Marokashga - olqishlar, Fransiyaga - final. Mbappe Messi bilan uchrashadi

JCh-2022. Yarimfinal, 14 dekabr, «Al Bayt» stadioni
Fransiya — Marokash 2:0
Gollar: Ernandes (5), Kolo-Muani (79).
Fransiya – Loris, Kunde, Varan, Konate, Ernandes, Tchuameni, Fofana, Jiru (Tyuram, 65), Grizmann, Dembele (Kolo-Muani, 79), Mbappe.
Marokash – Bunu, Hakimi, Saiss (Amalla, 21; Ezzalzuli, 78), Al Yavmiq, Dori, Mazraui (Attiyyat-alla, 46), Ziyosh, Amrabat, Unai, An-Nosiri (Hamdalla, 66), Bufal (Abuhilol, 67).
Ogohlantirish: Bufal (27).

Orzudan bir qadam

Fransiyani yarimfinalda kutganlar ko‘pchilik edi, Marokashni esa — deyarli hech kim bu bosqichga yetib keladi deb o‘ylamagandi. Ammo sovrin uchun jami to‘rt da’vogar qolganida, favorit va autsayder maqomlari yo‘qqa chiqadi. Syurpriz jamoa 1/8 finalda, omad kelganda — kuchli sakkizlikda bo‘lishi mumkin, ammo yarimfinalda emas.

Albatta, Marokashning bu jamoasi allaqachon o‘z nomini abadiylashtirib bo‘ldi. Bu futbolchilar afrikaliklar orasida birinchi bo‘lib chempionat top-4 ligiga kirdi, shu bilan birga o‘z transfer narxlarini oshirib olishdi. Yaqin kelajakda ularga yog‘li shartnomalar, uzoq istiqbolda esa — hurmat va faxrlanish tuyg‘ulari kafolatlangan.

Ha, futboldagi bo‘lishi mumkin bo‘lgan eng buyuk yutuqqa bir qadam qolganida futbolchilar kelajakni o‘ylashmaydi. Ammo marokashliklarda bugunning o‘zida jiddiy muammolar yuzaga keldi: turli jarohatlar tufayli asosiy tarkibning birdaniga besh futbolchisi — Mazraui, Saiss, Agerd, Amrabat va Ziyosh o‘yinga tushishi so‘roq ostida qoldi. Ulardan istalgan birining yo‘qligi jamoa uchun sezilarli darajada, chunki Marokash jamoasi individual tomondan emas, aynan bir butunlik va jamoaviy o‘yin yaxshi muvofiqlashtirilgani tufayli kuchli hisoblanadi.

Afrikaliklarning yangi taktikasi

O‘ynashi savol ostida bo‘lganlarning barchasi boshlang‘ich tarkib e’lon qilinganida safda edi, ular ukol bilan o‘ynashga tayyor bo‘lishgan. Ammo o‘yindan oldingi chigalyozdi mashg‘ulotlaridan keyin Agerd boshlang‘ich tarkibdan tushib qoldi, birinchi bo‘lim o‘rtalarida esa jamoa sardori Saiss almashtirildi. Ikki markaziy himoyachi ham butun turnir davomida marokashliklar mudofaasida fenomenal darajada o‘yin ko‘rsatishgandi, lekin amaldagi jahon chempionlariga qarshi hal qiluvchi bahsda yordam bera olmaydigan bo‘lishdi.

Dide Desham uchun esa barchasi ideal darajada edi. Fransuzlar ham asosiy tarkibning bir qator futbolchilariga tayana olmasdi: Upamekano va Rabio sog‘liq bilan bog‘liq muammolar tufayli zayavkadan chetda qolishdi. Ammo kadrlar bo‘yicha jiddiy yo‘qotishlarga qaramay yevropaliklar jamoasi zaxira o‘rindig‘i yetarlicha keng.

Afrika jamoasi bosh murabbiyi Valid Rikrokiy buni juda yaxshi anglagan holda «Uchranglilar»ga moslab taktika tuzdi: Marokash bu chempionatda ilk bor odatiy 4-1-4-1 sxemasidan voz kechdi va uch markaziy himoyachi bilan o‘yinni boshladi. Agerdning o‘yin arafasida jarohati ham rejaga ta’sir ko‘rsatmadi, ammo keyingi voqealar rivoji barchasini o‘zgartirib yubordi.

