Qoʻshimcha funksionallar
-
Tungi ko‘rinish
Olimlar miya qarishining oldini olish usullarini sanab o‘tdi
Sog‘lom turmush tarzi miya qarishiga qarshi kurashning asosiy usuli sifatida tan olingan.

Foto: Depositphotos.com / AndreyPopov
AQSh Minnesota universiteti olimlari keksa odamlarda miya salomatligini mustahkamlashning eng samarali strategiyalarini ko‘rib chiqdi. Tadqiqot The Lancet Healthy Longevity jurnalida chop etildi.
Olimlar 2002 yil 1 yanvardan 2023 yil 1 yanvarigacha PubMed ma’lumotlar bazasida chop etilgan ilmiy maqolalarni ko‘rib chiqdilar. Ular turli omillar, jumladan, gipertoniya, chekish, harakatsiz turmush tarzi va yetarlicha uyqusizlik tufayli stressning to‘planishi vaqt o‘tishi bilan miyaga zarar yetkazishini aniqladi. Ushbu stress kompensatsion tiklanish mexanizmlarini bostiradi, bu esa miyaning tiklanmas shikastlanishiga olib keladi.
Ko‘pgina tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, yetarli kognitiv zaxira — miyaning insult, jarohatlar, surunkali kasalliklar yoki yoshga bog‘liq o‘zgarishlar oqibatlarini bartaraf qilish qobiliyati miya qarishini sekinlashtirishi mumkin. Ta’lim va sog‘lom turmush tarzi kognitiv zaxirani to‘plashga yordam beradi.
Miya bilan bog‘liq kasalliklarni davolash usullari cheklangan. Shu sababli, kasallikning oldini olish eng samarali vosita bo‘lib ko‘rinmoqda. Keksa odamlar soni tez sur’atlar bilan oshib borishi bilan butun dunyoda nevrologik kasalliklar yuki ham ortib bormoqda. Olimlar fikriga ko‘ra, sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilish dasturlari zudlik bilan zarur.
Sog‘lom odatlarga misol sifatida tadqiqotchilar Amerika kardiologiya assotsiatsiyasining (AMA) Life's Simple Eight konsepsiyasini misol qilib keltirishadi: yetarli uyqu, sog‘lom ovqatlanish, jismoniy faollik, chekishni tashlash, sog‘lom vaznni saqlash, qonda lipid va shakarning me’yordagi darajasini va qon bosimini me’yorida saqlash.
Tavsiya etamiz
Jinoyat olamida bunaqasi kam uchraydi: yashirin ustaxona va g‘oyib bo‘lgan 276 ta mashina
Jamiyat | 13:40 / 16.07.2025
20 iyuldan boshlab 1-2 kunga xorijga chiqqanlar O‘zbekistonga bojsiz tovar olib kirolmaydi
Iqtisodiyot | 19:31 / 15.07.2025
Bolalarni itdek vovullatgan «defektolog»ga yangi jinoiy ish ochildi
Jamiyat | 18:06 / 15.07.2025
Etihad Airways O‘zbekistonga parvozlarni yo‘lga qo‘yadi
O‘zbekiston | 15:18 / 15.07.2025
So‘nggi yangiliklar
-
Toshkentda daraxtlarni kesishga cheklov bekor qilinishi kerak - tadbirkor Murod Nazarov
O‘zbekiston | 22:53
-
Eron prezidenti avtomobili o‘chib qolganidan keyin taksi chaqirishga majbur bo‘ldi
Jahon | 22:51
-
“Yoshartiruvchi muolaja” - vaqtinchalik taskin: teri salomatligi aslida nimaga bog‘liq?
Jamiyat | 22:33
-
Aholi tashabbuslari uchun maydon, ekologik inspektorlarning kaltaklanishi, YPX xodimining qahramonligi, Toshkentdagi UzFace tizimi – mahalliy dayjest
O‘zbekiston | 22:26
Mavzuga oid

22:33
“Yoshartiruvchi muolaja” - vaqtinchalik taskin: teri salomatligi aslida nimaga bog‘liq?

21:57
Odamlar eng tez va sekin qariydigan mamlakatlar aniqlandi

17:08 / 10.07.2025
Soch to‘kilishi, ko‘z osti qorayishi, lab yorilishi: tana tili bizni nimalardan ogohlantiradi?

15:12 / 08.07.2025