Сўнгги дам олиш кунлари Илон Маскнинг «Твиттер»даги фаоллиги жуда кучайди. Инженер, миллиардер, филантроп ва шунчаки даҳо ўз обуначиларининг саволларига жавоб қайтарар экан, ўзининг SpaceX компаниясини қайси йўналишда ривожлантиришни исташини ҳам муҳокама қилди, деб ёзади Hi-News.ru.
Маск Falcon 9 ракеталарининг қай тарзда модернизация қилингани ҳақидаги саволларга ҳам жавоб берди. Гап биринчи поғонани қўндиришда фойдаланиладиган панжарали руллар ҳақида борди. Алюминийдан тайёрланган руллар титанлисига алмаштирилди. Улар ракетани бирмунча оғирлаштиради, бироқ қўнишда поғонанинг юқори ҳароратига чидамлироқ қилади ва ундан кўпроқ фойдаланиш имкониятини яратди.
Иккинчи бор муваффақиятли учириш ва қўндиришдан сўнг (дам олиш кунлари икки бор ракета учириб-қўндирилди) Маск янги панжарали руллар кутилганидан ҳам яхшироқ ишлагани ва улардан «амалда хизмат кўрсатишларсиз чексиз фойдаланиш мумкин»лигини таъкидлаб ўтди. Бу эса, биринчи навбатда, қайта парвозларни ташкиллаштиришда вақтинчалик харажатлар миқдорини жиддий тарзда камайишига олиб келади. Маскнинг таъкидлашича, компаниясининг мақсади — 24 соат ичида ракеталарни қайта учиришга тайёрлаш имкониятига эга бўлиш даражасига етишиш.
SpaceX раҳбари Марсни ўзлаштириш бўйича режаларни амалга оширишдаги энг муҳим жиҳатларидан бири у ерга инсонларни жўнатиш харажатлари эканлигини қайд этган. Яқинда New Space нашрига берган интервьюсида Илон Маск Марсни «ўзлаштириш» масалаларида нарх сиёсатининг асосий омилларига аниқлик киритиб олганини айтиб ўтган эди.
«Токи бир киши учун чипта нархи 10 миллиард доллар бўлиб турар экан, сиз барқарор ва тўлиқ ўзини-ўзи таъминловчи цивилизацияни қура олмайсиз», — деган Илон.
Маскнинг фикрича, бир кишидан чипта учун олинадиган қиймат 200 минг доллардан ошмаслиги керак, бу эса АҚШдаги оддий бир уйнинг нархига тенг.
Ракеталарни модернизация қилиш ва уларнинг умрини узайтириш ҳам иқтисодий самарадорликни оширишга хизмат қилади. Бу ҳолатда учиришлар орасида ракета элтувчиларни тайёрлашга камроқ вақт сарфланади, ишлатилган ракеталарга хизмат кўрсатувчи жамоаларни эса қисқартириш мумкин. SpaceX ракетларининг қанчалик кўпроқ ерга қайтариш мумкин бўлса, учиришларнинг баҳоси ҳам, уларга чипталар ҳам шунчалик арзон бўлаверади.
SpaceX’да ракета ташувчиларни эксплуатация қилиш харажатларини камайтиришга йўналтирилган яна қанча ғоя захира қилинганини айтиш қийин, бироқ ҳозирдан кўриниб турибдики, компания космик учиришларни ўтказиш усули ва сиёсатида чинакам инқилобий ўзгаришлар жорий этмоқда, ва шубҳа йўқки, келажакда ҳам бу иш билан шуғулланишда давом этади.