Teoning erta urilgan goli

Marokash va Fransiyaga yuqori pressing va startdagi faollik xos emas, shu tufayli ko‘pchilik bu o‘yinda tezkor gol urilishi kutmagandi. Ammo prognoz oqlanmadi: 5-daqiqada Marokash jarima maydonidagi tartibsizlik Teo Ernandesning goliga sababchi bo‘ldi. Barcha Kilian Mbappeni qo‘riqlashga harakat qildi, uning zarbasidan keyin to‘p chapda bo‘sh qolgan «Milan» himoyachisiga kelib tushdi va u Bunu darvozasiga gol urgan ilk raqib futbolchisi bo‘ldi — bungacha marokashliklar faqat bir marta, avtogol tufayli gol o‘tkazib yuborishgandi.

🇫🇷 Theo Hernandez's acrobatic strike helped France fly into the #FIFAWorldCup final#LetItFly with @qatarairways pic.twitter.com/iaxMHGUa0X

— FIFA World Cup (@FIFAWorldCup) December 15, 2022

Arablar jamoasi uchun bu eng yomon ssenariy edi. Ular bu chempionatda biror marta hisobda quvuvchi maqomida bo‘lishmagan, bu o‘yinda esa qarshi hujumlarni xush ko‘radigan jamoaga qarshi o‘yinda shunday vaziyatga tushishdi. Qolaversa, birinchi bo‘lim o‘rtalarida afrikaliklar jamoa sardori Saissni ham yo‘qotishdi.

Rikrokiy startdagi rejani chetga uloqtirishga majbur bo‘ldi — Saissning o‘rniga hujumkor yarimhimoyachi Amalla chiqdi, Marokash esa 5-4-1 sxemasidan 4-3-3 ko‘rinishida transformatsiya bo‘ldi. Bundan tashqari, qizil-yashillar birinchi raqam ostida harakatlanishiga to‘g‘ri keldi. Hayratlanarli statistika: 30-daqiqaga kelib afrikaliklar chorakfinalda Portugaliyaga qarshi butun o‘yin davomida bergan paslari soniga teng uzatmalarni amalga oshirib bo‘lishdi. Arablarning to‘pga egalik qilish bo‘yicha ustunligi 60 foizgacha yetdi, holbuki bunga qadar Qatarda jamoa bu borada eng yuqori ko‘rsatkichga Kanada bilan o‘yinda erishgandi - 41 foiz.

Amalga oshmay qolgan shedevr

Fransiya uchun esa barchasi ideal ko‘rinishda edi. Ular tezkor gol urishdi, raqib esa birato‘la ikki nafar asosiy himoyachisidan ayrilib, o‘zi uchun eng noqulay va noodatiy ssenariy bo‘yicha o‘ynashga majbur bo‘ldi. Desham jamoasidan faqat bir narsa - muvaffaqiyatni mustahkamlash uchun yana bir gol urib qo‘yish talab etilardi, ammo Jiru va Mbappe qulay vaziyatlarni yo‘qqa chiqardi, birinchi bo‘lim oxirida esa afrikaliklarga uyg‘onishga imkon berildi.

A tough battle but the holders came out on top 💪

📺 Watch the best bits from France's Semi-final win over Morocco on FIFA+

— FIFA World Cup (@FIFAWorldCup) December 14, 2022

Marokash kerakli vositani topdi — standart vaziyatlar. Tanaffus arafasida Ziyosh bir necha xavfli jarima zarbalari va burchak to‘plarini amalga oshirdi, ulardan biri shedevr gol olib kelishi mumkin edi: himoyachi Al-Yamiq qaychi uslubida zarba berdi, ammo to‘p ustunga tegdi.

Muanining goli

Marokashliklar himoyaviy o‘yin bilan natijaga erishish imkonsizligini tushunib turishardi, shuning uchun tanaffusdan keyin darhol hujumga o‘tishdi va ketma-ket yaxshi vaziyatlarga ega bo‘lishdi, agar sifatliroq ijrochi bo‘lganida javob goli urilgan bo‘lardi. Ammo tribunalardagi o‘n minglab arab muxlislar bu vaziyatlar yakunini xo‘rsingancha kuzatishiga to‘g‘ri keldi — ularning kumirlari hech qanaqasiga gol ura olishmasdi.

