Ommaning ko‘z o‘ngidagi huquqsizlik. Bosh prokuror o‘rinbosari harakatlari javobsiz qoldiriladimi?

Vakolatlar chegarasi qayerda?

Bosh prokuror o‘rinbosari Svetlana Ortiqova sayyor qabul vaqtida, kutilmaganda fuqaro bilan janjallashib ketgani haqida xabar bergandik. Ortiqova bosh prokuror bilan uchrashish uchun kelgan ayol va uning qaynotasini rahbarining qabuliga o‘tkazishni istamagan, murojaatchilar bunga e’tiroz bildirishganda esa ularga qo‘pol munosabatda bo‘lib, ichki ishlar xodimlariga ayolni bu yerdan olib ketishni buyurgandi.

Yurisprudensiyani o‘qiganlar yaxshi bilishadi. Huquqshunoslikda eng birinchi o‘rgatiladigan masalalardan biri haq-huquqlar haddi bilan bog‘liq. Sodda qilib tushuntiradigan bo‘lsam, mening huquqlarim chegarasi sizning huquqlaringiz chegarasigacha bo‘lishi shart. Oddiy fuqaro bo‘ladimi yoki amaldor, bundan qat’i nazar, bu huquq ilmining, o‘zaro muomala-munosabatlarning oltin qoidasidir.

Bo‘kadagi voqeada Ortiqova fuqaroga sensirab muomala qilgani, aniq bir huquqbuzarlik yoki jinoyat sodir etmagani aniq bo‘lib turgan holda shu yerda jamoat xavfsizligini ta’minlab turgan ichki ishlar xodimlariga murojaatchini olib ketishni buyurgani orqali nafaqat huquqlari chegarasidan, balki unga bosh prokuror o‘rinbosari sifatida qonunlar bilan taqdim etilgan vakolatlari chegarasidan ham o‘tib ketdi.

Fuqaro provokatsiya qilgandir, ataylab mulozimni quyushqondan chiqargandir dersiz. Bo‘lsa bordir. Ammo nima bo‘lgan taqdirda ham, yuqori darajadagi mansabdor shaxs, qolaversa huquqshunos ekani unga fuqarolar bilan davlat xizmatchisi etikasiga mos ravishda muloqot qilish majburiyatini yuklaydi. Shu sabab ham uning harakatlari odamlar e’tiroziga, tanqidlariga sabab bo‘ldi.

“Bular xalq bilan muloqot qilgani kelganmi yoki o‘zining hukmini o‘tkazganimi? Qachongacha yuqori lavozimlarni asabi, miyasi charchagan qariyalar boshqarib o‘tiradi? Bu ayol bir paytlar o‘qituvchilar ko‘cha supursin deb chiqqan. Lekin ayol kishi bo‘lib ayolga qilgan muomalasi noo‘rin!” deb yozadi Guljahon ismli Facebook foydalanuvchisi.

“Bosh prokuror kimni qabul qilishi yoki qilmasligini Ortiqova hal qilar ekanmi? Undan so‘rab qabul qilar ekanmi Yo‘ldoshev? “Olib ketinglar buni” emish, Ortiqova, siz kim bo‘libsizki, militsiyalarga buyruq berasiz? Ular sizga bo‘ysunmaydi, ularning o‘z rahbarlari bor. Xolis bo‘ling, halol ishlang, ozgina adolatning ko‘chasidan o‘ting”, deya yozg‘iradi Salomat Ibragimova.

“Hokimiyatni suiiste’mol qilish bu haqiqatdan va hokimiyatni yo‘qotishdan qo‘rqishdir! Toki bu mansabdorlar xalq tomonidan saylanmas ekan, hech narsa o‘zgarmaydi, xalq oldida hisobdor bo‘lishmaydi”, deb yozadi Munira Husanboyeva.

“Ommaning ko‘z o‘ngida fuqarolar bilan shunaqa muomalada bo‘ladigan mansabdorlar ular bilan yakkama yakka qolganida kamerasiz qanaqa muomalada bo‘laverishini endi tasavvur qilavering”, deydi Ahmadjon Aslanov.

“Madaniyatsiz! Bu – nima bo‘lgan taqdirda ham davlat xodimi. O‘zini idora qilishi, yaxshi muomalada bo‘lishi shart”, deb yozadi Nodirjon Olimov.

