerikalik o‘yinchilardek ruhan kuchli bo‘lganida natijalarimiz umuman boshqacha bo‘lishi mumkin edi. Ammo milliy jamoaga kelganda muxlislar bosimidan qo‘rqib, «o‘ynamasam ham mayli» deya fikr qilinsa, o‘sha o‘yinchining darajasida pasayish bo‘ladi.

Psixologlar bu masalada ishlamaydimi? Milliy jamoada psixologlar yo‘q. 2007 yildan buyon milliy jamoada o‘ynagan bo‘lsam, shu paytgacha faqatgina 2007-2008 yillarda ruhshunoslar bilan ishlaganman, ammo o‘shandan keyin bo‘lmagan. Bu ishni shu paytgacha asosan bosh murabbiylar eplashga uringan. Ammo bu masalada milliy jamoada psixologlar ishlashi kerak, deb o‘ylayman.

Misol uchun, milliy jamoada ham, klubida ham Jaloliddin Masharipov nega bemalol o‘ynaydi, harakatlari o‘xshaydi? Chunki u qo‘rqmaydi, tavakkal qila oladi. Futbolchi tavakkal qilishdan, xato qilishdan qo‘rqmasligi kerak. Jaloliddin har qanday bosimni yenga oladigan o‘yinchi, shu bois ham muvaffaqiyatga erishyapti.

Kuper iste’foga chiqarilib, Abramov tayinlangani to‘g‘ri qarormi?

O‘zbekiston milliy jamoasi sardori suhbat davomida shu savolga ham javob qaytarib, Ektor Kuperning o‘yin uslubiga to‘xtalgan.

- Bunday iste’folar futbolda doim bo‘ladigan jarayon. Jamoa yutqazdimi – murabbiy aybdor. O‘shanda Falastinga yutqazganimiz uchun O‘FA rahbariyati shunday qarorga keldi. Bu qanchalik to‘g‘ri yoki noto‘g‘riligini aytish qiyin. Ehtimol, olib qolinganida natija yaxshi bo‘lardi, balki bundan ham yomonroq bo‘lardi.

Kuper Kongoni JCh-2022ga olib chiqishga yaqin? To‘g‘ri, biz ham bu jamoadan kam emasmiz, ammo jahon chempionatini vazifa qilgan jamoada shunga yarasha o‘yinchi bo‘lishi kerak. Misol uchun, Kuper istagan taktikaga mos, yaxshi o‘yinchilar bo‘lishi lozim edi. U talab qilgan uslubni maydonda ko‘rsatib bera olsak, biz umuman gol o‘tkazib yubormasligimiz kerak edi. Ammo bizning o‘yinchilar uning taktikasiga to‘g‘ri kelmadi.

Saudiyaga qarshi o‘yindan oldin Abramov bilan suhbat aslida qanday bo‘lgan?

Odil Ahmedov milliy jamoa safidagi so‘nggi o‘yini – Saudiya Arabistoniga qarshi mag‘lubiyatli o‘yinda (0:3) himoyachi sifatida maydonga tushgani sabablarini aytib berdi.

- O‘shanda milliy jamoaga kelishdan oldin jarohat olgandim – qovurg‘am singandi. Shunga qaramay, Saudiya Arabistonida o‘tgan saralash bosqich turnirining dastlabki ikki o‘yinida maydonga tushdim. Uchinchi o‘yin (Saudiya Arabistoniga qarshi) oldidan bosh murabbiy Vadim Abramov oldiga kirib, «Karlenovich, bu o‘yinga tayyor emasman, jismoniy holatim bu bahsda o‘ynay olishimga yo‘l qo‘ymaydi. O‘ynasam ham 20 daqiqa yoki yarim soat jamoaga yordam bera olaman», degandim. Murabbiy «Mayli, ikkinchi bo‘lim yarim soatiga maydonga tushiraman», deb aytgach, kelishdik. Ammo Saudiyaga qarshi o‘yin kuni «Himoyada o‘ynaysan», deb qoldilar. Hayron bo‘ldim, ammo bunday paytda qarshilik qila olmaysiz.

