Qoʻshimcha funksionallar
-
Tungi ko‘rinish
“Soxta cho‘ntaklar”: moda, tarixi va ayollar qulayligi
Ayollar kiyimidagi cho‘ntaklar ko‘pincha shunchaki dekorativ element sifatida qoladi: telefon yoki hamyon sig‘maydi, hatto qo‘lni ham solib bo‘lmaydi. “Cho‘ntak bo‘lsin, lekin ishlatilmasin” degan modaga aylangan bu holat nafaqat dizaynerlik quvvati, balki tarixiy, ijtimoiy va iqtisodiy jarayonlar natijasidir.
| Cho‘ntaklar tarixiga nuqtai nazar 17-18 asrlarda ayollar bog‘langan cho‘ntaklar (tie‑on pockets) ishlatishgan. Ular libos ostiga bog‘lanib, belga yoki qo‘ltiqqa osilgan bo‘lgan. Ushbu cho‘ntaklarga ayollar kunlik buyumlarini (kalit, pul, ehtiyot qismlar) solib yurishgan. 18 asr oxiri va 19 asr boshlarida moda liboslari torayib, qomat shakllari o‘zgarib borgach, qomat bilan ishlash (slim silhouette) tarafdorlari ortdi. Shu sababli cho‘ntaklar olib yurish qiyinlashdi, bog‘langan cho‘ntaklar yo‘qoldi yoki tashqaridan ko‘rinmaydigan shakldan chiqa boshladi. |
1790 yillarda “reticule” deb atalgan, qo‘lga osiladigan xaltachalar paydo bo‘ldi. Ayollar o‘z buyumlarini libos ostidagi cho‘ntaksiz holatlarda ushbu xalta orqali olib yurishlari kerak bo‘ldi.
20-asrda ayollarning ishchi rolga kirishi, feminist harakatlar cho‘ntak talabini kuchaytirdi. Masalan, Coco Chanel kabi dizaynerlar kiyimlarni nafaqat nafis, balki qulay qilishga intilgan, cho‘ntakli kurtkalar va kostyumlar yaratgan.
Dizaynerlar nima deydi?
Cho‘ntaklar faol ishlatilmasa ham, ular moda va brend tarafidan muhim. Masalan, Silhouette va chiroy uchun. Tor kiyim, slim proflar, qomatga yopishuvchi liboslar cho‘ntakli bo‘lmasa, shakli chiroyliroq ko‘rinadi. Libosning ayrim qismlarida bukilmalar qomatning kamchiliklarini yopadi. Shu sabab “soxta cho‘ntak” yoki kichik, chiroyga mos cho‘ntaklar tanlanadi.
Cho‘ntaklar faol ishlatilmasa ham, ular moda va brend tarafidan muhim. Masalan, Silhouette va chiroy uchun. Tor kiyim, slim proflar, qomatga yopishuvchi liboslar cho‘ntakli bo‘lmasa, shakli chiroyliroq ko‘rinadi. Libosning ayrim qismlarida bukilmalar qomatning kamchiliklarini yopadi. Shu sabab “soxta cho‘ntak” yoki kichik, chiroyga mos cho‘ntaklar tanlanadi.
Cho‘ntaksiz libos - kamroq material, kamroq tikuvchilik xizmati, arzonroq ishlab chiqarish demak. Ko‘plab kiyim narxi va brend identifikatori chiroyga bog‘liq bo‘lgani uchun dekorativ elementlar yetarli, lekin qulaylik ikkinchi o‘rinda bo‘ladi.
Ayollar kiyimidagi naqshlar, dizaynning nafisligi, dekoratsion elementlar ko‘proq qadrlanadi deb hisoblangan. Kiyimda qulaylik emas, balki go‘zallik, estetik ko‘rinish, zamonaviylik kabi jihatlar ko‘proq urg‘u olgan.
Shuningdek, “sumka bilan yurish” qadriyatlari ham shakllangan - ayol uchun sumka olib yurish odatiy holga aylangan.
Bugungi kunda soxta yoki ishlatilmaydigan cho‘ntak tendensiyalari tanqid ostida qolmoqda va ba’zi brendlar ham pragmatik elementlarga qayta e’tibor bera boshladi:
Bugungi kunda soxta yoki ishlatilmaydigan cho‘ntak tendensiyalari tanqid ostida qolmoqda va ba’zi brendlar ham pragmatik elementlarga qayta e’tibor bera boshladi:
Ba’zi dizaynerlar keng, chuqur cho‘ntaklarni kiyimga qo‘shmoqda - ayniqsa palto, kurtka, sport liboslari va ko‘ylaklar va shimlarda.
Foydalanuvchilarning ovozi va ijtimoiy tarmoqlarda “ditch the fake pocket” kabi harakatlar moda sanoatini qulaylik va quloqlik tarafida harakatlantirmoqda.
Surat arxivlari va muzeylarda tarixiy kiyimlar ko‘rgazmalari orqali ayollar cho‘ntaklarining aslida qulay bo‘lgan paytlari esga olinmoqda, moda dizaynerlari ham ushbu tarixiy namunalarni ilhom manbai sifatida qo‘llamoqda.
Foydalanuvchilarning ovozi va ijtimoiy tarmoqlarda “ditch the fake pocket” kabi harakatlar moda sanoatini qulaylik va quloqlik tarafida harakatlantirmoqda.
Surat arxivlari va muzeylarda tarixiy kiyimlar ko‘rgazmalari orqali ayollar cho‘ntaklarining aslida qulay bo‘lgan paytlari esga olinmoqda, moda dizaynerlari ham ushbu tarixiy namunalarni ilhom manbai sifatida qo‘llamoqda.
Cho‘ntaklar bilan bog‘liq qiziq ma’lumotlar:
Yaqinda o‘tkazilgan tadqiqotlar, ayollarga mo‘ljallangan shimlarda cho‘ntaklar erkaklarnikidan ancha kichik ekanini ko‘rsatdi:
“The Pudding” nomli tashkilot 80 juft jins shimining old cho‘ntaklarini o‘lchab chiqdi va aniqlanishicha, ayollar jinslaridagi cho‘ntaklar 48 % qisqaroq va 6.5 % torroq ekan.
Shuningdek, ayollar cho‘ntaklarining aksariyatida iPhone X yoki Samsung Galaxy kabi zamonaviy telefonlar sig‘maydi.
Ba’zi cho‘ntaklar tashqaridan ko‘rinadi, lekin ichida hech qanday joy yo‘q - ya’ni “soxta cho‘ntak” bo‘ladi.
Yaqinda o‘tkazilgan tadqiqotlar, ayollarga mo‘ljallangan shimlarda cho‘ntaklar erkaklarnikidan ancha kichik ekanini ko‘rsatdi:
“The Pudding” nomli tashkilot 80 juft jins shimining old cho‘ntaklarini o‘lchab chiqdi va aniqlanishicha, ayollar jinslaridagi cho‘ntaklar 48 % qisqaroq va 6.5 % torroq ekan.
Shuningdek, ayollar cho‘ntaklarining aksariyatida iPhone X yoki Samsung Galaxy kabi zamonaviy telefonlar sig‘maydi.
Ba’zi cho‘ntaklar tashqaridan ko‘rinadi, lekin ichida hech qanday joy yo‘q - ya’ni “soxta cho‘ntak” bo‘ladi.