Yadro quroli, Xitoy bilan do‘stlik va NATO: Putin xalqaro jurnalistlar bilan uchrashdi

Peterburg xalqaro iqtisodiy forumi («PMEF») doirasida 5 iyun, chorshanba kuni Rossiya prezidenti Vladimir Putin jahon axborot agentliklari vakillari bilan uchrashdi, uning davomida bir qator dolzarb mavzularda jurnalistlarning savollariga javob berdi.

Yadro qurolidan foydalanish to‘g‘risida 

Ukrainaga qarshi urush paytida yadro qurolidan foydalanish tahdidlari haqida so‘ralganda, Putin «yadro tayoqchasini silkitmasligini» aytdi va shu bilan birga, Rossiya Federatsiyasining yadroviy doktrinasiga muvofiq yadro qurolidan foydalanishga tayyorligini ma’lum qildi. 

«Bilasizmi, ular bizni qandaydir yadroviy tayoqchani silkitishda ayblamoqchi bo‘ladi. Lekin men hozir bu mavzuni ko‘tardimmi? Buni siz qildingiz. Meni mavzuga yaqinlashtiryapsiz, keyin esa yadro tayoqchasini silkitganimni aytasiz», dedi Putin Reuters jurnalistining vaziyat bunday xavfga qanchalik yaqin ekanligi haqidagi savoliga javoban. 

«G‘arb negadir Rossiya hech qachon qo‘llamaydi (yadroviy qurolni) deb hisoblaydi. Bizda yadroviy doktrina bor, unda nima yozilganiga qarang. Agar kimningdir harakati suverenitetimiz va hududiy yaxlitligimizga tahdid solsa, biz undan foydalanish mumkin deb hisoblaymiz. Buni oddiy, yuzaki qabul qilib bo‘lmaydi. Umid qilamanki, dunyoda hamma bu masalaga shunday yondashadi», - dedi Putin. 

Ukrainaga G‘arb qurollari yetkazilishi va Rossiya hududiga hujumlar

G‘arb davlatlari ishtirokida Rossiya Federatsiyasiga zarba berish ularning Rossiyaga qarshi to‘g‘ridan to‘g‘ri urushini anglatadi, «Moskva bunga javob beradi», dedi Putin. «Agar biz bu mamlakatlar bizga qarshi urushga jalb qilinayotganini ko‘rsak - bu ularning Rossiya Federatsiyasiga qarshi urushda bevosita ishtirok etishi bo‘ladi - biz shunga o‘xshash tarzda harakat qilish huquqini saqlab qolamiz», dedi u jurnalistlarga.

Kreml rahbari agar Rossiya hududiga Ukraina tomonidan G‘arbdan yetkazib berilgan qurollar yordamida hujum qilinsa, G‘arbga «assimetrik javob» bilan tahdid qildi, deya xabar beradi dpa. Xususan, Moskva o‘z qurollarini dunyoning boshqa mintaqalariga joylashtirish imkoniyatini ko‘rib chiqmoqda, u yerdan Rossiya Federatsiyasiga qarshi qaratilgan qurollar kelib chiqqan mamlakatlarga hujum qilish uchun foydalanish mumkin, dedi Putin. «Bu javob assimetrik bo‘lishi mumkinligini anglatadi», deya qo‘shimcha qildi u. 

Rossiyaning G‘arb mamlakatlariga tahdidi haqida 

Putin Ukrainaga qurol yetkazib berilishi munosabati bilan hech kimga, jumladan Germaniya kansleri Olaf Sholsga tahdid qilmaganini aytdi. «Nima uchun biz kimgadir tahdid qilyapmiz, deb o‘ylayapsiz? Biz hech kimga tahdid solmayapmiz, ayniqsa, boshqa davlat rahbariga. Bu yomon narsa», dedi u Germaniyadan kelgan jurnalistning savoliga javob berar ekan. 

«Bizning ayrim masalalar bo‘yicha o‘z pozitsiyamiz bor. Biz Yevropa davlatlarining, jumladan, Ukrainada sodir bo‘layotgan voqealar bo‘yicha Federativ respublikaning pozitsiyasini bilamiz. Hamma Rossiya urushni Ukrainada boshlaganiga ishonadi. Shuni alohida ta’kidlamoqchimanki, Yevropada hech kim bu fojia Ukrainadagi davlat to‘ntarishi bilan boshlanganini eslashni istamaydi», dedi Putin.

NATO bilan mojaro

«Rossiyani dushman sifatida ko‘rmang. Bu bilan siz o‘zingizga zarar yetkazasiz, tushunyapsizmi? Rossiya NATOga hujum qilmoqchi, degan narsani o‘ylab topdingiz. Mutlaqo bema’nilik», - deya Reuters Rossiya Federatsiyasi birinchi shaxsining Rossiya va NATO o‘rtasidagi ziddiyat istiqbollari haqidagi savolga bergan javobidan iqtibos keltirgan.

Putinning so‘zlariga ko‘ra, Rossiyada «imperiya ambitsiyalari yo‘q», «NATO davlatlari va Yevropaga tahdid ham yo‘q». 