Fransuzlarni esa voqealar rivoji qoniqtirardii. Ha, amaldagi jahon chempionlari ham ikkinchi golni urishni juda istashdi, shu bilan birga hisob 1:0 ekanida ham vaqt ham ularning foydasiga ishlardi. Ularni o‘yinni boshqargan meksikalik hakam Sesar Ramosning qarorlari qoniqtirmagan bo‘lishi mumkin, u kurashlarga qo‘yib berdi va ko‘plab yaqqol follarni e’tiborsiz qoldirdi. Bu esa ko‘proq marokashliklar uchun foydali bo‘ldi, chunki ular borgan sari qo‘polroq o‘yin ko‘rsatishdi va Mbappe raqiblardan oyoqlariga zarbalar qabul qilib oldi.

O‘yindan zaxiraga qo‘shilgan Amdalla ham qulay vaziyatdan foydalana olmadi, shundan keyin esa raqibga imkon berishdan charchagan Fransiya o‘zi gol urdi. Bu vaziyatda ham barcha ishni Mbappe amalga oshirib, raqib jarima maydonida himoyachilar qurshovida turgan holda zarba berdi, to‘p yana rikoshet orqali o‘ng qanotda bo‘sh qolgan Muaniga borib tushdi — zaxiraga tushganiga bir daqiqa ham bo‘lmagan yarimhimoyachi yevropaliklar jamoasi muxlislarini asabiy yakundan qutqardi.

Marokashliklar esa hech bo‘lmaganda bitta javob goli urish uchun qo‘shimcha daqiqalarda ham oldinga tashlanishdi. Ularda intilish va xarakter kuchli edi, buning uchun ular faqat olqishlarga sazovor. Ammo harakatlarda aniqlik yetishmadi va jamoa Xorvatiyaga qarshi uchinchi o‘rin uchun o‘ynaydigan bo‘ldi, Fransiyani esa Argentinaga qarshi o‘yin kutmoqda.

Orzudagi final

Bu davrlar to‘qnashuvi. Qatardagi jahon chempionatining so‘nggi o‘yiniga shunday baho berish mumkin. Tez orada Kilian Mbappe zamonaviy futbol taxtida Lionel Messining o‘rnini egallaydi. Ammo bugungi kunning savoli — o‘sha vaqtga bu futbolchilar qanday maqomda borishadi.

Leo 17 yildan buyon o‘z orzusi sari qadam tashlamoqda. Uning «Albiseleste» safidagi debyuti 2005 yilda ro‘y bergandi. O‘sha vaqtdan buyon u ko‘p narsani boshdan kechirdi: Amerika kubogi finallaridagi mag‘lubiyatlar va g‘alaba, 2008 yilgi Olimpiadadagi g‘oliblik va Finalissime-2022, JCh-2014 finaliga chiqish. Faqat bir narsa, eng muhimi yetishmayapti. Unda butun faoliyatiga chiroyli yakun yasash uchun so‘nggi qadamni tashlash qolgan. U yana bir pog‘ona yuqoriga chiqsa kuchlilarning kuchlilari o‘rin olgan panteondan  joy oladi. Haqiqiy afsonaga aylanadi, Maradona bilan tenglashadi.

Kilian terma jamoasida Leodan 12 yil o‘tib debyut qilgan. Ammo u allaqachon jahon chempioniga aylangan. Va u kelajak afsonasi bo‘lishi aniq. Jahon chempionatidagi ikkinchi oltin forvardning bunday maqomini yanada mustahkamlaydi. U hali 24 yoshga to‘lmagan. Keyingi o‘n yillikda qaysi futbolchi gegemonlik qilishi tayin. Ammo u «ikki karra chempioni» bo‘lsa Zidandan ham o‘tadi.

Yakshanba kuni futbol muxlislari haqiqiy jangga guvoh bo‘lishadi. O‘yin falsafaslari jangiga. Xarakterlar jangiga. Asablar jangiga. Va Messining Mbappega qarshi jangiga. Bu haqiqiy superfinal bo‘ladi.