Karlenovich murabbiylik faoliyatlari davomida bunday tajribalarga ko‘p marta qo‘l urgan, qolaversa, o‘yin kuni yigitlar shuni so‘rashdi, deyishdi. Bunday paytda yo‘q, deb bo‘lmasdi, har holda bu – milliy jamoa. Agar o‘sha paytda «Yo‘q, himoyada o‘ynamayman», desam ertaga yana kim – Odil Ahmedov aybdor bo‘lib chiqardi. Balkim, Vadim Karlenovich 2011 yilgi taktikani qo‘llamoqchi bo‘lgandirlar. Men hech qachon murabbiy qaroriga qarshi chiqmaganman. Qayerda o‘ynatsa, o‘ynaganman.

«2011 yilgi tarkibimiz eng kuchlisi edi»

O‘zbekiston milliy jamoasi sobiq yarimhimoyachisi bosh jamoamizda o‘zi to‘p surgan davridagi eng kuchli tarkibni tanladi.

- 2011 yildagi tarkibimiz juda kuchli bo‘lgan, deb hisoblayman. Milliy jamoada o‘zim to‘p surgan davrlardagi eng kuchli va to‘g‘ri tanlagan tarkib deya aynan 2011 yil Osiyo kubogiga borgan jamoani aytgan bo‘lardim. O‘shanda milliy jamoa uchun nomzod futbolchilar ham juda ko‘p bo‘lgan. Shu bois, milliy jamoamizning eng kuchli davri sifatida 2011 yilgi tarkib va murabbiylar shtabini ko‘rsataman.

«Odil Junior akademiyasi uchun oyiga 50-100 million so‘m sarflayman»

34 yoshli futbolchi suhbat davomida o‘ziga qarashli Odil Junior akademiyasi barcha iqtidorlar uchun bepul ekani, barcha xarajatlar uning cho‘ntagidan sarflanishini aytib o‘tdi.

- Odil Junior akademiyamiz uchun oyiga 50-100 million so‘m atrofida sarflayman. Akademiyadagi murabbiylar maoshi, futbolchilarning yashashi bor. Toshkentdan tashqari, Namanganda ham akademiyamiz bor. U yerdagilarning ovqatlanishi va barcha xarajatlarni ta’minlaymiz. Akademiyamiz tarbiyalanuvchilari uchun barchasi bepul.

Shuncha qilayotgan xarajatlarimizni hech bo‘lmasa bir nafar yaxshi o‘yinchini tayyorlab ham, chiqarib olish mumkin. Xudo xohlasa, bolalarni to‘g‘ri tarbiyalasak ular orasidan Jaloliddin Masharipov, Eldor Shomurodov singari iqtidorlar yetishib chiqadi, deb o‘ylayman. Maqsadimiz ham shu.

Odil orzusidagi O‘zbekiston milliy jamoasi qanday ko‘rinish olgan bo‘lardi?

O‘zbekiston sharafini 14 yil himoya qilgan Odil Ahmedov milliy jamoa tarixidagi eng kuchli o‘yinchilaridan iborat ramziy jamoasini tuzdi.

- Agar men bilan o‘ynagan futbolchilardan iborat ramziy jamoa tuzish kerak bo‘lsa Ignatiy Nesterovni darvozaga qo‘yaman. Yo‘q, milliy jamoada o‘ynagan eng yaxshi o‘yinchilardan iborat ramziy jamoa deyilsa, unda tarkib biroz o‘zgaradi.

Darvozaga Pavel Bugaloni qo‘yaman. Himoya markaziga Andrey Fyodorov va Baxtiyor Ashurmatov, o‘ng qanotga Islom Inomov, chapda Vitaliy Denisov. Maydon markaziga – Aziz Haydarov, Mirjalol Qosimov, Temur Kapadze. Hujum chizig‘iga esa Maksim Shatskix, Aleksandr Geynrix va Eldor Shomurodovni tanlagan bo‘lardim.

Bosh murabbiy? Valeriy Nepomnyashiyni qo‘ygan bo‘lardim.

Qachonlardir milliy jamoani boshqaramanmi? Yo‘q, milliy jamoada murabbiy sifatida ishlamayman, - deydi Odil suhbat yakunida.

Eslatib o‘tamiz, Odil Ahmedov 2007 yildan 2021 yilning yozigacha bosh jamoamiz safida to‘p surib, O‘zbekiston JCh-2022 uchinchi saralash bosqichiga chiqa olmaganidan so‘ng milliy jamoadagi faoliyatini yakunlagan edi. 34 yoshli yarimhimoyachi Xitoy Superligasi joriy mavsumida «Tsanchjou Mayti Layons» safida 7 o‘yinda maydonga tushgan.