Nogironligi bo‘lgan shaxslarning davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanish tizimi tubdan takomillashtiriladi

O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi Prezidentning nogironligi bo‘lgan shaxslarning davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanish tizimini tubdan takomillashtirish to‘g‘risidagi farmoni loyihasini taqdim etdi.

O‘zbekiston Prezidentining 2017 yil 1 avgustdagi 5006-raqamli farmoniga muvofiq tashkil etilgan nogironlarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash tizimini tubdan takomillashtirishga qaratilgan takliflarni tayyorlash komissiyasi (bundan keyin Komissiya deya yuritiladi) tomonidan nogironlarni erta bosqichda aniqlash va uning oldini olish, nogironlikka yo‘liqqan shaxslarni qo‘llab-quvvatlash sohasidagi vaziyatlarni har tomonlama o‘rganilib, chuqur tahlil qilindi.

O‘tkazilgan kompleks tahlillar, xalq bilan ochiq va to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqot natijalari o‘z yechimini kutayotgan qator tizimli kamchiliklar va muammolarni aniqlashga yordam berdi.

Takliflarni samarali amalga oshirish, shuningdek 2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasining besh ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi bilan belgilangan vazifalarga muvofiq:

1. Keng jamoatchilik va xalq bilan muloqot natijalari va manfaatdor vazirlik va idoralarning fikrlarini inobatga olgan holda, quyidagi takliflarni qabul qilish:

• "Nogiron" so‘zining o‘rniga "nogironligi bo‘lgan shaxs" atamasini qo‘llash;
• O‘zbekiston Respublikasining "Nogironligi bo‘lgan shaxslar huquqlarini ijtimoiy himoya qilish to‘g‘risida"gi qonuni asosida "Nogironligi bo‘lgan shaxslar huquqlari to‘g‘risida"gi qonun loyihasini ishlab chiqish;
• O‘zbekiston Respublikasi tomonidan BMTning nogironlar huquqlari to‘g‘risidagi konvensiyasini ratifikatsiya qilish masalasini ishlab chiqish.

2. O‘zbekiston Respublikasida 3 dekabrni - Nogironligi bo‘lgan shaxslarni qo‘llab-quvvatlash kuni deb e'lon qilish.

3. Nogiron shaxslarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash tizimini takomillashtirishning asosiy yo‘nalishlari deb quyidagilar hisoblansin:

• nogironlik belgisi bo‘yicha kamsitishga yo‘l qo‘ymaslik, nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini amalga oshirish uchun teng sharoitlar bilan ta'minlash va ularni buzganlik uchun javobgarlikning muqarrarligi;
• nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlarini ta'minlashda xalqaro maydonda tan olingan normalar va standartlarni milliy qonunchilikda joriy qilish;
• tibbiy-mehnat ekspertizasi va nogironlikni aniqlashda shaffof, zamonaviy uslub va mezonlarni joriy qilish, nogiron shaxslarga tibbiy va ijtimoiy yordam ko‘rsatish darajasi va sifatini oshirish, shu jumladan zamonaviy diagnostika va davolash usullaridan foydalangan holda yuqori texnologiyali ixtisoslashtirilgan tibbiy yordam olish imkoniyatlarini kengaytirish;
• nogironligi bo‘lgan shaxslarni o‘z vaqtida ro‘yxatdan o‘tkazishning samarali mexanizmini yaratish, shuningdek nogironlik belgilari paydo bo‘lgan vaqtdan boshlab qo‘llab-quvvatlovchi yagona integratsiyalashgan tizimni joriy etish, shu jumladan, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish imkoniyati cheklangan shaxslarning ijtimoiy ahvolini samarali nazorat qilishni va o‘z vaqtida zarur tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatishni ta'minlash;
• tibbiy yordam ko‘rsatish darajasi va sifatini oshirish, kasalliklarni erta bosqichida aniqlash uchun profilaktika tekshiruvlarining samaradorligini oshirish va tug‘ma anomaliyalar hamda irsiy kasalliklarning sabablarini erta aniqlash va ularning oldini olishni ta'minlovchi profilaktika choralarini kengaytirish;
• nogironligi bo‘lgan shaxslarni maqsadli ijtimoiy himoya qilishni kuchaytirish, uy-joy va boshqa turmush sharoitlarini yaxshilashga qaratilgan moddiy yordam ko‘lamini kengaytirish, nogironligi bo‘lgan shaxslarni sifatli yordam va texnik vositalari bilan ta'minlash darajasini oshirish, ularni tibbiy va ijtimoiy reabilitatsiya qilish bo‘yicha tadbirlarni amalga oshirish;
• nogironligi bo‘lgan shaxslarning oila, jamiyat va davlat bilan munosabatlarini mustahkamlash, qulay muhitda bo‘lishi, yo‘lovchi transporti, ijtimoiy va boshqa infratuzilmalar obektlaridan cheklovlarsiz foydalanishlari uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish;
• nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun ta'lim va bandlik tizimini takomillashtirish, ularning jamiyat ijtimoiy va iqtisodiy hayotida faol ishtirok etishini ta'minlash;
• vakolatli davlat organlari faoliyatining ochiqligi va oshkoraligini ta'minlash, nogironlik holatini aniqlash va ularga tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish tartibini soddalashtirish, tibbiy-ijtimoiy xizmatlarni taqdim etishda ijtimoiy-xususiy va ijtimoiy hamkorlikni rivojlantirish va nogironligi bo‘lgan shaxslarni ijtimoiy jihatdan sog‘lomlashtirish;
• tibbiy-ijtimoiy muassasalarning moddiy-texnika bazasini mustahkamlash, "Muruvvat" va "Saxovat" internet-uylarida tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish tizimini rivojlantirish;
• protez-ortopediya mahsulotlari va reabilitatsiya texnik vositalarini ishlab chiqaruvchi korxonalarni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilash, jumladan, xorijiy investitsiyalarni jalb qilish, ularni tayyorlashning zamonaviy standartlarini joriy etish;
• zamonaviy tibbiyotning ilg‘or yutuqlari, asosiy kasalliklar diagnostikasi va davolashning sifat standartlari, reabilitatsiya va sog‘lomlashtirish tadbirlarini takomillashtirish, sog‘lom va faol turmush madaniyatini targ‘ib qilish asosida yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlash tizimini takomillashtirish;
• nogironligi bo‘lgan shaxslarni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash sohasida ilmiy tadqiqotlarni, shu jumladan nogironlikning samarali mezonlaridan foydalanishga qaratilgan tadqiqotlarni jadallashtirish.

4. Ilovaga muvofiq nogironligi bo‘lgan shaxslarga yordam berish tizimini yanada takomillashtirish, ularning huquq va erkinliklarini himoyalash kafolatlarini mustahkamlash bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar dasturini tasdiqlash.

5. Komissiya qoshida Nogironligi bo‘lgan shaxslarni qo‘llab-quvvtlash fondini tashkil etish.

6. 2018 yilning 1 yanvaridan boshlab nogironlikni belgilash bo‘yicha fuqarolar va vakolatli organlar o‘rtasida elektron tartibni yo‘lga qo‘yish.

Bundan tashqari, loyihada yana qator takliflar kiritilgan bo‘lib, ularning to‘liq matni bilan Bosh prokuratura saytida tanishishingiz mumkin.