Qoʻshimcha funksionallar
-
Tungi ko‘rinish
Yuz parvarishining 100 yillik evolyutsiyasi: sovundan kislota va SPFʼgacha
Ayollar yuzini oddiy sovun bilan yuvib, terini limon sharbati bilan artgan davrlarni eshitganmisiz? Yoki kartoshka pyuresidan aknega qarshi niqob tayyorlaganini-chi? Bugungi zamonda esa biz peptidli kremlar, kislotali pilinglar va SPF formulalaridan foydalanamiz. Qanday qilib oddiy uy sharoitidagi “retseptlar” global kosmetika industriyasiga aylandi? Bu savolga javob izlar ekanmiz, o‘tgan asrdan hozirgi kungacha bo‘lgan parvarish bosqichini ko‘rib chiqamiz.
Yuz tozalash: spirtli eritmalardan gidrofil yog‘largacha
XX asrning o‘rtalarida ayollar yuzidagi makiyajni oddiy odekolon yoki spirtli eritma yordamida artib tashlardi. Spirt terini quritib yuborsa-da, boshqa imkoniyatlar cheklangan edi. Keyin esa yuz sovun bilan yuvilgan, ko‘pincha xo‘jalik sovuni. Bu vosita terining tabiiy pH muvozanatini buzib, ko‘p hollarda quruqlik va yallig‘lanishga olib kelardi.
XX asrning o‘rtalarida ayollar yuzidagi makiyajni oddiy odekolon yoki spirtli eritma yordamida artib tashlardi. Spirt terini quritib yuborsa-da, boshqa imkoniyatlar cheklangan edi. Keyin esa yuz sovun bilan yuvilgan, ko‘pincha xo‘jalik sovuni. Bu vosita terining tabiiy pH muvozanatini buzib, ko‘p hollarda quruqlik va yallig‘lanishga olib kelardi.
Bugungi kunda esa butunlay boshqa manzara. Hozir makyajni tozalash uchun mitsellyar suv, gidrofil yog‘ va yumshoq gellardan foydalaniladi. Bunday mahsulotlar nafaqat terini tozalaydi, balki uni himoya qatlamidan ayirmaydi. Mutaxassislarning fikricha, bu o‘zgarish kosmetologiya sohasining eng katta yutug‘idir, chunki to‘g‘ri tozalash teri salomatligining asosi hisoblanadi.
Limonli losonlar o‘rniga zamonaviy mistlar
Avvallari ayollar tonik sifatida qo‘l ostida bor narsadan foydalanishardi: limon sharbati, qaymoq yoki hatto spirtli losonlar. Bu vositalar ko‘pincha allergiya va terining haddan tashqari qurib qolishiga sabab bo‘lardi.
Avvallari ayollar tonik sifatida qo‘l ostida bor narsadan foydalanishardi: limon sharbati, qaymoq yoki hatto spirtli losonlar. Bu vositalar ko‘pincha allergiya va terining haddan tashqari qurib qolishiga sabab bo‘lardi.
Bugun esa tonik va mistlar teriga chuqurroq g‘amxo‘rlik qiladi: ular namlikni saqlaydi, pH muvozanatini tiklaydi va yuzni krem uchun tayyorlaydi. Ilmiy asoslangan formula tufayli bunday vositalar individual ehtiyojlarga moslab tanlanadi: yog‘li, quruq yoki sezgir teri turiga qarab xarid qilish imkoni bor.
Namlik va oziqlantirish
O‘tmishda ayollarning eng ishonchli yordamchilari vazelin va bolalar kremi edi. Ular teri yuzasida qalin qatlam hosil qilib, namlikni ichkarida ushlab qolar, biroq shu bilan birga terining “nafas olishini” to‘sib qo‘yardi. Natijada poralar tiqilib, turli yallig‘lanish va mayda toshmalar paydo bo‘lishi odatiy holga aylangan.
O‘tmishda ayollarning eng ishonchli yordamchilari vazelin va bolalar kremi edi. Ular teri yuzasida qalin qatlam hosil qilib, namlikni ichkarida ushlab qolar, biroq shu bilan birga terining “nafas olishini” to‘sib qo‘yardi. Natijada poralar tiqilib, turli yallig‘lanish va mayda toshmalar paydo bo‘lishi odatiy holga aylangan.
