АҚШ Конгрессининг Вакиллар палатаси президент Дональд Трампнинг импичменти ҳақидаги резолюцияни муҳокама қилишмоқда, бунга унинг тарафдорлари 6 январ куни президент иштирокидаги митингдан кейин Капитолийга ҳужум қилгани сабаб бўлди.
Демократлар Вакиллар палатасида устунликка эга, ундан ташқари бир қанча республикачи конгрессменлар ҳам резолюцияни қўллаши айтилган, шундай экан 20 январ куни лавозимини тарк этадиган Трамп АҚШ тарихида икки марта импичмент эълон қилинган президентга айланиши эҳтимоли юқори.
Импичмент ўзида жиноий ишлардаги айблов хулосаси муқобилини ифодалайди. Резолюция тасдиқлангач у Сенат муҳокамасига киритилади ва сенаторлар президентни суд қилишади. Юқори палатада айблов тасдиқланиши учун камида 67 нафар сенаторнинг овози талаб этилади - бу планка тарихда забт этилмаган, хусусан, 2020 йил январида Трампга биринчи марта импичмент эълон қилинганида ҳам.
Шунингдек, Сенат Трампнинг ваколати муддати тугашидан олдин овоз бериш жараёнини ўтказишга улгуриши эҳтимоли кам, аммо сенаторлар импичментни кўриб чиқишни 20 январдан кейин ҳам давом эттиришлари мумкин. Бундан ташқари, Сенат Трампга бошқа давлат лавозимларини эгаллашни ҳам тақиқлаши мумкин (у эса 2024 йилги сайловларда қатнашиш ниятида), кўплаб ҳуқуқшуносларнинг фикрича, бунинг учун сенаторларнинг кўпчилик қисми (учдан икки қисми бўлиши шарт эмас) овоз бериши етарли бўлади.
6 январ куни Трампнинг тарафдорлари Конгрессда Жо Байденнинг ғалабаси тасдиқланиши учун муҳокама жараёни кетаётган вақтда бинога бостириб киришди ва жараён бир неча соатга тўхтаб қолди. Намойишчилар Капитолийдаги кўп жойларни вайрон қилишди, хусусан, икки палатанинг мажлислари ўтказиладиган залларни ҳам. Тартибсизликлар вақтида беш киши ҳалок бўлди, жумладан бир полициячи ҳам.
Бундан икки соат олдин Трамп кўп минглик тарафдорлари иштирокидаги митингда иштирок этиб, уларни Капитолийга бориб, Байденнинг ғалабасини тан олишдан бош тортишни режалаштирган республикачи конгрессменларни қўллашга чақирганди.
Демократлар ва ҳатто кўплаб республикачилар Трампни Капитолий қамал қилинишига сабабчи бўлишда айблашди, бунга оломон бинога бостириб кирган вақтда ҳам Миллий гвардияни жалб қилишга қаршилик мазмунидаги твитлар ёзишда давом этгани, ўз тарафдорларини ортга қайтариш учун мурожаат қилишга шошилмагани сабаб қилиб келтирилди. Душанба куни Трампнинг ўзи ўша куни бу мазмундаги гапларни айтмаганини айтиб чиқди.
ФҚБ маълумотига кўра, 70 кишига Капитолийга ҳужум уюштириш билан боғлиқ айбловлар қўйилган, яна 170 кишининг шахси аниқланиб, уларни қидириш ишлари олиб борилмоқда.
Мисли кўрилмаган иккинчи импичмент
Демократлар 2019 йил декабрида биринчи марта Трампнинг импичменти ташаббуси билан чиқишганди, ўшанда президент ҳокимиятни суиистеъмол қилиш (сайловлардаги рақиби Жо Байденга қарши компромат олиш учун Украина президенти Владимир Зеленскийга босим ўтказиш) ва Конгресс фаолиятига тўсқинлик қилишда айбланганди. 2020 йил февралида тўлиқ назорат республикачиларда бўлган Сенат Трампни оқлаганди.
Бу сафар асосий интрига Сенатда қандай натижа бўлишидир. Демократлар тез орада Сенатда овозлар сони бўйича республикачилар билан тенглашади, аммо Трамп қораланиши учун улар томонига 17 нафар республикачи сенатор ҳам ўтиши керак бўлади. Ҳозирда республикачилар орасида Трампдан юз ўгиришга тайёр бўлган шунча сенатор борлиги аниқ эмас.
Шу билан бирга, New York Times ва Fox News нашрлари манбаларига кўра, Сенатдаги республикачилар етакчиси Митч Макконелл ҳам демократларнинг ташаббусини маъқулламоқда, у буни Республикачилар партияси Трампдан қутулишининг бир йўли сифатида кўраётгани айтилган. Макконнеллнинг ўзи шу вақтгача импичмент бўйича очиқ гапирмаган ва у ўз нуфузидан фойдаланиб, партиядошларини президентга қарши овоз беришга ундаши аниқ эмас.
CBS News буюртмаси бўйича ўтказилган сўров натижалари кўрсатишича, америкаликларнинг 55 фоизи Трампнинг импичмент қилинишини маъқуллайди, сўралганларнинг 45 фоизи бунга қаршилигини билдирган.
