Aholini ro‘yxatlash, “Umrachi” turfirmalarga yangi talablar, ish boshlaydigan “Inson” markazlari - 1 noyabrdan nimalar o‘zgaradi?

Mustaqillikdan buyon ilk marta o‘zbekistonliklarni keng ko‘lamli ro‘yxatga olish boshlanishi kerak

Aholini ro‘yxatga olish to‘g‘risidagi qonun, prezident farmoni asosida hukumat qarori qabul qilingan bo‘lib, unga ko‘ra 2023 yil 1 — 25 noyabr kunlari O‘zbekistonda aholini ro‘yxatga olish o‘tkazilishi kerak. Hujjatda, ro‘yxatga olish boshlanishining aniq payti 2023 yil 1 noyabr soat 00:00 etib belgilangan. Ro‘yxatga olishni o‘tkazish davomiyligi — 25 kun.

Respondentlarning shaxsga doir ma’lumotlarini yig‘ishda ro‘yxatga olish sanasidan keyin sodir bo‘lgan demografik holatlar hisobga olinmaydi. 2023 yil 1 noyabrdan keyin tug‘ilgan bolalar uchun ro‘yxatga olish varag‘i shakllari va boshqa ro‘yxatga olish hujjatlari to‘ldirilmaydi, biroq ushbu sanadan keyin vafot etgan shaxslar uchun to‘ldiriladi. Bunda vafot etgan shaxs to‘g‘risidagi ma’lumotlar uning voyaga yetgan, muomala layoqatiga ega oila a’zolari yoki mahalla idorasidagi mavjud ma’lumotlar asosida to‘ldiriladi.

“Umrachi” turfirmalarning ishi qiyinlashdi

Vazirlar Mahkamasi 2023 yil 1 noyabrdan boshlab amalga kiritiladigan qarori bilan Umra tadbirlarini tashkil etuvchi turfirmalar uchun talablar kuchaytirilmoqda.

Xususan, endilikda o‘zbekistonliklarga Umra ziyorati xizmatlarini ko‘rsatish faqat mahalliy turoperator tomonidan amalga oshiriladi va quyidagi qo‘shimcha talablarni bajarishi kerak:

-         Umra tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazish xizmatlarini ko‘rsatish uchun firmada qo‘shimcha ravishda diniy (islomiy) ta’lim yo‘nalishlari bo‘yicha bir nafar mutaxassisning mavjudligi to‘g‘risidagi ma’lumot;

-         Umra xizmatiga litsenziya olish uchun 100 ming dollardan kam bo‘lmagan miqdordagi mablag‘larni Turizm qo‘mitasining Xavfsiz turizm jamg‘armasi uchun ochilgan bank rekvizitiga zaxira qiladi;

-         Umra xizmatlari davomida ziyoratchilarning guruh rahbari etib O‘zbekiston musulmonlari idorasi bilan tuziladigan shartnoma asosida uning mutaxassislarini tayinlash.

Qarorga ko‘ra, Umra xizmatlarini voyaga yetmagan fuqarolarga ko‘rsatish taqiqlanadi. Umra xizmatlari Saudiya Arabistoni podshohligidagi hamkor tashkilot o‘rtasida imzolanadigan shartnomaga muvofiq amalga oshiriladi.

Joriy yilning 1 noyabridan e’tiboran kuchga kiruvchi yangi norma talablariga javob bermagan turoperatorlarga Umra tadbirlarini tashkil etish huquqi berilmaydi.

Ijtimoiy himoya tizimida yangilik - “Inson” markazi

Tegishli hujjatga ko‘ra, Prezident huzuridagi Ijtimoiy himoya milliy agentligi 2023 yil 1 noyabrdan boshlab “Inson” ijtimoiy xizmatlar ko‘rsatish markazlarida og‘ir hayotiy vaziyatga tushgan shaxslar uchun psixologik yordam ko‘rsatish tizimi joriy etiladi.

