«Men seni himoya qilaman» – Tramp va Mamdani uchrashuvi maqtovlarga boy va juda iliq o‘tdi

21 noyabr kuni AQSh prezidenti Donald Tramp Oq Uyda Nyu York shahrining yangi saylangan meri Zohran Mamdanini kutilmagan tarzda iliq va do‘stona qabul qildi. Xususan, prezident Donald Tramp bu yil Oval ofisda bir nechta dramatik qarama-qarshiliklarga sabab bo‘lgan edi. Shunda kelib chiqib, ko‘pchilik bu uchrashuvdan ham «portlaydigan voqealar» kutgandi. Ammo ularning ikkisi ham jurnalistlar oldida kutilmagan darajada sokin va samimiy chiqishlar qilib, ochiq qarama-qarshilikka bormadi.

Tramp ilgari Mamdanini «kommunist telba» va «mutlaq es-hushdan ayrilgan odam» deb atagan bo‘lsada, Mamdani esa Tramp ma’muriyatini «avtoritar» deb ta’riflagandi.

Ikki yetakchi taxminan 45 daqiqa uchrashishdi. Mamdani Oq uy G‘arbiy bo‘limi bo‘ylab ekskursiya ham qildi. Bu ekskursiya Kabinet xonasiga tashrifni o‘z ichiga oldi, u yerda Tramp ikkisi Franklin Ruzvelt portreti qarshisida suratga tushdi.

Prezident maslahatchilari aytishicha, Tramp uchrashuv muvaffaqiyatli bo‘lishiga qat’iy bel bog‘lagan, so‘nggi ikki kun ichida u haqida shaxsiy suhbatlarda maqtov bilan gapirgan.

Associated Press nashrining yozishicha, uchrashuv ikkala siyosatchi uchun ham imkoniyatlar yaratdi. Xususan, Mamdani AQShning «eng qudratli» shaxsi bilan yuzma-yuz suhbatlashish imkoniyatiga ega bo‘ldi. Tramp uchun esa «yashash xarajatlari bo‘yicha saylovchilar xavotirlariga javob berish zarurati oshayotgan» vaqtda arzonlashtirish masalasida chiqish qilish imkoniyati yaraldi.

Ular nimalarni gaplashdi?

Mamdani va Tramp uy-joy arzonligi, oziq-ovqat va kommunal xizmatlar narxi haqida gaplashishganini aytishdi. Mamdani saylovlarda inflatsiyadan kelib chiqqan norozilik kayfiyatini o‘z g‘alabasiga aylantirgandi.

«Uning ayrim g‘oyalari meniki bilan bir xil,» dedi prezident Mamdanining inflatsiya borasidagi qarashlari haqida.

U ayrim paytlarda hatto Mamdanini himoya qilayotgandek ko‘rindi: bir necha savollarda uning o‘rniga aralashdi. Masalan, jurnalistlar Mamdaniga prezidentni avval «avtoritar» deb ataganini aniqlashtirishni so‘raganida, Tramp: «Meni bundan ham battarroq deb atashgan. Shuning uchun bu unchalik ham og‘ir emas», dedi.

Jurnalist Mamdaniga «hali ham Trampni fashist deb hisoblaysizmi?» deb savol berganda, u javob berishga ulgurmay, Tramp o‘rtaga qo‘shildi: «Hechqisi yo‘q, shunchaki 'ha' deb qo‘ya qol. Maylimi? Tushuntirishdan osonroq. Men e’tiroz qilmayman», dedi Tramp.

Yana bir jurnalist Mamdani nima uchun kamroq yoqilg‘i sarflaydigan transport o‘rniga samolyotda Vashingtonga kelganini so‘raganida, Tramp yana aralashdi. «Agar u uchgan bo‘lsa, bu ancha tezroqku. Bu [Nyu Yorkdan Vashingtongacha – Tahr.] juda uzun yo‘l. Men seni himoya qilaman», dedi Tramp.

Yanvarda lavozimga kirishadigan Mamdani Nyu Yorkni yanada arzonroq qilish yo‘llarini muhokama qilish uchun Tramp bilan uchrashuvni o‘zi so‘raganini aytdi. Tramp unga yordam berishni xohlayotganini aytdi. Tramp avvalroq, shaharga qo‘shimcha yordamni kesish fikridan qaytganini bildirdi. «Bunday bo‘lishini istamaymiz. Menimcha, bunday bo‘lmaydi ham,» dedi u.

Tramp hatto Mamdanining ko‘proq uy-joy qurish haqidagi siyosatini ma’qullagandek bo‘ldi. «Bu odamlarni hayratda qoldiradi, lekin men ham xuddi shuni ko‘rishni istayman. Ba’zi g‘oyalari meniki bilan bir xil. U qanchalik yaxshi ishlasa, men shunchalik xursand bo‘laman», dedi Tramp.

Reutersʼning yozishicha, Tramp – Nyu Yorkning birinchi musulmon meri bo‘ladigan Mamdanini unga qarshi aytilgan ayrim islomofob haqoratlardan ham himoya qildi. Bir jurnalist Trampdan yonida «jihodchi» turibdimi, deb so‘radi. «Yo‘q, unday emas,» dedi Tramp Mamdani unga qarab turgan paytda. «Men bilan juda ratsional inson uchrashdi. Men bilan Nyu Yorkning yana buyuk bo‘lishini chin dildan istaydigan inson uchrashdi», dedi Tramp.

Bir jurnalist Trampdan Mamdani boshqaradigan shahar boshiga qaytib kelishni o‘ylayaptimi, deb so‘radi. «Ha, albatta,» dedi Tramp. «Ayniqsa, bu uchrashuvdan keyin.»

Eski «raqiblar»

Bu yil Nyu Yorkdagi merlik poygasiga Tramp ko‘p marta ta’sir qilishga urindi. U saylov arafasida u mustaqil nomzod, sobiq demokrat gubernator Endryu Kuomoni qo‘llab-quvvatladi. Agar Mamdani g‘olib bo‘lsa, shaharning «muvaffaqiyatga, hatto omon qolishga ham nol imkoniyat» borligini aytdi.

U hatto Ugandada tug‘ilgan, bir necha yil oldin AQSh fuqaroligini olgan Mamdanining fuqaroligini shubha ostiga oldi. Uni hibsga olishi mumkinligi haqida ham aytgandi.

Mamdani esa Tramp qo‘llagan nomzodni prezidentning «qo‘g‘irchog‘i» deb atagan. «Donald Trampga qarshi tura oladigan va haqiqatan natija bera oladigan mer» bo‘lishga va’da berdi. U hatto bir debat davomida «Men Donald Trampning eng dahshatli tushiman. Chunki men progressiv, musulmon muhojirman va o‘zim ishonadigan qadriyatlar uchun kurashaman» degan edi.

Shunga qaramay, bir-biri bilan ilk bor ko‘rishganidan kamida bir soat o‘tmay, Tramp matbuotning keskin savollaridan Mamdanini himoya qilishga bir necha bor shoshildi. «Ularning o‘zaro aytgan «achchiqroq» haqoratlari haqida eslatilganida, ikkovlari kulib yubordi».

New York Times'ning yozishicha, Trampning Mamdaniga bo‘lgan iliqligi qisqa muddatli bo‘lishi mumkin. Ayniqsa Mamdaniyga hujum qilish – prezident va uning partiyasi uchun siyosiy foydali bo‘lib qolsa.