Rossiya va Ukrainaning yo‘qotishlari hamda harbiy asirlar soni 

Putinning so‘zlariga ko‘ra, Ukrainada asirlikda 1348 nafar rossiyalik harbiy, Rossiyada esa 6465 nafar ukrainalik bor. Urush sharoitida bu ma’lumotlarni tekshirish imkonsiz.

Prezident so‘zlariga ko‘ra, Rossiyaning urushdagi qaytarib bo‘lmaydigan yo‘qotishlari Ukrainanikidan bir necha baravar kam. «Men sizga to‘liq ishonch bilan ayta olamanki, bizning yo‘qotishlarimiz, ayniqsa, afsuski, tuzatib bo‘lmaydigan yo‘qotishlarga taalluqli bo‘lsa, ular, albatta, Ukraina tomoniga qaraganda bir necha baravar kam», - dedi Putin. 

Rossiya Federatsiyasining hisob-kitoblariga ko‘ra, Ukraina Qurolli kuchlari (UQK) har oy urushda «sanitar va tuzatib bo‘lmaydigan yo‘qotishlar ko‘rinishida» 50 mingga yaqin odamni yo‘qotyapti. «Garchi qaytarib bo‘lmaydigan va sanitar bo‘yicha ular taxminan 50 ga 50», - deya qo‘shimcha qildi Rossiya prezidenti. Uning so‘zlariga ko‘ra, Rossiya Federatsiyasi va Ukraina o‘rtasidagi qoplab bo‘lmaydigan yo‘qotishlar nisbati «taxminan beshga bir». «Agar sizni faqat shu narsa qiziqtirsa, shuni aytishim mumkinki, bu haqda odatda hech kim hech qachon gapirmaydi. Gapirishsa ham, real raqamlarni o‘zgartirib ko‘rsatishadi», dedi Putin.

Ukrainaga qarshi keng ko‘lamli urush paytida Rossiya armiyasining yo‘qotishlari haqida ishonchli ma’lumotlar yo‘q. Rossiya Mudofaa vazirligi 5397 nafar askar halok bo‘lganini ma’lum qilgan 2022 yil sentabridan beri Rossiya o‘z yo‘qotishlarini ochiqlamadi. Putin keltirgan raqamlar Ukrainanikidan keskin farq qiladi. Ukraina Qurolli kuchlari Bosh shtabi ma’lumotlariga ko‘ra, so‘nggi 24 soat ichida Rossiya qo‘shinlarining yo‘qotishlari 1280 kishiga oshib, 513,7 ming kishiga yetgan.

«Oyiga 24 ming rossiyalik askar halok bo‘lishi yoki og‘ir yaralanishi (Ukraina bilan urushda) haqidagi raqamlar bor», — dedi Germaniya kansleri Olaf Shols 26 may kuni. Aprel oyida Britaniya Mudofaa vazirligi Rossiyaning ushbu urushdagi ehtimoliy yo‘qotishlarini 450 ming kishi atrofida baholagandi. NATO ma’lumotlariga ko‘ra, 2024 yil mart oyi o‘rtalarida Ukrainada o‘ldirilgan va yaralangan rus askarlari soni 350 mingdan oshgan.

Xitoy bilan do‘stlik

«Xitoy iqtisodiyoti juda ishonchli va borgan sari yuqori texnologiyali bo‘lib bormoqda. Bu Xitoy iqtisodiyoti rivojlanishini qandaydir tarzda sekinlashtirishga urinayotgan AQSh va ayrim Yevropa davlatlarining katta xatosi. Chunki, mening fikrimcha, muvaffaqiyatga erishish uchun biz ushbu jarayonlarga aralashishimiz, ularga xalaqit bermasligimiz kerak», dedi Rossiya prezidenti uchrashuvda. Uning aniqlik kiritishicha, Rossiya Federatsiyasi (Xitoy bilan) «mashg‘ulotlar o‘tkazyapti va kelajakda ularni, jumladan, harbiy mashqlarni ham o‘tkazadi».

«PMEF»dagi uchrashuvlar tarixi

2014 yildan beri - Ukraina Donbassida mojaro boshlangani va Qrim RFga qo‘shilganidan keyin - bu Rossiya prezidentining «PMEF» doirasida jahon axborot agentliklari vakillari bilan yettinchi uchrashuvidir. Birinchi bunday uchrashuv 2014 yilning 24 mayida bo‘lib o‘tdi. Keyinchalik, shunga o‘xshash tadbirlar 2015-2019 yillarda shaxsan va 2021 yilda video-konferensiya orqali o‘tkazildi. Rossiya ommaviy axborot vositalari ta’kidlaganidek, ularda Avstriya, Britaniya, Germaniya, Hindiston, Eron, Ispaniya, Italiya, Kanada, Qatar, Xitoy, AQSh, Turkiya, Fransiya, Shvetsiya, Janubiy Koreya va Yaponiya axborot agentliklari rahbarlari ishtirok etdi.