18:03 / 07.09.2021
6965

Эрдўғаннинг янги китоби сотувга чиқарилди. У яна бир бор БМТни ислоҳ қилишга чақирди

Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўғаннинг «Дунё адолатлироқ бўлиши мумкин» номли китоби сотувга чиқарилди. Turkuvaz kitap томонидан нашр этилган 216 саҳифали мазкур китобнинг олд муқовасига Эрдўғаннинг портрети туширилган.

Китобнинг орқа муқовасида эса қуйидаги фикрлар жой олган:

«Бутун дунё тақдирига таъсир кўрсатувчи масалаларнинг фақатгина бешта мамлакат томонидан ҳал қилиниши на ахлоқий, на адолатлидир. Дунё беш мамлакатдан каттадир. Адолатли ва барқарор глобал тинчликни таъминлаш учун мультимаданият ва кўп қутблиликни акс эттирувчи БМТга эҳтиёж бор. Дунё на бир қутбли ва на икки қутблидир; у на ҳукмрон маданият ва на бир нечта имтиёзга эга кучларнинг маданий гегемонлиги остидадир. Кўп қутбли, кўп марказли, кўп маданиятли, янада инклюзив ва адолатли дунёни қуриш мумкин. Бундай дунё учун илк манзил – БМТдир. Тинчлик, барқарорлик, адолат ва самарали глобал бошқарувнинг йўли БМТни ислоҳ қилишдан иборат. БМТнинг  ислоҳ қилиниши, айниқса, Хавфсизлик кенгашининг қайта тузилиши, албатта, бутун дунё мамлакатларининг келишуви билан амалга оширилади.

Биз Туркия ўлароқ бу борадаги таклифимизни анчадан буён ифода этиб келяпмиз ва уни барча давлатлар муҳокамасига очиқ қўйяпмиз. Ечим учун таклифимиз эса «Дунё беш (БМТ Хавфсизлик кенгашининг доимий аъзолари – таҳр.)дан катта» иборасида ўз ифодасини топадиган, БМТ Хавфсизлик кенгаши тузилмасини ўзгартиришга қаратилган нуқтайи назар ҳукмронлигининг таъминланишидир. Кенгаш қитъалар, эътиқодлар, келиб чиқиш ва маданиятларни энг адолатли тарзда акс эттирадиган тарзда қайта қурилиши ечим ва глобал тинчлик сари ташланган инқилобий қадам бўлади».

Эрдўған, шунингдек, глобал сиёсат муаммоларига, хусусан, адолатсизлик, миграцион инқироз, халқаро терроризм ва исломофобия, дискриминация ва икки томонлама стандартларга эътибор қаратади. Ваколат масаласида адолат таъминланган ва вето ҳуқуқи бекор қилинадиган БМТ учун принципиал, кенг қамровли, стратегик ва амалда қўллаш мумкин бўлган модел таклифини илгари суради.  

Шунингдек, Эрдўғаннинг ушбу китобидан қуйидаги фикрлар ҳам ўрин олган:

  • «Болалар ўлган ва ўлдирилган дунёда ҳеч ким айбсиз эмас».
  • «Бугунги кунда бутун дунёда энг катта эҳтиёж туюлаётган масалалардан бири адолатдир. Глобал адолат ўрнатиш учун масъул бўлган муассасалар, афсуски, ҳаракатсиз бир ҳолатда турибди».
  • «Раҳм-шафқатини йўқотган бир асрда адолат вакили ва виждоннинг овози бўлиш масъулияти бизнинг зиммамизга тушмоқда».
  • «Кучли ҳақ эмас, балки ҳақ кучли бўлган тизим ўрнатилмагунча биз «Дунё бешдан каттароқ» дейишда давом этамиз».
  • «Ўтмишнинг эҳтиёжларига кўра шакллантирилган институтлар билан бугунги муаммоларни ҳал қилиб бўлмайди. Бу институтлар ҳатто янги муаммолар туғдираётгани ҳам сир эмас».
  • «Бизнинг тушунчамизга кўра, дунёнинг тартибини, нажотини ва бахтини адолат таъминлайди. Янада адолатли дунё учун умид ва ишонч берувчи глобал тартибга эҳтиёж бор».

Маълум қилинишича, айни пайтда инглиз, араб, немис, француз, рус ва испан каби халқаро тилларга таржима қилинаётган ушбу китобдан тушган барча даромад AFAD (Табиий офатлар ва фавқулодда вазиятлар вазирлиги)га ўтказилади.

Top