Shuningdek, joriy yil 15 noyabrga qadar o‘zining tizimiga kiradigan tashkilotlarga tegishli binolarga ijtimoiy himoya yo‘nalishidagi nodavlat notijorat tashkilotlarini, zaruratga ko‘ra, tekin foydalanish huquqi asosida joylashtiradi.

Ekologik va yong‘inga qarshi xulosalar

“O‘zbekiston — 2030» strategiyasining suv resurslarini tejash va atrof-muhitni muhofaza qilish yo‘nalishi doirasida 2023 yil 1 noyabrdan ijobiy ekologik ekspertiza xulosasini olmagan obektlarga nisbatan moliyalashtirish, kreditlash va boshqa moliya operatsiyalarini to‘xtatib turish mexanizmi joriy etiladi.

Shuningdek, ekologik huquqbuzarlik sodir etganlarga nisbatan zararni qoplash bilan bir qatorda, zarar yetkazilgan tabiat obektini tiklash va uning muayyan muddat davomida muhofaza qilinishini ta’minlash majburiyati yuklanadi.

Yong‘inlarni oldini olishga doir hukumat qarori bilan 2023 yil 1 noyabrdan davlat yong‘in nazorati organlarining ijobiy xulosasini olmasdan, qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallanmagan yer uchastkalarini auksionga chiqarish, qurilish obektlari loyiha-smeta hujjatlarini kelishish hamda qurilish-montaj ishlari tugallangan obektlardan foydalanish uchun ruxsatnoma berish taqiqlanadi. Bunda:

-         davlat yong‘in nazorati organlari tomonidan xulosa berish muddati yetti kun etib belgilanadi;

-         davlat yong‘in nazorati organlariga loyiha-smeta hujjatlarini kelishish uchun mazkur hujjatlarning barcha qismlari taqdim etiladi;

-         davlat yong‘in nazorati organlari qurilish obektlarida qurilish-montaj ishlarini amalga oshirish jarayonida shaharsozlik normalari va qoidalarining yong‘in xavfsizligi talablariga rioya etilishini nazorat qiladi;

-         aholi gavjum bo‘ladigan obektlarda qonunchilikka muvofiq yong‘in xavfsizligi talablariga rioya etilishi ustidan majburiy tartibda idoraviy yong‘in nazorati o‘rnatiladi.

Keng polosali internet, kadrlar va boshqalar

Tegishli hujjat bilan Raqamli texnologiyalar vazirligi 2023 yil 1 noyabrdan boshlab “oxirgi milya” tamoyili asosida tadbirkorlik sub’yektlari bilan hamkorlikda aholi xonadonlariga keng polosali Internet tarmoqlarini olib borishga qaratilgan hamkorlik dasturini amalga oshiradi.

Shuningdek, 2024 yil yakuniga qadar magistral telekommunikatsiya tarmog‘i va aholi yashash maskanlarida qo‘shimcha 50 ming kilometr optik tolali aloqa liniyalari qurilishi kerak.

Prezidentning tegishli qarori bilan 2023 yil 1 noyabrdan 2026 yil 1 yanvarga qadar tuganaklar, piyozboshlar, tuganaksimon ildizlar, tuganak piyozlar, ildizpoya, jumladan vegetativ tinim holatidagi, vegetatsiya yoki gullash davridagi sertarmoqlari, boshqa tirik o‘simliklar qalamchalar va parxishi importida bojxona bojining nol stavkasi qo‘llanadi.

Tegishli hukumat qarori bilan 2023 yil 1 noyabrdan respublika va mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlarida inson resurslarini boshqarishga oid barcha ma’lumotlar va hujjatlar elektron platformada shakllantiriladi va yuritiladi. Harbiylashtirilgan tuzilmalar va huquqni muhofaza qiluvchi organlar bundan mustasno.

Davlat organlari elektron platformani joriy qilish va yuritish bo‘yicha sarf-xarajatlarni o‘zlarining budjetdan tashqari mablag‘lari va boshqa manbalar hisobidan amalga oshiradi.