2 fevralga o‘tar kechasi Qirg‘iziston poytaxti Bishkekdagi yagona issiqlik va energiya stansiyasida portlash sodir bo‘ldi. Bu stansiya poytaxtliklarga issiq suv va elektr energiyasi yetkazib bergan. Natijada Qirg‘iziston poytaxtida issiqlik va elektr energiyasi bilan bog‘liq muammolar yuzaga keldi. Prezident Sadir Japarov avariya oqibatlarini tezda bartaraf etish bo‘yicha ko‘rsatma bergan.
Tarmoqda portlash aks etgan videolar tarqalgan. Ularda portlash juda kuchli bo‘lganini ko‘rish mumkin. Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, avariya sabab Bishkek janubidagi 60 mingta kvartira tun bo‘yi issiq suv va elektr energiyasisiz qolgan yoki issiqlik yetkazib berish pasaytirilgan.
Qirg‘iziston FVV vaziri Boobek Ajikeyev portlash diversiya oqibatida ro‘y bergan bo‘lishi mumkinligini istisno etmagan. U portlashdan avval chaqnash ovozi ham eshitilganini aytgan. Ammo texnogen avariya oqibatida ham shunday ovoz chiqishi mumkin.
Hodisa oqibatida 5 kishi jarohat olgan. IESning ikki ishchisi 80 foizgacha kuyish jarohati bilan shifoxonaga yotqizilgan, ularning ahvoli juda og‘ir. Avariyadan keyin Qirg‘iziston bosh vaziri Oqilbek Japarov Olmaotaga ishchi tashrifini muddatidan avval yakunlab, Bishkekka qaytgan.
Rossiya bosh vaziri Mixail Mishustin mamlakat Bishkekdagi avariya oqibatlarini bartaraf etish uchun Qirg‘izistonga yordam berishga tayyorligini bildirgan.
Darslar to‘xtatildi
Mahalliy vaqt bilan soat 07:00 da Bishkekdagi barcha maktablar va bolalar ushbu muassasalarda issiqlik tizimi ishlamagani sababli 5 fevralgacha onlayn ta’lim shakliga o‘tkazilgani e’lon qilindi. Mamlakat sog‘liqni saqlash vazirligi Bishkek kasalxonalarida rejalashtirilgan barcha jarrohlik amaliyotlarini bekor qilganini aytgan. Avariyadan ko‘p o‘tmay kasalxonalarga issiqlik ta’minoti qayta ulangan, lekin ularda faqat favqulodda bemorlarni qabul qilish belgilangan.
Yong‘in kattaligidan qirg‘izistonlik o‘t o‘chiruvchilar alangani bartaraf etish uchun ikki soat harakat qilgan.
Havo – 9 darajaga tushadi
1 millionga yaqin odam yashaydigan Bishkekda avariya sodir bo‘lgan tunda qor yog‘gan va havo harorati –7 darajagacha tushgan. 2 fevral kuni esa havo harorati –9 darajagacha tushishi kutilmoqda. Hafta oxirigacha sovuq harorat kuzatilishi vaziyatni jiddiylashtirmoqda. Mutasaddilar avariya oqibatlari to‘liq bartaraf etilishi uchun kamida 2-3 kun, tizim odatiy rejimga qaytishi uchun esa bir haftagacha vaqt talab qilinishini aytgan. Hozir Bishkekning katta qismida issiqlik ta’minoti uzilgan.
Ertalab stansiyadagi ikkita qozon ishga tushgani, kechga borib yana to‘rtta qozon faoliyati tiklanishi aytilgandi. Issiqlik uzatish darajasi 50 darajagacha oshirilgan. Batareyalardagi harorat pasaygani sabab tarmoq yuklamaga bardosh bera olishi uchun elektr energiyasi ishlab chiqarish hajmi oshirilgan.
Dekabrda ta’mirlangan qozonxona
Qirg‘iziston Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi raisi Qamchibek Tashiyev portlashga diversiya sabab bo‘lgani variantini o‘rganish bo‘yicha ko‘rsatma bergan. Qirg‘iziston energetika vaziri o‘rinbosari Nasipbek Karimovning so‘zlariga ko‘ra, avariya sodir bo‘lgani aytilgan qozonxona dekabr oyida ta’mirlangan va 31 dekabr kuni ishga tushirilgan. Qozonxona 1970-yillarda foydalanishga topshirilgandi.
Kun yarmida prezident Sadir Japarov avariya sodir bo‘lgan stansiyaga borib, vaziyat bilan tanishdi. Japarov voqea joyida jurnalistlar savollariga javob berdi va Bishkek issiqlik va elektr stansiyasi to‘liq modernizatsiya qilinishini aytdi. «Bunga katta pul kerak, lekin boshqa iloj yo‘q», degan prezident. Uning so‘zlariga ko‘ra, stansiya 1961 yilda foydalanishga topshirilgan.
Bishkekliklarga issiqlik energiyasi uchun amalga oshirilgan to‘lovlar avariyani hisobga olgan holda amalga oshirilishi aytildi. Shuningdek, mamlakat antimonopoliya xizmati isitgichlar, ko‘mir kabi isitish mahsulotlari narxi oshirilishiga yo‘l qo‘yilmasligi haqida bayonot berdi. Mahalliy hukumat topshirig‘i bilan Bishkekdagi 500 dan ortiq yolg‘iz yashaydigan qariyalar holidan xabar olinib, tegishli yordam berilgan. Issiqlik ta’minotidan uzilmagan bishkekliklardan esa issiq suvni tejash so‘ralgan.
Elektron to‘xtatgichlar («predoxranitel») qozonxonani saqlab qolgan
Kechga borib portlash haqida aniqroq tafsilotlar paydo bo‘ldi. FVV vaziri Ajikeyevga ko‘ra dastlabki ma’lumotlarda aytilganidek, stansiyadagi 14-qozonxona portlamagan. «Biz qozonxona portlagan deb o‘ylagandik, lekin ularning barchasi butun turibdi. Bizdagi ma’lumotlarga ko‘ra, elektron to‘xtatgichlar («predoxranitel») ishlab, qozonxonalarni saqlab qolgan. Ularning hammasi toza, yoriq yoki parchalanish kuzatilmagan», degan vazir.
Ajikeyevga ko‘ra, portlash sababi gaz yoki ko‘mir changi yig‘ilishi bo‘lishi mumkin. Katta ehtimol portlash aynan shaxtalardan birida sodir bo‘lgan.
Hozirda issiqlik va elektr stansiyasidagi qozonxonalarda yana bug‘ chiqa boshlagan. Bu stansiya faoliyati tiklanganidan dalolat bo‘lishi mumkin. Rasmiy ma’lumotga ko‘ra, ayni damda 4 ta qozonxona ishlab, yana ikkita qozonxona ishga tushirilishi kutilmoqda. Stansiyadan chiqayotgan issiqlik +44 darajagacha ko‘tarilgan. Qirg‘iziston energetika vazirligi Mahalliy vaqt bilan soat 22:00 ga borib issiqlik uzatish tiklanishini xabar qilgan.