Bugungi kunda esa teri parvarishida tamoman yangi yondashuv shakllangan. Kunduzgi kremlar yengil teksturali, tez shimiladigan va ko‘pincha SPF bilan boyitilgan bo‘lib, ular nafaqat namlikni tiklaydi, balki quyosh nurlaridan ham himoya qiladi. Tungi kremlar esa chuqur tiklashga yo‘naltirilgan tarkibda ishlab chiqarilmoqda.
Skrab va piling
O‘sha davrlarda uy sharoitida tayyorlangan eng mashhur parvarish vositalaridan biri asal va shakar aralashmasi bo‘lgan. Oddiy ko‘ringan bu skrab terini tozalagandek tuyulsa-da, aslida uni tirnash va erta qarishga olib kelardi.
O‘sha davrlarda uy sharoitida tayyorlangan eng mashhur parvarish vositalaridan biri asal va shakar aralashmasi bo‘lgan. Oddiy ko‘ringan bu skrab terini tozalagandek tuyulsa-da, aslida uni tirnash va erta qarishga olib kelardi.
Bugun esa pilinglar mutlaqo boshqa qiyofada: enzimli pudralar va AHA/BHAkislotali eritmalar terini yanada yumshoq va xavfsiz tarzda yangilaydi, rangini tekislaydi va yallig‘lanishni kamaytiradi. Eng asosiysi, bunday vositalardan keyin quyoshdan himoya qilish parvarishning ajralmas qismiga aylangan.
Aknega qarshi kurash: kartoshka niqobi va antibiotiklar
Avvallari aknega qarshi “xalqona vosita” sifatida kartoshka pyuresi maskasi keng tarqalgan edi. Biroq bu muammoni bartaraf etmas, balki vaqtincha yengillashtirardi.
Bugun esa mutaxassislar salitsil kislotasi, benzoyl peroksid, niyasinamid kabi ilmiy asoslangan vositalarni tavsiya etadi. Zarur hollarda antibiotik yoki gormonal davolash ham qo‘llanadi. Eng muhimi, bu jarayon dermatolog nazoratisiz qilinmaydi.
Avvallari aknega qarshi “xalqona vosita” sifatida kartoshka pyuresi maskasi keng tarqalgan edi. Biroq bu muammoni bartaraf etmas, balki vaqtincha yengillashtirardi.
Bugun esa mutaxassislar salitsil kislotasi, benzoyl peroksid, niyasinamid kabi ilmiy asoslangan vositalarni tavsiya etadi. Zarur hollarda antibiotik yoki gormonal davolash ham qo‘llanadi. Eng muhimi, bu jarayon dermatolog nazoratisiz qilinmaydi.
Quyoshdan himoya vositasi
O‘tmishda quyosh nuri sog‘liq ramzi sifatida ko‘rilgan, hech kim SPF haqida o‘ylamagan. Biroq bu odat qarishni kuchaytirib, pigment dog‘lari paydo bo‘lishiga olib kelgan.
Bugun esa SPF kremi kundalik parvarishning eng muhim bosqichi. Mutaxassislar yilning to‘rt faslida ham SPF ishlatishni tavsiya etadi. Bu qarishning oldini olishda eng samarali va isbotlangan usul hisoblanadi.
O‘tmishda quyosh nuri sog‘liq ramzi sifatida ko‘rilgan, hech kim SPF haqida o‘ylamagan. Biroq bu odat qarishni kuchaytirib, pigment dog‘lari paydo bo‘lishiga olib kelgan.
Bugun esa SPF kremi kundalik parvarishning eng muhim bosqichi. Mutaxassislar yilning to‘rt faslida ham SPF ishlatishni tavsiya etadi. Bu qarishning oldini olishda eng samarali va isbotlangan usul hisoblanadi.
So‘nggi 100 yillik go‘zallik parvarishi tarixi bu ilmiy kashfiyotlar, madaniyat va ehtiyojlarning o‘zgarishi bilan bog‘liq yo‘l. O‘tmishda imkoniyat cheklangan bo‘lsa, bugungi ayol o‘z terisi uchun yuzlab variantlar orasidan tanlov qila oladi. Ammo mutaxassislarning fikricha, qoidalar o‘zgarmaydi: to‘g‘ri tozalash, namlik, quyoshdan himoya va muntazam parvarish har qanday davrda go‘zallikning asosiy kalitidir.