“Istalgan normal davlatda uni darhol ishdan olishardi. Bu xalqqa nisbatan qanday muomala bo‘ldi?!” deydi Anvar Hamdamov.

Murojaatchi Sevara Ravshanova sayyor qabulda Nig‘matilla Yo‘ldoshevdan eriga nisbatan qo‘llangan qamoq ehtiyot chorasi o‘zgartirilishida amaliy yordam so‘radi. Bosh prokuror bu murojaatni shaxsan nazoratga olishi, yordam berishga harakat qilishini aytgandi.

Bosh prokuror fuqaroga bergan so‘zida turgan ko‘rinadi. Jinoyat ishlari bo‘yicha Yashnobod tuman sudi Husan Ravshanovga nisbatan ehtiyot chorasi noto‘g‘ri tanlangan deb topgan va 4 may kuni Husan Ravshanovni qamoqqa olish ehtiyot chorasi o‘zgartirilib, 1-sonli tergov hibsxonasidan ozod etilgan. Endi u sudga uyidan qatnaydi.

Qizig‘-a, murojaatchilar Svetlana Ortiqova aytganiday arizasini unga qoldirib, bosh prokuror qabuliga kirmasdan qaytib ketganda ham shu ishlar bo‘larmidi yoki ariza sayyor qabul tugashi bilan unutilarmidi?

Ortiqova xonimning ozgina huquqini talab qilgan fuqaroga o‘shqirib bergani, ichki ishlar xodimlariga “Olib ketinglar buni” deganini inobatga olsak, uning bu huquqi buzilgan shaxslarning himoyasi uchun turib berishiga ham ishonmaydi kishi.

Darvoqe, Ortiqova bilan yuz bergan keys bo‘yicha Bosh prokuratura tomonidan hech qanday reaksiya bildirilmaganini ham eslatib o‘tishimiz kerak. Davlat xizmatchisi fuqarolar bilan o‘zini bunday tutishi normal holatmi? Agar asablari dosh bermayotgan bo‘lsa, uning o‘rniga stressga chidamli yoshroq kadr qo‘yilgani maqsadga muvofiq emasmi? Jamoatchilik ham shu haqda so‘ramoqda, ammo bu savollarga javob beradigan topilmayapti.

Mikrofonda nima ayb?

Bo‘kada o‘tkazilgan sayyor qabulda ichki ishlar vaziri Po‘lat Bobojonov, rasmiy xabarga ko‘ra, 54 nafar murojaatchini qabul qilgan.

Vazirlik axborot xizmatining ma’lum qilishicha, murojaatlarning 32 tasi surishtiruv va tergov harakatlari bilan bog‘liq muammolar, 20 tasi ichki ishlar organlariga xizmatga kirish va qayta tiklanish hamda 2 tasi mahkumlarning jazoni o‘tash muassasalarini o‘zgartish bilan bog‘liq bo‘lgan.

Ta’kidlanishicha, 29 ta arizada ko‘tarilgan masala joyida yechimini topgan, 25 ta murojaatning ijrosi esa nazoratga olingan.

Vazir Bobojonov negadir sayyor qabul jarayonini yoritib borayotgan Kun.uz mikrofoni yonida turishini istamadi va mulozimlariga aytib, qurilmamizni oldirib tashladi.

Bu holat bizga 2019 yilning noyabridagi matbuot anjumanida ro‘y bergan voqeani eslatib yubordi. O‘shanda ham Ichki ishlar vazirligi mulozimlari mikrofonimizni xushlamagan edi.

“Sudni boshqa hududga o‘tkazib bering”

Oliy sud raisi Baxtiyor Islomov Bo‘kadagi sayyor qabul davomida 122 nafar fuqaroning dardini tinglagan. Idora matbuot xizmatining bildirishicha, murojaatlarning 83 tasi bo‘yicha huquqiy tushuntirish berilib, 87 ta murojaat joyida ijobiy hal etilgan.

Kun.uz bevosita guvoh bo‘lgan holatda jizzaxlik fuqarolar Islomovdan apellyatsiya sudini ko‘rib chiqishni boshqa hududdagi sudga o‘tkazishni iltimos qilishdi. Oliy sud raisi bu iltimosni qanoatlantirishga va’da berdi.

Jamshid Niyozov, jurnalist