Xitoy raqamli yuanni xalqaro maydonga olib chiqmoqda – bu orqali dollarga qaramlikni kamaytirmoqchi

Xitoy o‘zining raqamli yuani (e-CNY)dan transchegaraviy to‘lovlar va xorijiy bozorlarda foydalanishni rag‘batlantirish choralarini kuchaytirmoqda. Bu AQSh dollarining hukmronlik qilayotgan global moliyaviy tizimini qayta shakllantirish yo‘lidagi urinishlar fonida, barqaror tangalarga (steyblkoin) bo‘lgan jahon miqyosidagi qiziqish kuchayayotgan bir paytda taklif etilayotgan muqobil yechim sifatida ko‘rilmoqda.

Payshanba kuni Shanxayda Xitoyning raqamli yuan bo‘yicha xalqaro operatsiyalar markazi ochildi. Bu haqda Reuters xabar bermoqda.

Xitoy Xalq banki uchta yangi platformani taqdim etdi, ular raqamli yuanning xalqaro miqyosda qo‘llanishini jadallashtirishga qaratilgan.

Uch platformaning biri — markaziy bank tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan raqamli valutadan xalqaro operatsiyalar samaradorligini oshirish maqsadida foydalanishni yo‘lga qo‘yuvchi transchegaraviy to‘lov tizimi.

Ikkinchisi — blokcheyn asosidagi xizmat platformasi bo‘lib, unda zanjir ichida to‘lovlarni amalga oshirish, shuningdek, standartlashtirilgan kross-zanjir ma’lumot uzatishni yo‘lga qo‘yish imkoniyati mavjud. Uchinchi platforma esa mavjud moliyaviy infratuzilmani blokcheynga olib chiqish uchun tayyor raqamli aktiv xizmatlarini taqdim etadi.

Xitoy raqamli valuta joriy etgan ilk yirik iqtisodiyot bo‘ldi. 2019 yilda ayrim shaharlarda sinov tariqasida yo‘lga qo‘yilgan raqamli yuan asosan kundalik mayda to‘lovlarda — chakana savdo, davlat to‘lovlari, ish haqi o‘tkazmalari va jamoat transporti xarajatlarida ishlatilmoqda.

Biroq AQSh bilan savdo va texnologiyalar borasidagi keskinlik ortib borayotgan bir paytda, Xitoy xorijda yuan va raqamli yuan qabul qilinishini jadallashtirishga, Shanxayni global moliya markaziga aylantirishga hamda dollar markazlashgan moliyaviy tizimiga qaramlikni kamaytirishga intilmoqda.

Iyul oyida AQSh prezidenti Donald Tramp tartibga solingan AQSh banklariga AQSh dollari bilan ta’minlangan steyblkoin chiqarishga ruxsat beruvchi qonunni imzoladi. Kuzatuvchilarga ko‘ra, bu qaror dollar ustunligini raqamli moliya sohasida ham mustahkamlashi mumkin.

Pekin esa kriptovalutalarga va ularning xavflariga ehtiyotkorlik bilan yondashgan bo‘lsa-da, blokcheyn texnologiyasini izchilligi va shaffofligi uchun qabul qilib, uni e-CNY joriy etilishida qo‘llayapti.

Xitoy Xalq banki allaqachon Gonkong, Tailand, BAA va Saudiya Arabistoni markaziy banklari bilan raqamli valutalar bo‘yicha transchegaraviy to‘lov platformasi ustida hamkorlikni boshlagan.

Xitoy Kiberxavfsizlik boshqarmasi 13 sentabrda e’lon qilgan bayonotida ko‘proq moliyaviy institutlarni raqamli yuandan xalqaro to‘lovlarda foydalanish imkoniyatlarini o‘rganishga chaqirdi.

 “Shanxayda markaz ochilishi nafaqat transchegaraviy to‘lovlarni yengillashtiradi, balki Shanxayning xalqaro moliyaviy markaz sifatidagi asosiy vazifalariga hamohangdir. Kelgusida Xitoy Xalq banki markaz faoliyatini izchil rivojlantirib, tashqi savdo, investitsiya va moliyalashtirishni qo‘llab-quvvatlashda mustahkam asos yaratadi”, - dedi Lu Ley.

Avvalroq Qozog‘iston o‘zining milliy valutaga bog‘langan ilk steyblkoin loyihasini ishga tushirgani ma’lum qilingandi.